Alþýðublaðið - 08.12.1919, Blaðsíða 2

2
alÞýðublaðið
Innrás í JPýzkaland?
Fregn frá París hermir að Henry,
'Wilson og Foch ræði þýzk stjórn-
mál. Láti Þýzkaland ekki undan,
verður her settur í Essen og
Frankfurt.
Frá Fýzkalandi.
Frá Berlín er síman, að óháðir
jafnaðarmenn hafi gengið í flokk
með alþjóðabolsevikum (tredje in-
ternationale). Sambandið við meiri
hluta jafnaðarmenn strandað.
Fátækralöggjöfin
og nútíðin.
Eftir Davið Kristjánsson.
(Ritað 1915).
Eg hefi oft verið- að hugsa um,
af hverju þessi orð eða hugtök
væru svo ósamrýmanleg sem þau
er. Nú á þessum tímum, þegar
hugsjónafreisið er úr fjötrum leyst,
allir útsýnisgluggar opnir og ment-
un og menning komin á það stig,
sem það er komið, og að manni
virðist kærleikur, réttlæti og sam-
úð altaf að auðgast.
Já, það er sorglegt að vér ís-
lendingar skulum hafa slíka sví-
virðingu í löggjöf vorri. Að vér
enn skulum hafa svo þykt til-
finningahýði, að hafa ekki séð
ástæðu til að leggja niður slik og
því lík eiturvopn, og útrýma þeim
úr okkar íslenzka þjóðfélagi.
Þar sem svo mikill hluti al-
þýðunnar telur sér misboðið með
slíkum lögum, þykist finna sárt
tii þess, að manninum, sem sök-
um langvarandi heilsuleysis verð-
ur að leita á náðir fátækrastjórn-
ar, er misboðið með því að ræna
hann frelsi, sjálfstæði og sönnu
mannheiti.
Ekki nóg með það, heldur taka
menn, sem búnir eru að vera
mörg ár í sömu sveit eða kaup-
túni og vinna sér ást og virðingu
meðbræðra sinna, og reka þá eitt-
hvað út á landshorn, slíta öll vin-
áttubönd, alla samúð og meðlíð-
an félagsbræðra sinna. Komandi
svo á sína sveit, þekkjandi engan
og vera fyrirlitinn fyrir þær sakir,
sem hann þó ekki á neinn hátt
er orsök í, þyggjandi alt með eft-
irtölum og fyrirlitningu.
Sömuleiðis maðurinn, sem er
að berjast áfram með stóra ung-
barna hópinn sinn sem altaf er
að stækka, og hefir ekkert að
styðjast við nema sína lélegu fyr-
irvinnnu.
Ennfremur maðurinn, sem bú-
inn er að koma upp stórum barna-
hóp, hefir eitt í það öllum efnum
og kröftum í þarfir þjóðarinnar,
og verður svo í ellinni, þegar
kraftur, fjör og gleði eiu þrotin,
að bergja af þeim beizka bikar.
En þó er það sárast, að þessir
menn, sem eg nú hefi nefnt,
svelta oft, og láta sig vanta alt,
heldur en að kyssa á vöndinn.
Sjálfstæðisbaráttan virðist oft
lifa of lengi í þessum olnboga-
börnum mannlífsins.
En þó virðist það sorglegasta
vera eftir, sem er afleiðingin af
þessu. Það er bæði andlega og
líkamlega úrkynjunin, sem mynd-
ast mann fram af manni. Kær-
leikstrúin hverfur og þessum mönn-
um viiðist lífið ilt, eitrað og til-
gangslaust, og hatast jafnt við
verðskuldaða sem óverðskuldaða.
Út af þessum stofnum fæðast svo
heilar ættkvíslir, sem ekkert vita
hvað sjálfstæði er, þekkja ekki
með sönnu, hvað það er að vinna
með heiðri fyrir sínu daglega
brauði, eða meta það einkis að
vera sjáifstæður, heiðarlegur iim-
ur á mannfélagslíkamanum. Finna
ekkert til framfærsluskyldunnar
gagnvart sjálfum sér og álíta
mennina kringum sig ekki of góða
til að vinna fyrir sér. Svo að end-
ingu verða þessir menn atkvæða
msgn í þarfir einstaklinga, sem
svo nota það til óheiðarlegra,
persónulegra og eigingjarna kvata.
Nú á dögum lítur út fyrir, að
það séu þessir mannlífs vanskapn-
ingar sem liggja þyngst á fátækra-
löggjöfinni. Yfir höfuð menn, sem
ef þeir hefðu þetta ekki að erfð,
ekki verðskulduðu að þiggja af
þessari heilnæmu lind. Það er sárt
að sjá kannske hrausta einhleypa
menn á sveit, en vita heilsulausa
ómagamenn neita sér um alt til
að halda sjálfstæði og virðing.
Því þó að nú sé búið að meta
burðarþol allra mögulegra hluta,
dauðra og lifandi, þá er ekld verið
að athuga, hvað ómagamaðurinn
eða sjúklingurinn geta lengi dreg-
ist áfram með sína byrði; þar eru
engin takmörk önnur en réttinda-
missinn. Sem betur fer eru marg-
ir farnir að hjálpa, bæði í sjúk-
dóms- og sorgartilfellum, og væri
það rangt að draga strik yfir
slíkt. Bæði einstaklingar og líknar-
félög hafa veitt stórkostlega hjálp
nú á síðastliðnum árum. En það
er um leið skylda þessara góðu
manna og allra, að athuga afleið-
ing slíkrar hjálpsemi, hvort hún
hefir ekki í för með sér sjálfstæð-
ismissi og þakklætisskyldur, sem
miða að því, að skuldbinda þiggj-
endur til að ganga fyrir aftan
hjálparmennina, þegar kemur út
á metorða- eða hagsmunabrautina
og sýna þá þakklætið í því, að
hjálpa þeim áfram á slíkum braut-
um, með þessu er ekki sagt, að
hjáparmennirnir heimti þetta að
launum, heldur er það á tilfinning
flestra, að sýna þökk fyrir veitta
hjálp, og þá alt af hætt við, að
éfnalausi maðurinn, sem ekkert
hefir að launa með, vilji þá sýna
það í þessu, sem eg hefi bent á.
(Frh.)
É flapn op Tegii.
Jólabragnr er þegar allmikilí
kominn á borgina. Keppast kaup-
menn, hver sem betur getur, að
laða fólkið að með sýningum í
búðargluggum sínurn. Erlendis-
læra menn sérstaklega til þess, að
skreyta og raða í búðarglugga, og
hvert uppátækið er öðru snjallara
til þess að vekja athygli fólks,.
sem fram hjá fer. Er oft unun,
að sjá, hve vel öllu er fyrirkomið,.
og er oft kostað stórfé til þess,
að alt sé sem fullkomnast. En
það gerir ekkert til, áhorfendurn-
ir, þeir sem kaupa, borga brús-
ann! „Frjálsa" samkepnin heimt-
ar þetta og því ekki að fylgjast
með tímanum? Hér mun ekki
miklu kostað til, því búðarfólkið
mun sjálft annast að koma öllu
fyrir í gluggana, og engan munar
um að greiða kostnaðinn ef nokk-
ur er.
Síðdegis í gær gat aö líta í
gegnum búðarglugga Sigurjóns
Péturssenar, tvær stúlkur ríða
„troll“. Yar í sjálfu sér ekkert