Vestfirska fréttablaðið - 13.11.1980, Blaðsíða 5

Skammdegisþula
Framhald af hls.3
tilverknað erlendra manna. Hún
er í mestum háska stödd í munni
þeirra manna sem hafa ekki
manndóm og metnað til þess að
standa vörð um móðurmálið og
þar með íslenzkt þjóðerni.
Það hefur löngum verið lenzka
hér. að apa allt eftir útlendingum
og fslendingar mjög gjarnir á að
flaðra upp um útiendinga eins og
seppar. og telja útlenzkt ..fínna"
en það sem íslenzkt er. Heyra má
fólk í útvarpi og sjónvarpi leggja
• sig í framkróka við að bera erlend
orð fram eftir því tilgerðarlegasta
sem þekkist í framburði þeirrar
tungu sem viðhöfð er hverju
sinni. en sama fólk er furðulega
hirðulaust um framburð og með-
ferð sinnar eigin tungu.
..Fræðingarnir" margrómuðu
virðast hugsa á erlendum málum
og snúa sínum háleitu hugsunum
og hugtökum á einhvers konar
íslenzku sem almenningur fær
með engu móti skilið. Þessum
mönnum er íslenzkan svo fátæk-
legt mál, að hugsanir þeirra kom-
ast ekki til skila á því máli.
Stjórnendur þáttarins um dag-
legt mál í útvarpinu berjast hetju-
legri baráttu, en fá ekki rönd við
reist. Þeim er skammtaður naum-
ur tími tvisvar í viku. og það er
fvrst nú. áratugum eftir að þessi
þáttur hófst í útvarpinu. að farið
er að endurtaka þáttinn að
morgni næsta dags. Þáttur Orða-
bókarmanna er frábær. en er að
vissu leyti utan við svið þessarar
umræðu.
Til er fyrirbæri sem heitir ís-
lenzk málnefnd. Henni var ætlað
mikið hlutverk. og enginn vafi
leikur á því. að slík nefnd hefði
ærin verkefni og verðug. En
hvernig er búið að henni? Nefnd-
armenn hafa lýst því í ræðu og
riti. Nefndin hefur verið að heita
má óstarfhæf vegna fjárskorts. í
fjárlagafrumvarpinu fyrir 1981
eru henni ætlaðar litlar 3.5 millj.
króna, og er þó varið 76 milljörð-
um til menntamála. eins og fyrr
var ritað.
íslenzk tunga á í vök að verjast
og þar er fyrst og fremst við sjálf
okkur að sakast. Hafi íslendingar
ekki manndóm til þess að varð-
veita þjóðtungu sína. geta þeir
sjálfum sér um kennt. Þeir eru að
fást við eigið innanmein. Við get-
um ekki ætlazt til þess að útlend-
ingar verji tunguna áföllum. Hollt
es heima hvat. Vilji íslendingar
vernda íslenzka tungu. menningu
og þjóðerni, ber þeim frumskylda
til að standa vörð um þessi verð-
mæti. í þeim efnum er hver sjálf-
um sér næstur.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vináttu
við andlát og jarðarför eiginmanns míns, föður
okkar, tengdaföður og afa
JÓNASAR KARLS HELGASONAR
Dalbraut 11, Hnífsdal
Gunnjóna María Jóhannesdóttir, Kristjana
Helga Jónasdóttir, Þorgeir Jónsson, Grétar Jó-
hannes Jónasson, Víðir Jónasson, Kolbrún Kol-
beinsdóttir, Sigurður Viðar Jónasson, Jónas Karl
Jónasson, Jón Hálfdán Jónasson, ívar Bergmann
Þorgeirsson.
Þeir fiska
sem róa
Reynið
bananabátana
Hafnarstræti 7 — sími 3166
------------------- -
Steinar J. Lúöviksson
Þrautgóðirá
raunastund
Þraut-
góðir á
raunastund
Út er komið I2. bindi bóka-
flokksins ÞRAUTGÓÐIR Á
RAUNASTUND eftir Steinar J.
Lúðvíksson. Útgefandi er Hraun-
drangi. Örn og Örlygur hf. Þetta
bindi hefur að geyma sögu bjarg-
ana og sjóslysa á árinu 1903-1906
að báðum árum meðtöldum. en á
þessum árum urðu margir stórat-
burðir á þessu sviði. sem greint er
ítarlega frá í bókinni. Má þar
nefna sem dæmi frásögn um
mannskaðaveðrið mikla í apríl
árið 1906. er kútter Ingvar fórst
við Viðey með allri áhöfn. Vel-
flestir Reykvíkingar sem komnir
voru til vits og ára fylgdust með
þeim harmleik. án þess að unnt
væri að gera nokkuð mönnunum
til bjargar. í þessu sama óveðri
íórust tvö þilskip með allri áhöfn
við Mýrar, voru það Sophie
Wheatly og Emilie. Fórust alls 68
sjómenn í mannskaðveðri þessu.
Þá er í bókinni ítarleg frásögn
af einhverjum mestu hrakningum
skipbrotsmanna er um getur hér á,
landi. Urðu þeir árið 1903 en þá
strandaði þýski togarinn Fried-
rich Albert á Skeiðarársandi. Öll
áhöfn skipsins komst heilu og
höldnu í land. en I I sólarhringar
liðu uns einn skipbrotsmanna
komst til bæja. Fundust flestir
skipbrotsmanna á lífi í sandinum
en allir meira og minna kalnir. og
var það fyrst og fremst einstök
frammistaða læknanna Bjarna
Jenssonar og Þorgríms Þórðar-
sonar sem bjargaði lífi þeirra.
Hrakningar skipbrotsmanna af
Friedrich Albert urðu til þess að
fyrstu skipbrotsmannaskýlin voru
reist á söndunum.
Fjölmargar myndir eru í bók-
inni tengdar efni hennar.
Bókin þrautgóðir á raunastund
er filmusett. umbrotin og prentuð
í Prentstofu G. Benediktssonar.
en bundin í Arnarfelli hf. Kápu-
teikning er eftir Pétur Halldórs-
son.
Þrjár
nýjar
bækur
Nýlega komu út þrjár bækur
á vegum Blaða- og bókaútgáf-
unnar, Hátúni 2, Reykjavík, en
útgáfa þessi er rekin á vegum
Hvítasunnusafnaðarins. Bæk-
urnar heita Joni eftir Joni
Eareckson, Lækning lögreglu-
mannsins eftir Kathryn Kuhl-
man og Vegur frelsisins eftir
Frank Mangs.
f fréttatilkynningu frá Blaða-
og bókaútgáfunni segir, að Joni
fjalli um það ólán höfundarins.
að hálsbrotna þegar hún var saut-
ján ára gömul. Undir þessum erf-
iðu kringumstæðum reyndi Joni
hjálpandi mátt trúarinnar á Guð.
segir í fréttatilkynningunni, og
hún lýsir því hvernig trúin veitti
henni nýjan lífsþrótt.
Höfundur bókarinnar Lækning
lögreglumannsins. Kathryn Kuhl-
man. var mjög þekkt fyrir stór-
kostlega þjónustu. sem hún átti
fyrir Guðs náð. segir ennfremur í
fréttatilkynningunni. og hún hélt
stórsamkomur víða um lönd. f
bókinni segir frá því hvernig lög-
reglumaður einn. helsjúkur af
krabbameini. læknaðist á sam-
komu Kathrynar.
í bók sænsk-finnska kenni-
mannsins Frank Mangs er m.a.
fjallað um friðþægingu syndanna
og eilíft líf. Bók þessi er endurút-
gefin.
Umboðsmaður Blaða- og bóka-
útgáfunnar á fsafirði er Indriði
Kristjánsson.
HILLUJARN
HILLUKNEKTI
Uppistöður, 1, Vh og 2 m.
og knekti, 20, 25, 30, 35 og
40 cm.
Fyrir hillur í búrið, geymsl-
una, vinnuherbergið,
barnaherbergið og bílskúr-
inn.
Sendum hvert sem er.
Neisti hf.
Sími3416
400 - ísafirði
Frá Bóka-
vörðunni
f fréttatilkynningu frá Bóka-
vörðunni. Skólavörðustíg 20.
Reykjavík. segir að verslunin gefi
reglulega út bóksöluskrár yfir
notaðar bækur. íslenskar og er-
lendar.
Skrárnar eru flokkaðar eftir efni:
Þjóðlegur fróðleikur. saga. íslenzk
fræði, íslenzkar ævisögur. erlend-
ar skáldsögur. stjórnmál. náttúru-
fræði og margt fleira.
Hér er um að ræða kynningu á
hluta af bókum okkar. sem til
sölu eru og geta þeir sem óska
fengið skrána senda heim. Verðin
eru. eins og gefur að skilja. æði
misjöfn. Algengar bækur. Ijóð og
skáldsögur kosta þetta I - 4
þúsund kr.
f þessari bóksöluskrá kennir
margra grasa: Er t.d. til sölu
Grútarbiblían svokallaða. sem
þannig er nefnd vegna meinlegrar
prentvillu í textanum. Þegar
„harmagrátur" verður fyrir mis-
tök „harmagrútur". Einnig eru
hér greindar ýmsar mjög gamlar
og fágætar bækur frá Hólum,
Leirárgörðum og Kaupmanna-
höfn. En langflestar bækurnar
kosta þetta 1500 - 10000 kr.
Trúarbragðaofsóknir í íran
Eins og fram hefur komið í
fréttum hefur staðið yfir útrým-
ingarherferð á hendur
BaháTum í fran atlt frá því bylt-
ingarstjórn Khomeinis tók
völdin í landinu í febrúar á
síðasta ári. Á blaðamanna-
fundi, sem íslenskir Bahá’íar
héldu nýlega í Reykjavík, kom
fram að hér er um skipulagðar
ofsóknir að ræða af hálfu ríkis-
valdsins og á síðustu mánuð-
um hefur fjöldi Bahá’ía í land-
inu verið tekinn af lífi án dóms
og laga og jafnframt hafa
margir Bahá’íar verið hnepptir í
fangelsi, m.a. meðlimir æðstu
stjórnstofnunar trúarinnar.
Trúarleiðtegar í fran hafa lýst
því yfir, að fylgismenn þessara
trúarbragða. sem er stærsti minni-
hlutahópur í landinu. séu rétt-
dræpir og hver sá Muslim (Mú-
hammeðstrúarmaður). sem vegur
Bahá'ía, þurfi ekki að óttast að
verða sóttur til saka fyrir verkn-
aðinn. Öll helstu stórblöð heims.
þ.á.m. The New York Times. Le
Monde í Frakklandi og The
Times of London. hafa mótmælt
þessum hryðjuverkum í forystu-
greinum eða skýrt frá þeim ítar-
lega og þjóðþing Kanada hefur
borið fram formleg mótmæli. sem
send voru Mannréttindanefnd
Sameinuðu þjóðanna. Jafnframt
hafa ýmis kristin samtök. m.a.
Samband mótmælendakirknanna
í Sviss, lýst andstyggð sinni á
ofsóknum og gefið út ítarlegar
skýrslur um þær. Þar er bent á. að
Bahá’íar í íran hafa verið ofsóttir
af öllum stjórnum í fran síðan á
síðustu öld. ekki síst af stjórn
Reza Pahlevis. hins nýlátna keis-
ara. Þeir hafa engin afskipti af
stjórnmálum. enda skyldar trú
þeirra þá til að forðast alla íhlut-
un í hverskyns stjórnmálastarf-
semi. Meðal meginreglna Bhá’í
trúarinnar er kenningin um jafn-
rétti kynjanna og fyrsta konan í
Múhammeðstrú. sem felldi blæj-
una. var Bahá’i. Hún var líflátin í
Teheran 1852. Megineinkenni
þessara trúarbragða er eindregin
alþjóðahyggja og trú á einingu
þjóða heimsins og trúarbragða
þeirra. Það er m.a. vegna þessarar
alþjóðahyggju, sem Bahá’íar hafa
orðið skotspónn íranska klerka-
valdsins og einangrunarsinna í
stjórn landsins.
Bahá’íar um allan heim vinna
nú að því að beina athygli stjórn-
valda og almennings að hlutskipti
Bahá’ia í samfélaginu í fran. ef
vera mætti að írönsk stjórnvöld
sæu sig tilneydd til að grípa í
taumana. og níðingsverkum
þeim. sem nú eru framin gegn
varnarlausum trúarbragðaminni-
hluta. linnti.
etj-

franskir hershöfðingjar við eyðileggingarstarf á bækistöðvum
Bahála í Teheran.