Alþýðublaðið - 26.07.1924, Blaðsíða 2

9
Bcik fið ÍhaidS'
tjOldiD.
III. (Nl)v
Eáðalaust ráðuneytl.
Ráðuoeytls tvíburarnlr Jón
Magnússon og Jón Þorláksson
eru nú helmtlr aftur úr Dan-
merkurför slnni, ferðalaginu fyrir
íslandsbanka, sem landið greiðir
kostnaðinn við. Þair þurftu að
>aemja< um skuldir íslandsbanka
við ríkissjóð Dana, en munu
enga samninga hrfa fengið,
ekksrt orðið ágengt um gjald-
frest, enda óvíst, hversu rögg-
samíega þeir hafa rekið erlndið.
Danska stjórnin núverandi mun
illa skiija það, að ríkissjóður ís-
lands o g Landsbankinn hafi
verið reyrðir við íslandsbanka af
burgeisum, nema trygging væri
fysir því, &ð bankinn gæti greitt
upp ailur iáusar skuidír sínar er-
Sendis. Danska stjórnin trúir því
auðvitað, að ©kki þurfi annað
en kre'ja íslandsbanka fullrar
greiðsiu, og þá komi hún. íhalds-
Jónarnir munu iíka varla Vera
réttu mennirnir til þess að semja
víð jafnaðarmannastjórn Dana,
þar sðm þeir eru andieg af-
kvæmi danska Ihaidsflokksins.
Hcí'urinn stendur því í kúnni.
Ráðuceytið okkar er í ráðaleysl.
Hvernig fer nú, ef genglð er
að bankanum um greiðslu þess-
arar 5 milij. danskra króna eða
6 miiij. ísl. króná skuldar ait í
einu? Hvaða manni getur dottið
í hug, að íslandsbanki geti snar-
að út þcssari fjárhæð? Hvað Iágt
ixyndi íslenzkR krónan falia, ef
ætti að greiða þessa skuld f elnu
lagi? Hvernig myndi fara fyrir
Islandsbanka, og hvað yrði um
lán Landsbankans og ríkissjóðs
og sparifjáreigenda tií bankáns?
Hvar myndu svo Landsbánklnn
og ríkiscjóður standa að öllu
iúknu? Einhvern tíma kemur að
skuldadögunum, og .því miður
iítur út fyrir það nú í náinni
framtíð. Þá súpa landsmenn
aeyðið af’framkomu íhaldsflokks-
ins og þeirra m nna, sem hafa
ráðfð stefnu hans.
Það er gott að gera sér falla
grcin fyrir þessu máSi, eins og
m&&’sr m w ss g. a m s &
það er, þegar lyft er upp tjöid-
umim og sýnd framkoma bur-
gfiisanna í því. >Lausar skuldir
landsmannat, sem geta haft svo
mikil áhrit á verðgildi íslenz'srar
krónu, eru lausur skuldlr
Islandsbanka. Skuldirnar eru vlð
ríkissjóð Ð&na. Þær eru orðn-
ar til af því, að Idandsbankl
yfirfœrði ekki penlngana frá
póstsjóðnum, þegar honum voru
greiddir þeir, þó að hann væri
til þess skyidur, Á öilu þessu
er milljónatap, sem hvergl er
tilfæit í reikningum bankans.
Rúmlega þriggja milljóna kr.
tap mun vera á brezka láninu og
hvergi afskrifað á bankareikn-
ingnum. Skuldina vlð ríkissjóð
Dana á Islandsbankl enn yfir
höfði sér. Ihaldsstjórnin er ráða-
laus. Spurnlogin kemur þá tram,
hvernig fari, ef skuld þessi er
incheimt hjá Islandsbanka, og
hvað eigi að gera. Ætla má, að
ráðalausa ráðuneyíið muni, þeg-
ar í harðbakkann slær, nota þá
aðferð að skelia allri byrðinni
á rikissjóð Isiands, láta líta svo
út, sem póstsjóður hafi I&gt
greiðslurnar inn f raikniug sinn
í Islandsbanka eða inn á reikn-
ing ríkissjóðs Dana þar, o g
lsíandsbanki sé því ábyrgðar-
laus á þessu öllu þrátt fyrir
yfirfærsiuskylduna. Ríkissjóður
Islands taki á sitt brelða bak
milljónatapið á gengisfaHinu, og
því verði svo aftur skeít á
skattgrelðendur þessa lands
með toilaólögum, eins og verð-
tollinum illræmda. >lsland fyrir
Islandsbanka og Islandsbanki
fyrir mig< hugsar Ihaldið. En
þetta mun engri stjórn á Isiandi
haidast uppi.
Ráðið í þessu skuggalega
máli er eitt, og það er að gera
hreint borð. Danlr hreiusuðu
fyrir síuum dyium í Landmands-
bankamáiinu, og á þvi hagnast
þeir, þegar til lengdar lætur,
þótt sárt þættl í bilf. Islending-
um er óhætt að íara að dæmi
Dana í þessu máli. Fyrsta skll-
yrðið er að steypa úr völdum
þeim mönnum, sem ráðið hafa
í besí.i: Island&bankamáli hingað
tii og flækt landinn inn í þenna
skuldavef. Laudsmenn eiga að
heimta þingrof og nýjar kosn-
ingor, gera hreint borð í stjórn-
máiunum og þurka burt Ihaldið
8»(»a(sa(*oi«c»a(»M»(ðð{3a(so([Ei
1
Alþýðublaðlð |
Ö
S
5
!
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreiðsla
við Ingólfsstræti — opin dag-
lega frá kl. 9 árd. til kl. 8 síðd.
Skrifstofa
á Bjargarstíg 2 (niðri) ópin kl.
91/2—10Va árd. og 8—9 síðd.
i
ð
ð
ð
ð
I
ð
i
ð
638: prentsmiðja.
988: afgreiðsla.
1294: ritstjórn.
Y e r ð 1 a g:
Áskriftarverð kr. l,0t á mánuði.
Auglýsingaverð kr. 0,16 mm. eind.
og vikapiita þess. I öðru lagi
þarf fram að fara nákvœm rann-
sókn á hag Islundsbanka, allri
fjármálastjórn hans og sambandi
hans við Landsbunkann og ríkis-
sjóð, gerð at óháðum mönnum,
svo að þjóðin getl séð, hvar
hún stendur. Þá ©r hægt að
taka endaniega afstöðu um
málið og bjarga því, sem bjarga
þarf, og láta þá menn háfa
framkvæmdirnar, sem hugsa um
heill alþjóðar, en skara ekfei
eld að eigin köfeu.
Vegfarandi.
MeðaomkDn.
Ettir Jeppe Aakjasr.
(Jeppe Aakjær er eitt af kunnustu
og þjóðlegustu nútima-skáldum Dana
og eindreginn jafnaðarmaður.)
Ef tii mín allir huudar heim
héldu með sleiki-tungum,
þá skyldi ég svipu sýna þeim
með syngjandi höggum þungum.
Ei ai!ur sáina-hirða her
mig heimsækti’ og tæki &ð biðja,
að guð náðí sál, >aem glötuð er<,
hve glatt skál þá svipan iðja!
Á brott með áila áumkun béd
Ég aldrei íyr’ dauða hnípi.
Þér hjálplð mérl —Nel; heldur
ég fer
( heivítis kvala-dýpi.
1