Alþýðublaðið - 26.08.1924, Blaðsíða 2

3
VCjPflVIEKlll
Afrek jaínaíar-
manna í Englandi.
Þegar j afnaðarmanna&tjórnin
tók við völdum f febrúar s. !•
spáðu burgeisar því, að þessi
stjórn myndi ekki verða langlíf,
Jafnaðarmenn væru ekki færir
nm að stjórna brezka haimsveld-
inu og hafa forustu í aiþjóða-
stjórnmálum. Stefna þeirra myndi
fljótt leiða til örbirgðar og glöt-
unar, ef völdin yrðu ekki af þeim
tekin.
Nú er annað hijóð komið í
strokkinn. Á hálfu ári hefir jafn-
aðarmannBstjórnin leyst örðug-
ustu viðfangsefni Norðurálfunnar
og Bretaveldis, örðugleika, sem
burgelsastjórnlr fhaldsflokksins
og >frjálslynda flokksins< höfðn
skapað, en sfðan gefiit upp við
að yfirvinna og fallið á með
lítium sóma. Verkamennirnir hafa
sigrað þar, sem burgelsarnir
urðu að flýja.
í ársbyrjun, er jafnaðarmanna-
stjórnin kom til valda, var
ástandið ekki fagurt f heiminum
né vænlegar horfur,
í Englandl ríkti mikið atvlnnu-
leysi, som var aflelðing óstjórnar
burgeisanna innanlands og utan
— eins og hér á landi —, hús-
næðisleysi, af því að gróðamönn-
um þótti ekki svara kostnaði
eð leggja fé í verkamannahús,
en verkamenn gátu ekki styrkt-
arlaust bygt yfir sig sjálfir — eias
og hér —, háir tollar á lífs-
nauðsynjum, sem burgeisastjórn-
irnar höfðu lagt á aiþýðuna
— þó ekki nálægt því eins háir
og hér á landi —.
í Norðurálfunnl allri og helms-
búskapnum var alt á ringulreið.
Tvö aðalfraœleiðslulöndÍD, Rúss-
Sand, búnaðarlandið, og Þýzka-
land, iðnaðarlandið, voru svo að
segja slitin úr öllu sambandi við
umheiminn, og hann naut þvf
ekki framleiðslumöguieika þeirra
á sama hátt sem fyrir stríðið,
en verkaskiftingin á milli land-
anna var óbundin. Auðvalds-
stjórnirnar vildu kúga jafnaðar-
manna (sameignarmanna) stjórn-
ina f Rússlandi með þvf að
nelta ölíum viðskiftum við það,
— hugðu, að á þa? n hátt gætu
burgeisar aftur náð tökum á
rússneskri aiþýðu. Þýzkaiand iá
í fjötrnm Versalas-amninganna
með Ruhr-héruðin eins og b!óð-
uga und á þjóðárifkamanum.
Þar sat hervald Frakka og vildi
ganga milli bols og höfuðs á
Þjóðverjum f helmskulegri hefnd-
argirni og yfirgangl, sem þó að
sfðustu var Frökkum sjáltum
skaðvænlegt eins og öðrum
þjóðum. At þessu st&faði hinn
mlkli glundroði á allri tramleiðslu,
atvinnuleysið um heim aflan, þó
að misjafnlogá mikið bæri á þvi
eftir stjórrártari hvers lands.
'Menn þekkja atvinnuleysið hér
á landi. Samhliða þessu var vfg-
búnaður hjá stórþjóðunum um
allan heim, undirbúningur gerður
undir nýja helmsstyrjöld, marg-
falt hræðilegri en þá, sem stóð
skelfingarárin 1914—1918. >Vít-
,.issteína< burgeisanna var f al-
gleymingi.
Þess! mál iágu nú fyrir fyrstu
jafnaðarmannastjórn Bretáveidis,
ór^yndum mönnum í valdastóln-
um, reyndum jafnaðarmönnum.
Fjármál ríkissjóðs Breta setti
Snowden ráðherra 1 rétt horf
með ljáriögum sfnum, lækkaðl
stórlega tolla á nauðsynjum, en
ekki skatt á stórum tekjum og
eignum og hafði því eftir tölu-
vett fé til verklegra framkvæmda.
Fjárlög hans eru orðin vinsæl
innanlánds og að fyrlrmynd um
allap heim, enda voru þau nokk-
uð öðruvísi en fjáríög Jóns Þor-
lákssonar, hátollaspámannsins.
Húsbyggingarmálið má nú
heita komið gegnnm enska þlng-
ið, og er það frumvarp Wheatleys
ráðherra, sem er svo vinsælt, að
>,frjálslyndl flokkurinn< þorir ekki
annað en greiða þvf atkvæði
með verkamönnum. Ríklð styrkir
sveltáféíög, sem annaðhvort
byggja sjálf hús eða styrkja
aftur byggingarfélög og elnstaka
menn. A 15 næstu árum verða
byggð í Englandi z1/^ milljón
fyrirmyndarverkámannabústáða á
þennan hátt. Wheatley hefir
komið á samningum milli húsa-
gerðarmeistara og stniða um alla
vinnu :s, gert eins konar samn-
ing, sem ttyggi vinnu um þennan
tíma og geri svo aftur húsin
ódýr. Húsaleigan verður eins og
hún var 1914.
i Atvinnuleyslð miokar af þess-
n»tsQ(«eM»3t»(»9(«K»(«eKaK»a<H
1
s
s
1
I
I
!
■»w»(ia(»(»(»(so(»(»(»{«o(i
Alþýðublaðið
kemur út á hverjum virkum degi.
Afgreið sla
við Ingólfsstræti — opin dag-
lega frá kl. 9 árd. til kl. 8 síðd.
Skrifstofa
á Bjargarstíg 2 (niðri) öpin kl.
9V*—10Va árd. og 8—9 síðd.
S í m a r:
633: prentsmiðja.
988: afgreiðsla.
1294: ritstjórn.
Ye r ð 1 a g:
Áskriftarverð kr. 1,0C á mánuði.
Auglýsingaverð kr. 0,16 mm.eind.
K af f i,
brent og óbrent,
ódýrast í
Kaupfélaginn.
um ástæðum stöðugt í Englandi,
og auk þess ráðgerir stjómin
miklar verklegsr framkvæmdir,
sérataklega rafmagnsstöðvar um
þvert og andilangt England.
Loks hefir lansnin á stjórnmála-
hnútnum úti í Norðurálfunni afar-
mikil áhrif, því að heilir atvinnu-
vegir hafa legið niðri í Englaodi
vegná sambandsleysis við Þýzka*
lar.d og Rússland.
Samningar við Rússland eru
nú fuilgerðir og undirritaðir af
Mac Donald. Brezka stjórnin
heitir stjórn Rússlands lánum til
að reisa við atvlnnuvegi þess,
en Rú^sar viðurkenna aftur sum-
ar eldri skuldir keigarastjórnarinn-
ar, sem brezkir þegnar eigá kröfu
til, og lofa að grelða þær smám
saman. Nánari samningar verða
gerðir síðar, en undirstaðan er
fengin, Rússland aítur komið í
viðsklftasamband við Vesturlöod.
Hér má og geta þess, að rúss»
nesku og brezku verklýðsfélögin
hata verið og eru að semjastaí
milli um nánara samband, og
Ifkindi til þess, að síðan semji
þau við verkiýðsfélagasambandið