Lögmannablaðið - 01.12.2006, Blaðsíða 22

22 < LÖGMANNABLAÐIÐ – 4 / 2006
Á síðasta ári skipaði dómsmála-
ráðherra nefnd til þess að skoða
sakarkostnað í opinberum málum og
opinbera réttaraðstoð. Í mars síðast
liðnum kom út skýrsla nefndarinnar
en í kjölfarið tilnefndi stjórn LMFÍ
starfshóp til að fara yfir niðurstöður
nefndarinnar og þær tillögur sem hún
leggur fram. Undirrituð var tilnefnd
í starfshópinn ásamt Sveini Andra
Sveinssyni hrl. og Brynjari Níelssyni
hrl. Starfshópurinn gerði ýmsar
athugasemdir við tillögur nefndarinn-
ar og verða þær helstu og alvarlegustu
reifaðar hér.
Fyrirkomulag greiðslu
Nefndin gerir þá tillögu að til þess að
minnka útgjöld vegna lögfræðikostn-
aðar í opinberum málum ættu lög-
reglustjórar að fara yfir reikninga lög-
manna með gagnrýnum hætti og að
ekki yrði greitt fyrir verjendastörf (eða
réttargæslu fyrir brotaþola) ef dómari
skipaði síðar viðkomandi lögmann til
að gegna starfi verjanda fyrir dómi.
Þessi tillaga nefndarinnar verður ekki
skilin öðruvísi en svo að lagt sé til
að ákvörðun um þóknun verjenda,
hvort sem þeir eru tilnefndir af lög-
reglu eða skipaðir af dómara, verði
alltaf ákveðin í einu lagi fyrir vinnu
á rannsóknarstigi og vegna meðferðar
máls fyrir dómi. Starfshópur LMFÍ
telur óeðlilegt að vinna á rannsókn-
arstigi verði greidd löngu eftir að hún
er unnin. Þegar verjandi er skipaður
við rannsókn máls er verkþætti hans
lokið við lok rannsóknar. Í samræmi
við bókhaldslög ber að gefa út reikning
við lok verks eða verkþáttar, innheimta
virðisaukaskatt og standa skil á honum
í ríkissjóð. Ef rannsókn dregst á lang-
inn eins og þekkt er og liggur jafnvel
svo gott sem niðri svo árum skiptir ber
verjanda sem öðrum að gera reikning
án mikillar tafar fyrir þá vinnu sem
þegar hefur verið unnin. Einnig benti
starfshópur LMFÍ á að líta bæri til fyrn-
ingalaga þar sem fyrningarfrestur byrji
að líða við lok vinnu eða verkþáttar en
ekki við útgáfu reiknings, sbr. fordæmi
Hæstaréttar. Þar sem mörg dæmi eru
þess að mál taki lengri tíma en 4 ár frá
upphafi rannsóknar þar til endanlegur
dómur gengur telur starfshópur LMFÍ
fráleitt annað en að þóknun verjenda
verði ákveðin eftir framgangi mála
þannig að ekki líði langur tími frá því
að vinna er unnin þar til þóknun er
greidd.
Lækkun tímagjalds og
minna greitt fyrir útkall
Starfshópur LMFÍ gerði athugasemdir
við þá órökstuddu tillögu nefndarinn-
ar að setja ætti viðmiðunarreglur vegna
ákvörðunar þóknunar verjenda á rann-
sóknarstigi sem kveði á um lægra tíma-
gjald en í viðmiðunarreglum dómstól-
aráðs. Starfshópur LMFÍ telur fráleitt
að vinna verjenda á rannsóknarstigi sé
á einhvern hátt léttvægari en störf verj-
enda við meðferð máls fyrir dómi.
Starfshópur LMFÍ mótmælti einnig
þeirri órökstuddu tillögu nefndarinnar
að við útkall eigi að greiða fyrir eina
klukkustund í stað þriggja eins og nú
er gert. Starfshópur LMFÍ bendir á að
í gjaldskrám velflestra sérfræðinga sé
gert ráð fyrir að greitt sé fyrir útkall 3-
4 klukkustundir og að rökin á bakvið
útkallsregluna séu þau að verjandinn
þarf vegna útkalls að breyta sínum
plönum, fara úr öðru verki o.s.frv.
Kærandi afli
læknisvottorða
Sérstakar athugasemdir gerði starfshóp-
ur LMFÍ við þá tillögu nefndarinnar að
í málum sem varði brot á 217. gr. alm.
hgl. ættu kærendur sjálfir að afla lækn-
isvottorða. Starfshópur LMFÍ bendir
á að rannsókn líkamsárásarmála, eins
og annarra sakamála, eigi að hvíla á
herðum lögreglu og að ekki sé unnt að
gera það háð efnahag hvort brotaþoli í
minniháttar líkamsárásarmálum getur
stutt kæru sína gögnum. Sérstaklega
benti starfshópur LMFÍ á að hætta
væri á að vottorð lækna geti skekkst
Sigríður Rut Júlíusdóttir hdl.
Athugasemdir starfshóps LMFÍ við 
skýrslu nefndar um málskostnað 
í opinberum málum og opinbera 
 réttaraðstoð