Hagskýrslur um utanríkisverslun - 1981, Side 9

Verslunarskýrslur 1980
7*
verslunarskýrslur. Skipainnflutningurinn hefur frá og meö árinu 1949 verið tek-
inn á skýrslu hálfsárslega, þ. e. með innflutningi júnín-iánaðar og desember-
mánaðar, nema þegar sérstök ástæða hefur verið til annars, í sambandi við
gengisbreytingar. Sömu reglu hefur verið fylgt um flugvélainnflutninginn. — I
kaflanum um innfluttar vörur síðar í innganginum er gerð nánari grein fyrir
innflutningi flugvéla og skipa 1980. — Útflutt skip og flugvélar hafa að jafnaði
verið tekin á skýrslu hálfsárslega. í kaflanum um útfluttar vörur síðar í inngang-
inum er gerð grein fyrir sölu skipa og flugvéla úr landi 1980.
Útflutningurinn er í verslunarskýrslum talinn á söluverði afurða með umbúð-
um, fluttra um borð í skip (fob) á þeirri höfn, er þær fyrst fara frá. Er hér yfirleitt
miðað við verðið samkvæmt sölureikningi útflytjanda. Sé um að ræða greiðslu
umboðslauna til erlends aðila og það heimilað í útflutningsleyfinu, er upphæð
þeirra dregin frá, til þess að hreint fob-verð komi fram. — Fob-verð vöru, sem
seld er úr landi með cif-skilmálum, er fundið með því að draga frá cif-verðmætinu
flutningskostnað og tryggingu, ásamt umboðslaunum, ef nokkur eru. — Nettó-
verðið til útflytjandans er fob-verðið samkvæmt verslunarskýrslum að frádregn-
um gjöldum á útflutningi. Ýms gjöld, sem lögð höfðu verið á útfluttar sjávar-
afurðir, voru felld niður með lögum nr. 5 13. febrúar 1976, en í stað þeirra kom
eitt gjald, 6% af fob-verði. Frá 1. mars 1979 var þetta gjald lækkað í 5%, og gilti
sú lækkun til ársloka 1979 (sbr. lög nr. 3 2. mars 1979), en í ársbyrjun 1980
hækkaði það í 5,5% (sbr. lög nr. 2/1980). Með lögum nr. 25 11. maí 1978 var
svonefnt fullvinnslugjald, 3% af fob-verði, lagt á söltuð grásleppuhrogn, og sama
gjaldi bætt við hið almenna útflutningsgjald á söltuðum matarhrognum og fryst-
um þorskhrognum. Með sömu lögum var 1% fullvinnslugjald lagt á fob-verð
lagmetis. Tekjur af fullvinnslugjaldinu renna til Þróunarsjóðs lagmetisiðnaðarins,
en tekjur af almenna 5,5% útflutningsgjaldinu renna til Aflatryggingasjóðs,
Fiskveiðasjóðs og Fiskimálasjóðs, til greiðslu á vátryggingarkostnaði fiskiskipa,
til sjávarrannsókna og Framleiðslueftirlits sjávarafurða, til Landssambands ísl.
útvegsmanna og til samtaka sjómanna (sbr. 4. gr. laga nr. 5/1976). — Engin gjöld
eru á útfluttum landbúnaðarafurðum og iðnaðarvörum.
Við ákvörðun á útflutningsverðmæti ísfisks í verslunarskýrslum gilda sérstakar
reglur, sem gerð er grein fyrir í kaflanum um útfluttar vörur síðar í inngangi
þessum.
Allmikið er um það, að útflutningsverðmæti sé áœtlað í skýrslunum, þ. e. að
reiknað sé með því verðmæti, sem tilgreint er í útflutningsleyfi útflutningsdeildar
viðskiptaráðuneytisins. Fer svo, þegar látið er uppi af hálfu útflytjanda, að varan
sé flutt út óseld. Eru ekki tök á að lagfæra þetta síðar í útflutningsskýrslum, og er
hér um að ræða ónákvæmni, sem getur munað miklu.
Það segir sig sjálft, að í verslunarskýrslur koma aðeins vörur, sem afgreiddar
eru af tollyfirvöldum á venjulegan hátt. Kaup íslenskra skipa og flugvéla erlendis
á vörum til eigin nota koma að sjálfsögðu ekki í verslunarskýrslum, og ef slíkar
vörur eru fluttar inn í landið, koma þær ekki á skýrslu, nema að svo miklu leyti sem
þær kunna að vera teknar til tollmeðferðar.
Pyngd útfluttrar vöru hefur ávallt verið tekin nettó í verslunarskýrslur. Inn-
fluttar vörur voru taldar nettó fram að 1951, en frá og með því ári voru þær taldar
brúttó, þ. e. með ytri umbúðum. Ástæða þessarar breytingar var aðallega sú, að
illa gekk að fá nettóþyngdina upp gefna í tollskýrslum, þar sem hún skipti ekki
máli við tollafgreiðslu. Hins vegar var brúttóþyngd yfirleitt tilgreind í tollskýrslu,
vegna þess að vörumagnstollur var miðaður við hana. Með nýjum tollskrárlögum,