Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.2008, Qupperneq 14


Mánudagur 22. desember 200814 Bækur
Skáldsaga
Sagan gerist í Reykjavík á árunum 1969-1971. Þá voru
óvenjulegir tímar, ungt fólk víða um heim var í uppreisn
gegn gömlum og grónum gildum, andstaðan við styrjald-
arrekstur Bandaríkjamanna í Víetnam leiddi víða til óeirða
og uppþota, eiturlyf fæddu um veröldina sem aldrei fyrr,
nýjar stefnur í hvers kyns dægurmenningu ruddu sér til
rúms, ekki síst í tónlist, og frjálst kynlíf varð eitt helsta boð-
orð dagsins. Í huga margra, sem voru ungir á þessum tím-
um lifa þeir sem eins konar gullöld og margir horfa með
söknuði til þess, sem þeir kalla hippatímabilið. Sjálft kallar
þetta sama fólk sig gjarnan hippakynslóðina, svona til að-
greiningar frá eldra og yngra fólki.
Áhrifin af hippatímanum, bítlamenningunni, blóma-
byltingunni, eða hvað svo sem fólk vill kalla allt það, sem
hæst bar á þessum árum, bárust vitaskuld hingað til lands.
Hér urðu þessi áhrif að sumu leyti vægari en annars stað-
ar og að sumu leyti einnig nokkru meiri. Þau birtust ekki
síst í auknu kynslóðabili og því að ungt fólk, fólk sem um
1970 var á aldrinum 15 til 30 ára, skapaði sinn eigin menn-
ingarheim. Þar gekk margt þvert á viðhorf og gildi þeirra,
sem eldri voru, og birtist ekki síst í tónlistarsmekk, róttækni
í stjórnmálum og félagsmálum og fikti við eiturlyf, ekki síst
hassreykingar.
Hippatíminn og átök kynslóðanna eru meginstefið í
þessari nýju skáldsögu Ólafs Gunnarssonar. Hún fjallar
um tvær Reykjavíkurfjölskyldur og gerist á árunum 1969-
1971. Engin tengsl voru á milli þessara tveggja fjölskyldna
í sögubyrjun, þær þekktust ekki, en líf þeirra skaraðist með
heldur óhugnanlegum hætti. Báðar máttu kallast stórfjöl-
skyldur, þar sem þrjár kynslóðir koma við sögu, þ.e.a.s. af-
inn, sem er ekkjumaður, sívinnandi í eigin fyrirtæki, dætur
sem báðar eru dugnaðarkonur en giftar hálfgerðum land-
eyðum (þótt mennirnir séu að öðru leyti gjörólíkir), og svo
barnabörnin, sem eru fulltrúar nýrra tíma, hinnar nýju
menningar, en þó með ólíkum hætti.
Þetta er óneitanlega býsna skemmtileg sviðsmynd, ef
svo má að orði kveða og Ólafi tekst að draga upp sannfær-
andi mynd af átökum kynslóðanna á miklum umbrota-
tíma. Í því liggur helsti kostur sögunnar, auk þess sem hún
er ágætlega skrifuð. En gallarnir eru líka margir. Sumar
höfuðpersónur sögunnar eru of öfgakenndar til að geta
virkað trúverðugar á lesandann. Það á einkum við um þá
fjölskyldu sem fyrr en kynnt til sögu, fjölskyldu Haralds
Haraldssonar stórbísnessmanns og Brynhildar Gestsdótt-
ur leikkonu. Brynhildur er að sönnu trúverðug, en Harald-
ur er of öfgakenndur og sama máli gegnir um dæturnar,
Hrafnhildi og Hörpu. Þær ofleika, einkum þó Hrafnhild-
ur, og endalausar sögur af ásta- og kynlífi þeirra, nánast
brókarsótt, eru leiðigjarnar til lengdar. Eins er með ástmög
þeirra beggja, Guðna. Hann er tónlistarmaður úr Kefla-
vík, hefur spilað fótbolta með góðum árangri, er kyntröll
og á fullu að meika það í tónlistarheiminum, en er, þrátt
fyrir marga góða hæfileika, heldur óyndislega söguper-
sóna. Hin fjölskyldan er á margan hátt miklu hófstilltari og
eðlilegri og örlög hennar manneskjulegri. Þar er þó einnig
margt ofgert.
Atburðarásin í sögunni er á köflum hröð, jafnvel spenn-
andi, en sums staðar er engu líkara en höfundur missi
þráðinn, nái ekki að halda nógu vel utan um efnið. Enda-
lausar lýsingar á kynlífi og kynórum sögupersónanna eru
þreytandi og óraunverulegar og fyrir vikið verður sagan á
löngum köflum langdregin og harla leiðigjörn aflestrar.
Ég hef lesið að minnsta kosti flestar skáldsögur Ól-
afs Gunnarssonar og kann yfirleitt vel að meta skáldskap
hans. Í þessari bók eru góðir sprettir, en oft hefur Ólafi tek-
ist betur upp.
jón þ. þór
Langdregin
Reykjavíkursaga
Myrkar sálir
Glitrandi sakleysisleg kápa bókarinnar
gefur alranga mynd af því sem í henni
leynist. Og titillinn. Ekkert er guðlegt
við lestur Í hendi Guðs, nema ef vera
skyldu nánast yfirnáttúrulegir hæfileik-
ar höfundar til að misbjóða lesandanum
ítrekað. Þetta meina ég á besta mögulega
hátt.
Myrkur og rigning gnæfa yfir drengn-
um Cristiano Zena sem býr hjá drykk-
felldum og ofbeldisfullum föður sínum,
Rino Zena. Þeir feðgar eru undir eftirliti
félagsráðgjafa enda ærin ástæða til. Cristiano fyrirgefur föður sínum hins veg-
ar alla misbresti og þráir ekkert heitar en að búa hjá honum að eilífu, ef frá er
talinn draumur piltsins um að sofa hjá tveimur kynþokkafyllstu skólasystrum
sínum, báðum í einu.
Enga á Cristiano vinina og því eyðir hann helst tíma með föður sínum og
tveimur vinum hans sem sömuleiðis eru úrhrök samfélagsins.
Koldimma óveðursnótt leggja mennirnir þrír upp í leiðangur sem á að
gera þá alla ríka en svo virðist sem sjálfur Guð leggi sitt á vogarskálarnar.
Í hendi Guðs er kröftug, harðsoðin og sannarlega ekki fyrir viðkvæma. Per-
sónurnar eru sérlega vel skapaðar og heildarmynd bókarinnar mjög skýr. Frá-
sögn Niccoló Ammanito streymir fram eins og stórfljót, brýtur sér leið þar sem
engin er fyrir og feykir fótunum undan lesandanum í leiðinni.
Ég þarf að horfa langt aftur til að finna bók sem situr jafn fast eftir í huga
mér og þessi.
Í hendi Guðs er önnur skáldsaga Niccoló Ammanito sem kemur út á ís-
lensku. Árið 2005 kom út í neon-klúbbi Bjarts bókin „Ég er ekki hræddur“ þar
sem drunginn sveif einnig yfir vötnum. Erla Hlynsdóttir
Skáldsaga
Í HEndi Guðs
Niccoló AmmanitiÉg þarf að
horfa langt aft-
ur til að finna
bók sem situr
jafn fast eftir í
huga mér og
þessi.
Þýðing: Hjalti Snær
Ægisson
Útgefandi: Bjartur
Ævintýrabók Í laGi
Verndargripurinn frá Samarkand er
fyrsta bókin í þríleik. Töluvert virðist
vera um slíkt um þessi jól en auk þessar-
ar má nefna Blekhjarta og Göngin.
Verndargripurinn frá Samarkand á
sér stað í London nútímans. Allir valda-
og áhrifamenn eru galdramenn og svo
er það almúginn sem er bara „venju-
legt fólk“. Hjá galdramönnunum er þó
sá annmarki að þeir geta ekki fjölgað
sér sjálfir og verða því að stela börnum
almúgans og gera þau að lærisveinum
sínum. Börnin eru eftir vissan tíma látin skipta um nafn og er þeirra fyrsta
nafn algjört leyndarmál sem enginn má komast að.
Galdramennirnir geta vakið upp púka, eða svokallaða djinna, sem verða
að þjóna þeim. Aðalpersóna sögunnar er drengur sem nefndur var Nathani-
el við fæðingu. Honum tekst að vekja upp djöful mun fyrr en hann hefði átt
að geta það og er sá djöfull algjört leyndarmál. Saman eiga þeir eftir að lenda
í ótrúlegum hremmingum og ævintýrum. Þegar Nathaniel fer með galdra-
fjölskyldu sinni í fyrsta skipti í þinghúsið fylgir púkinn sem enginn veit að
hann hafi vakið upp. Púkinn býr yfir hættulegri vitneskju, hann veit sem sagt
skírnarnafn Nathaniels og er honum því virkilega skeinuhættur.
Djinninn næst er hann reynir að flýja úr þinghúsinu og við tekur ævin-
týraleg og spennandi atburðarás.
Þessi bók er virkilega skemmtileg og ekta ævintýrabók eins og þær gerast
bestar. Næsta bók verður hluti af tilhlökkuninni fyrir næstu jól. Alvöru ævin-
týri þar sem allt getur gerst. HElGa MaGnúsdóttir
Unglingabók/ævintýri
vErndarGripurinn frá saMarkand
Jonathan StroudVirkilega
skemmtileg.
Ekta ævintýra-
bók.
Þýðing:
Brynjar Arnarson
Útgefandi:
Bókafélagið Ugla
lÍtt spEnnandi
Bjarnargreiði fjallar um unga stelpu að
nafni Dúna sem er nýflutt aftur til Ís-
lands eftir að hafa búið hjá móður sinni
á Ítalíu. Á Íslandi býr hún hjá ömmu
sinni og afa sem gera lítið annað en að
rífast daginn út og inn.
Brátt hittir hún þó Bjössa, talandi
ísbjörn, sem er neyddur til að dulbúa
sig þar sem hann er eltur og fordæmd-
ur hvert sem hann fer. Brátt verða þau
vinir en að sjálfsögðu finnst björninn og
hann þarf að flýja þar sem hálfur bær-
inn vill hann feigan, sérstaklega skúrkarnir Lási lögga og Mörður meindýra-
eyðir.
Bókin er ekki vel skrifuð og hefur lítið nýtt fram að færa. Persónur sem
maður heldur að verði mikilvægar þegar líður á söguna eru í endann algjör-
lega tilgangslausar og maður spyr sig af hverju þær eru þarna yfir höfuð.
Bókin er mjög leiðinlega myndskreytt. Teikningarnar eru kaldar, óspenn-
andi og sumar þeirra jafnvel endurteknar með aðeins nokkurra blaðsíðna
millibili. Sum atriðin virka þó vel þar sem ég greip mig nokkrum sinnum við
að hlæja upphátt að sumum sniðugri uppátækjum Dúnu en þau eru ekki
nógu góð til að gera söguna spennandi eða jafnvel tiltölulega áhugaverða.
Hún er hugsanlega fín fyrir yngri krakka þar sem sagan er mjög einföld og
auðvelt að fylgja henni en ég, sem las hana með galopnum huga, var ekki
hrifinn. úlfar Örn kristjánsson, 15 ára
Barnabók
bjarnarGrEiði
Jón Ármann SteinssonLítt spennandi
bók, en
hugsanlega
fín fyrir yngri
krakka.
Útgefandi:
GÁ bókaútgáfa
- vertu með í umræðunni - vertu með í umræðunni

diMMar rósir
Ólafur GunnarssonHugmynd höf-
undar er góð en
sumar söguper-
sónur eru of öfga-
kenndar og leiði-
gjarnt er að lesa
síðu eftir síðu um
brókarsótt, kynlíf
og kynóra.
Útgefandi:
JPV
ÓlafurGunnarssonOft hefur
Ólafi tekist betur upp en í Dimmum
rósum að mati gagnrýnanda.