Nesfréttir - 01.07.2014, Blaðsíða 6

6 Nes ­frétt ir
16 ára reynsla og
þekking í sölu fasteigna ANDRI SIGURÐSSON
Löggiltur fasteignasali
s. 690 3111www.frittsoluverdmat.is
Merki­lega­sýn­ing­stend­ur­ nú­ yfir­ í­ Nes­stofu­er­ber­heit­ið­Nes­stofa­hús­ og­ saga.­ Það­ er­
Þjóð­minja­safn­ið­sem­stend­ur­að­
baki­þess­ari­sýn­ingu­þar­sem­eins­
og­nafn­ið­bend­ir­ til­ lögð­ ­áher­
sla­á­hús­ið­sjálft­ann­ars­veg­ar­og­
hins­veg­ar­á­sögu­þess­og­þeirr­ar­
merku­starf­semi­sem­þar­var­um­
ára­bil.­Nes­stofa­er­byggð­á­ár­un­
um­1760­til­1763­og­þar­var­að­set­
ur­Bjarna­Páls­son­ar­ land­lækn­is­
en­hann­var­fyrst­ur­Ís­lend­inga­til­
að­ ljúka­ læknis­prófi.­Bjarni­var­
jafn­framt­fyrsti­lyf­sali­lands­ins­en­
lyf­sal­an­var­skil­in­frá­land­lækn­is­
emb­ætt­inu­1777­er­Björn­Jóns­son­
tók­við­emb­ætti­lyf­sala.­­
Árið­1760­hófust­dönsk­stjórn­
völd­handa­við­að­reisa­Nes­stofu­
sem­ op­in­ber­an­ emb­ætt­is­bú­stað­
land­lækn­is.­Land­lækn­ir­valdi­sjálf­ur­
stað­inn­en­hafði­úr­nokkrum­stöð­
um­að­velja.­Ástæð­ur­þess­að­Nes­
var­ val­ið­ til­ lækn­inga­set­urs­ mun­
eink­um­hafa­ver­ið­gott­að­gengi­af­
sjó­en­einnig­sú­byggð­sem­þá­var­
á­Sel­tjarn­ar­nesi­en­Reykja­vík­var­þá­
lítt­far­in­að­byggj­ast.­Byggð­á­Nes­
inu­má­rekja­langt­aft­ur­í­tím­ann.­
Talið­er­að­bú­seta­hafi­haf­ist­í­Nesi­
fljót­lega­eft­ir­land­nám­en­skrif­leg­
ar­heim­ild­ir­eru­þó­tak­mark­að­ar.­
Vit­að­er­að­kirkja­var­ris­in­í­Nesi­
árið­1200­og­að­jörð­in­hafi­þá­ver­
ið­í­tölu­stór­býla.­Með­sýn­ing­unni­
vill­Þjóð­minja­safn­minna­á­og­kynna­
þá­merku­sögu­sem­varð­til­með­
lækna­­og­ lyfja­setri­ í­Nesi­en­þar­
voru­flest­lyf­fram­leidd­úr­jurt­um­
sem­voru­rækt­að­ar­á­staðn­um.­
Lyf­sal­an­skil­in­frá
Trausti­Atla­son­og­Krist­ín­Ein­
ars­dótt­ir­ fræddu­ tíð­inda­mann­
Nes­frétta­ nokk­uð­ um­ sýn­ing­una­
og­eink­um­um­urta­garð­inn­og­lyfja­
gerð­ina.­Þeg­ar­lyf­sal­an­var­skil­in­
frá­land­lækn­is­emb­ætt­inu­1777­og­
Björn­Jóns­son­tók­við­emb­ætti­lyf­
sala­var­hús­inu­og­jörð­inni­skipt­á­
milli­fjöl­skyldna­lækn­is­ins­og­lyf­
sal­ans­og­hélst­sú­skipt­ing­á­með­
an­emb­ætt­in­störf­uðu­á­Sel­tjarn­ar­
nesi.­Það­kann­að­hafa­haft­ein­hver­
áhrif­ á­ sam­vinnu­ og­ sam­skipti­
land­lækn­is­ins­og­lyf­sal­ans­þótt­um­
það­séu­ekki­mikl­ar­heim­ild­ir­að­
finna.­Emb­ætt­in­voru­flutt­úr­Nesi­
til­Reykja­vík­ur­árið­1834.­Eft­ir­það­
komst­Nes­stofa­í­einka­eigu­þar­til­
hún­komst­í­um­sjá­Þjóð­minja­safns­
ins­árið­1977.­­Þess­má­geta­að­búið­
var­í­hús­inu­fram­til­1997.­Nes­stof­
an­stend­ur­á­hæð­með­góðu­út­sýni­
eink­um­til­suð­urs­og­vest­urs.­Það­an­
er­gott­að­horfa­yfir­vest­ur­svæð­in­á­
Sel­tjarn­ar­nesi,­út­í­Suð­ur­nes­í­suðri­
og­Gróttu­í­norð­vestri.­Mik­ill­gróð­ur­
um­vef­ur­Nes­stofu­á­hlýju­og­rök­um­
sum­ar­dög­um­og­segja­þau­Trausti­
og­Krist­ín­þörf­að­bæj­ar­fé­lag­ið­sjái­
bet­ur­um­slátt­og­hirð­ingu­nán­asta­
um­hverf­is.­­
Ap­ó­tek­í­239­ár­
Ap­ó­tek­ar­ar­í­Nesi­ráku­lyfja­búð­
og­ kenndu­ jafn­framt­ lyfja­fræði­
nem­um,­ sem­ tóku­ loka­próf­ sitt­ í­
Kaup­manna­höfn.­ Nes­apó­tek­ eða­
land­lækn­is­apó­tek­ið­varð­síð­an­að­
Reykja­vík­ur­apó­teki­sem­var­stofn­
að­árið­1834­og­starf­aði­í­Mið­borg­
Reykja­vík­ur­allt­til­árs­ins­1999­að­
það­var­lagt­nið­ur.­Þetta­elsta­ap­ó­
tek­á­Ís­landi­hafði­því­að­eins­ver­ið­á­
tveim­ur­stöð­um­í­öll­þau­239­ár­sem­
það­starf­aði.­Rækt­un­urta­garðs­ins­í­
Nesi­var­hluti­af­starf­semi­lyf­söl­unn­
ar.­Jurt­ir­sem­not­að­ar­voru­til­lyfja­
fram­leiðslu­voru­rækt­að­ar­í­urta­
garð­in­um­en­garð­ur­inn­er­sunn­an­
við­hús­ið.­Efn­in­voru­ým­ist­möl­uð,­
steytt,­mar­in­söx­uð­eða­rif­in.­Sam­
kvæmt­kon­ungs­boði­var­skylt­að­
veita­fá­tæk­ling­um­ókeyp­is­lyf.
Saga­urta­garðs­ins­er­
at­hygl­is­verð
Eitt­ af­ því­ sem­ unn­ið­ er­ að­ í­
Nesi­er­Urta­garð­ur­inn­en­hann­var­
stofn­að­ur­ til­að­minn­ast­þess­að­
árið­ 2010­ voru­ 250­ ár­ frá­ skip­un­
Bjarna­Páls­son­ar­í­ný­stofn­að­emb­
ætti­land­lækn­is­og­að­125­ár­voru­
lið­in­ frá­ stofn­un­ Garð­yrkju­fé­lags­
Ís­lands­sem­stofn­að­var­að­til­hlut­
an­Hans­Jac­ob­Ge­org­Schi­er­becks­
þá­ver­andi­land­lækn­is­til­minn­ing­ar­
um­fyrsta­ís­lenska­lyf­sal­ann,­Björn­
Jóns­son­ sem­ upp­haf­lega­ stofn­
aði­garð­inn­til­þess­að­rækta­jurt­ir­
sem­not­að­ar­voru­í­lækn­is­fræði­leg­
um­til­gangi.­Í­garð­in­um­er­að­finna­
safn­jurta­sem­hafa­gengt­hlut­verki­
í­ lækn­ing­um­og­ lyfja­gerð­og­sem­
nytja­jurt­ir­til­mat­ar­og­heilsu­bóta­
að­ fornu­ og­ nýju.­ Urta­garð­ur­inn­
er­ rek­inn­ sem­ hluti­ af­ starf­semi­
Lækn­inga­minja­safns­ Ís­lands­ og­
Lyfja­fræð­isafns­ins­í­Nesi.­Urta­garð­
ur­inn­var­end­ur­gerð­ur­aust­an­við­
hús­ið­árið­2008.­Á­sýn­ing­unni­eru­
tek­in­fram­mjög­at­hygl­is­verð­mál­
er­snerta­heil­brigð­is­sögu­Ís­lands.
Það­er­sagt­frá­bygg­ing­ar­sögu­húss­
ins,­ stofn­un­ land­lækn­is­emb­ætt­is­
og­emb­ætt­is­ lyf­sala.­Auk­þess­er­
sagt­ frá­ 18.­ öld­inni,­ sem­ var­ öld­
upp­lýs­ing­ar­inn­ar­ þeg­ar­ fólk­ fór­
að­átta­sig­á­því­að­hrein­læti,­holl­
usta­og­um­hverfi­­skiptu­máli­fyr­
ir­ líð­an­ fólks.­ Sýn­ing­ Þjóð­minja­
safns­ins­ í­ Nes­stofu­ er­ opin­ alla­
daga­kl.­13­til­17­til­mán­aða­móta­
ágúst­og­sept­em­ber.­
Merki leg sýn ing í Nes stofu
Trausti Atla son stadd ur í Urta garð in um við Nes stofu.