Hagskýrslur um utanríkisverslun - 1956, Síða 22

20'
Verzlunarskýrslur 1954
4. Útfluttar vörur.
Exports.
í töflu IV B (bls. 72—78) er skýrt frá útflutningi á hverri einstakri
vörutegund frá landinu í heild sinni. Eru vörurnar þar flokkaðar eftir skyldleika
á sama liátt sem innfluttu vörurnar, og eru yfirlit yfir þá flokkaskiptingu í töflu I og
II (bls. 1—3).
Eins og greint var frá í 1. kafla inngangsins, er útflutningurinn í verzlunar-
skýrslum tahnn á söluverði afurða með umbúðum, fluttur um borð í skip (fob) á
þeirri höfn, er þær fara fyrst frá, samkvæmt sölureikningi útflytjanda. Þessi regla
getur ekki átt við ísfisk, sem íslenzk skip selja í erlendum höfnum,
og gilda því um verðákvörðun hans í verzlunarskýrslum sérstakar reglur, er nú
skal gerð grein fyrir. Síðustu árin, sem ísfiskur var fluttur út til Bretlands, voru
dregin 20% frá brúttósöluverði ísfisks til Bretlands, eins og Fiskifélagið gaf það upp,
fyrir sölukostnaði og tolli. Af þessum 20% eru 9,1% tollur. Af söluverði ísfisks
til V.-Þýzkalands hefur frádrátturinn, frá 1. desember 1951, sömuleiðis numið 20%,
en var áður 10%, frá nóvemberbyrjun 1950, og þar áður 5%. Aðflutningsgjöld á
ísfiski eru miklu lægri í Þýzkalandi en Bretlandi, en annar kostnaður meiri. Auk
tolls, er hér um að ræða löndunarkostnað, svo sem uppskipun fisksins, hafnargjöld,
þóknun til umboðsmanna skipanna o. fl. Áður nefnd 20% eru áætlun, sem látin er
gilda jafnt fyrir öll skip, þó að sölukostnaður þeirra sé að sjálfsögðu mismunandi
mikill. Auk þess er hér ekki um nákvæma tölu að ræða, jafnvel þó að miðað sé
við flotann í heild. Á árinu 1954 var í fyrsta sinni útflutningur á ísfiski til Austur-
Þýzkalands. Engin aðflutningsgjöld voru á þeim fiski og annar kostnaður til frá-
dráttar söluandvirði ckki nema 1 500 vestur-þýzk mörk fyrir hverja sölu, eða
5 800 kr. Þessum fiski var skipað á land í Hamborg. — Auk sölukostnaðar, dregst
frá brúttóandvirðinu farmgjald, sem togurum og íslenzkum fiskkaupaskipum er
reiknað fyrir flutning ísfisks. Á árunurn 1947—1949 og fram að gengisbreytingu
1950 nam þetta farmgjald 200 kr. á hvert tonn ísfisks til Bretlands og 250 kr. á
tonn í Þýzkalandssiglingum, sem hófust aftur 1948, eftir að hafa legið niðri síðan
1939. Með gengisbreytingunni var farmgjaldið í Bretlandssiglingum hækkað í 300
kr. og í Þýzkalandssiglingum í 350 kr. tonnið, og hefur það haldizt óbreytt síðan.
Hér fer á eftir sundurgreining á verðmæti ísfisksútflutningsins 1954
(í millj. kr.):
V.-Þýzkaland A.-Þýzkaland Samtalt
Fob-verð skv. verzlunarskýrslum .. 9,7 3,7 13,4
Reiknaður flutningskostnaður 2,8 0,9 3,7
Áætlaður sölukostnaður og tollur . . 3,1 0,1 3,2
Brúttósölur 15,6 4,7 20,3
Ctflutningur ísfisks til Bretlands nam 27,5 millj. kr. fob. 1952, aðeins 1,7 millj.
kr. 1953 og ekkert var flutt út af ísfiski til Bretlands 1954. Ástæðan fyrir þessum
miklu umskiptum er sú, að í október 1952 var, að undirlagi brezkra togaraeigenda,
lagt löndunarbann á íslenzkan ísfisk í Bretlandi og hefur það staðið síðan.
Gjaldeyrisskil vegna ísfisksútflutningsins 1954 námu 10,2 millj. kr., eða sem
svarar 76,1% fob-verðs. Ástæðan fyrir því, að ekki kemur meira heim af andvirði
ísfisksins, er sú, að skipin nota mikið fé til kaupa á rekstrarvörum o. þ. h. og er
slíkt ekki innifalið í áðurnefndum hundraðshluta, sem kemur til frádráttar, — auk
þess sem skipshafnirnar fá allmikinn gjaldeyri til eigin nota, o. fl.