Tímarit Máls og menningar - 01.04.1939, Page 13

„Gvöð" í útvarrjinu.
ÓviSkunnanlegt er að heyra i útvarpi gormælta nienn eða
menn, sem þjást af hljóðvillu og öðrum málkvillum. Gormælta
menn er mjög auðvelt að lækna; það „skroll“ er varla til, sem
hljóðfræðingar geta ekki lagfært á fáeinum tímum með því að
kenna hinum blesta að æfa sig i að beita talfærunum rétt. Um
hljóðvillu er sama máli að gegna; skynsamir menn geta auð-
veldlega firrt sig þessu lýti, sem flestum málkvillum framar
er bendlað við plebejisma, enda kallað Suðurnesjamál, til minn-
ingar um áhrif „danska valdsins". Sérstaklega finnst mér að
kristnir menn ættu að gera uppreist gegn þvi að guð þeirra
sé nefndur „Gvöð“.
Ónöfn.
Margir góðir fslendingar liafa orðið að dragast með herfileg
nöfn æfilangt, ýmist úr útlendum lygisögum, kröníkum Gyðinga,
eða vansköpuð orð og orðleysur. Jasínur, Gottfreðlínur, Hösk-
jónur og Batsebur eiga varla sjö dagana sæla í lífinu. Þó er
þeim börnum kannski enn meiri vorkunn, sem æfilangt verða
að kenna sig við feður eins og Timóteus, Díonísos, Aldóníus
og Mahalaleel (Árna Mahalaleelssonar er getið i BJöndu). Þeim
mönnum, sem dragast með slika forógnun i stað nafns, ætti
að vera heimilt eða jafnvelt skylt að skipta um til hins betra.
Nýr gælunafnasiður hefur komizt á í kaupstöðum á síðustu
tímum, sérstaklega telpunafna. Fögrum íslenzkum kvenheit-
um, sem veita þeirri konu tign og virðuleik, sem ber þau, eins
og dýrir skartgripir fornir (nöfn eins og t. d. Ragnheiður, Ást-
hildur eða Guðrún), er snúið í hin herfilegustu orðskrípi, likt
og fyrirmyndir væru sóttar í dreggjar útlends stórborgamáls:
Didi, Sisí, Fífí, Gígi, Dúdí, Gógó, Dódó. Afkáraleg orðskripi af
þessu tagi fara i senn i bág við íslenzkt málfar og menntaðan
smekk, og er mál að slíku linni.
H. K. L.
Útvarp og lýðræði.
í lögum frá 1934 er svo fyrir mælt, að útvarpsráð skuli
skipað sjö mönnum, og séu þrír kosnir af Alþingi, aðrir þrír
af útvarpsnotendum, en formann ráðsins skipar kennslumála-
ráðherra. Eru þessi kosninga-ákvæði auðvitað sett i meðvitund
þess, að skylt sé að veita almenningi, sem útvarpsins nýtur og
ber uppi rekstur þess, nokkurn ihlutunarrétt um það, hverjum
sé trúað fyrir ráðsmennsku þessa þýðingarmikla menningar-
35