Vestfirska fréttablaðið - 19.02.1987, Blaðsíða 7

y
vestfirska
TTA8LA0ID
7
Fréttaskýring eftir Jón Ðirgi Pétursson
Skýrsla Flugslysaneftidar og FlMgmálastjómar vegna flugslyssins í Ljósufjölliim:
Veðurstofan ein hafði réttu
upplýsingarnar um hvernig
veðrið í rauninni var
— Flugmannsmistök, segir skýrslan, þegar ekki er annað að sjá
en að hann hafí í einu og öUu farið eftir reglunum
Nýbirt skýrsla Flugslysa-
nefndar og Flugmálastjómar
vegna flugslysslns í Ljósufjöll-
um 5. apríl á síðata árl hefur
vaklð undrun og reiðl margra
flugmálamanna hér vestra. Þyklr
þar margt fullyrt, sem engan
veglnn getl staðist. Elnkum þykir
skýrslan og nlðurstöður hennar
varpa sök á flugmann vélarinnar
að ósekju.
Fjölmlðlar í Reykjavík hafa birt
nlðurstöðurnar hráar og vlrðast
ekkl hafa spurt neitt nánar út í
rannsóknlna. En sé skýrslan
bylgjunum sem mynduðust um
þetta leyti dagsins yfir Snæfells-
nesfjallgarði, þegar TF-ORM átti
leið um, nema þá e.t.v. Veðurstof-
an. I skýrslunni segir m.a.:
„Greinilegar fjallabylgjur voru
yfir Snæfellsnesi og þær virtust
hafa verið hvað atkvæðamestar á
veðurtunglamyndum teknum kl.
12.29 og kl. 14.09. Vindur var að
aukast á þessum tíma og samspil
við breytingu bylgna, ásamt land-
fræðilegum aðstæðum styrkti
bylgjumyndun yfir Ljósufjöllum í
þessari vindátt.
hugmynd um það sem í vændum
var. Mitt á upplýsingaöld virðast
upplýsingar milli stofnana og fyr-
irtækja ferðast of hægt. Nýjustu
fréttir af bótum í þessum efnum,
samvinnu Veðurstofu og Flug-
málastjómar, eru bestu fréttir sem
lengi hafa birst flugmálamönnum.
Greinilegt er af fjarskiptum milli
flugstjómarmanns og radarmanns í
Reykjavík og eins viðskipti við
flugmann TF-ORM að enginn
uggði að sér. Flugmaðurinn heldur
áfram för sinni þrátt fyrir að á móti
blási og hann „rétt tommi áfrarn"
lesin, hljóta að vakna áleitnar
spumingar.
LAGT UPP (GÓÐRI TRÚ.
Vestfirska fréttablaðið hafði tal
af Grími Jónssyni, flugumferðar-
stjóra, en hann var á vakt í flug-
tuminum á Isafjarðarflugvelli þeg-
ar flugvélin TF-ORM hélt upp frá
flugvellinum laugardaginn 5. apríl
1986 kl. 12.30. Grímur var spurður
um þá staðhæfingu sem fram kem-
ur að flugmaðurinn hafi ekki kynnt
sér veður á flugleiðinni sem skyldi.
„Það er útilokað annað en að
flugmaðurinn hafi kynnt sér veður
eins og best hann gat. Hann kann-
aði veður á tölvunni hjá Flugleið-
um hér í byggingunni, það eru nýj-
ustu fréttir frá Veðurstofunni
hverju sinni, þetta hlýtur að vera
staðfest í skýrslunni. Svo þykir mér
afar ósennilegt annað en að hann
hafi hringt suður til að fá nánari
fréttir. Þetta veit ég ekki með vissu,
en þykir það afar sennilegt.“
— Hvemig var veðrið á Isafjarðar-
flugvelli, þegar vélin fór í loftið?
„Það var frekar ljúfur vindur
miðað við flugvélategund mundi
ég segja og ekkert til fyrirstöðu að
fara í loftið. Á flugleiðinni til
Reykjavíkur var heldur hvergi
meiri vindur en 45 hnútar sam-
kvæmt þeim upplýsingum sem fyr-
ir lágu.“
UPPLÝSINGAR SEM LÁGU
FYRIR EFTIR SLYSIÐ
Ljóst er að flugvélin hefur hreppt
talsverðan mótvind yfir Breiðafirði
og sóttist flugið seint. Samkvæmt
flugáætlun flugmannsins reiknaði
hann með að lenda í Reykjavík
eftir 57 mínútna flug. Slysið í
Ljósufjöllum varð hinsvegar eftir
56 mínútna flug frá Isafirði.
Ljóst er að enginn vissi af fjalla-
TF-ORM.
Veðurstofan telur, að bylgju-
lengdin hafi verið nokkuð breyti-
leg, en milli gervitunglamynda sem
teknar vom kl. 12.29 og 14.09,
virðist hún hafa aukist úr 18 km í 27
km og það þykir benda til þess að
vindur í fjallahæð (700—1200 m)
hafi verið 60—65 hnútar kl. 12.29,
en allt að 80 hnútar kl. 14.09, og þá
líklega nálægt hámarki. Þá hafi
hraði loftsins í upp- og niður-
streymi í bylgjunum verið 1800 til
2400 fet/ mín. og miklu meira í
niðurstreyminu yfir norðanverðum
fjöllunum.
Einnig telur Veðurstofan, að all-
sterkur „rotor“ eða hvirfilský, hafi
verið í fyrstu hlébylgju norðan
Ljósufjalla og hefur leið flugvélar-
innar legið gegnum bylgjuna ná-
lægt Stykkishólmi.
Þá segir einnig í skýrslu Veður-
stofunnar að líklegt megi telja að
skýjatoppar á flugleið TF-ORM
hafi verið í u.þ.b. 8000 til 11000 feta
hæð. Frostmark líklega í 3000 til
3500 feta hæð í bylgjutoppum yfir
Breiðafirði. Líklegt sé að allmikil
ísing hafi verið í bylgjutoppum yfir
Breiðafirði. Líklegt sé að allmikil
ísing hafi verið í bylgjutoppunum,
einkum í fyrstu hlébylgju og í efri
hluta rotorsins í henni.
Veðurstofan segir ennfremur að
sé tekið tillit til fráviks frá málhita
og áhrifa vindsins, sem streymdi
yfir fjallgarðinn, þá hafi mátt
reikna með því að í 5000 feta hæð
norðan hans, hafi hæðarmælar
TF-ORM sýnt 515 fetum hærri
hæð en hún raunverulegá var í.
Þessar upplýsingar lágu fyrir
eftlr slysið. Enda þótt Veðurstofan
kunni að hafa fengið upplýsingar
um yfirvofandi hvassviðri og
fjallabylgjur á svæðinu, þá er það
víst að hvorki Flugstjóm í Reykja-
vík, né heldur flugmenn, höfðu
amir gera athugasemdir við það að
flugvélin var komin yfir skoðun,
þ.e. 18 tíma fram yfir 100 tíma
skoðun og 10 tíma yfir 50 tíma
skoðun. Þá hefur nefndin ýmislegt
að segja um ástand vinstra hreyfils,
og segir að það hafi ekki verið gott
og „hugsanlegt að hann hafi ekki
gengið á fullu afli er slysið varð“,
eins og segir í skýrslunni. Ekki telur
flugslysanefnd þó að það sé ástæð-
an fyrir slysinu. Fram kemur gagn-
rýni á vinnubrögð flugvirkja, en
Flugfélag Norðurlands annast um
allt viðhald og eftirlit með vélum
Emis h.f.
Hörður Guðmundsson flugmað-
ur og einn eigenda Emis h.f. sagði
um þetta: „Ég tel eins og margir að
aðrir að FN sé með eitthvert al-
besta viðgerðar- og eftirlitsverk-
stæði sem til er hér á landi fyrir
flugvélar. Þjónusta þeirra hefur
verið afbragðs góð og ömgg. Flug-
vélin var í besta lagi og alveg út í
hött að kenna flughæfni hennar um
slysið. Vélamar okkar fara á ca 3
vikna fresti í skoðanir og gangast
undir þær viðgerðir sem gera þarf.
Auk þess voru vélarnar skoðaðar
daglega á Isafirði. Það er líka algjör
undantekning að vélamar fari fram
úr tíma. I þessu tilfelli held ég að
vélin hafi verið komin 4 tíma fram
yfir, þarna hafi orðið á mistök í
færslum í leiðarbók. Allavega
skiptir þetta ekki sköpum, flugvélin
var í góðu lagi.“
VEL BÚIN ÖRYGGISTÆKJUM
Þá kemur fram að flugvélin TF-
ORM var vel búin öryggistækjum
til atvinnuflugs og blindflugs. Hún
hafði m.a. ísvarartæki á vængjum
og á framrúðu flugmanns. Flug-
vélin var búin hæðarmæli með
radarsvara og radarsvarinn alltaf
stilltur á málþrýsting 1013,2 mb.
HVAÐA REGLUR GILDA?
Það kemur dálítið á óvart að
Flugslysanefnd og Flugmálastjóm
skuli senda frá sér skýrslu þar sem
sök er varpað á látinn mann.
Margir spyrja þeirrar spumingar,
hvaða reglur gilda um birtingu á
niðurstöðum rannsókna sem þess-
ara?
Því miður eru slys af öllu tagi
alltof algeng á Islandi, þar á meðal
flugslys og óhöpp í fluginu. Ekki
virðist Flugslysanefnd þó hafa
neina viðtekna reglu á birtingu á
niðurstöðum sínum. Stundum —
stundum ekki. Hvað ræður? spyrja
menn. Þeir sem eru harðastir telja
að þessar birtingar eigi einkum við
þegar minni aðilamir í fluginu eigi
hlut að máli. Ekki skal neitt fullyrt
neitt um þetta, en bent á að vinnu-
brögð sem þessi geta ýtt undir þá
skoðun að ekki séu allir jafnir í
þessum efnum, sumir séu betur
kynntir í flugráði en aðrir. Og eiga
þar að sjálfsögðu við Flugleiðir,
risann í flugmálum okkar. Að
sjálfsögðu á flugslysanefndin að
eiga sér fastmótaða reglu í þessu
efni sem öðrum, enda vinnur hún
án efa mikið og gott starf, oft við
hinar verstu aðstæður. I þessu til-
felli hefðu hún þó mátt láta eiga sig
að kasta fram lítt rökstuddum full-
yrðingum.
eins og flugstjómarmaðurinn orðar
það í símtali við radarmanninn,
sem fylgist með flugvélinni á
skermi sínum, enda ekkert óvenju-
legt að flogið sé gegn stífum vindi.
Ekki verður séð að hægt sé að
réttlæta þau ummæli skýrslunnar
um flugslysið að flugmaðurinn hafi
ekki kynnt sér veður eða hann hafi
ekki farið eftir ákvæðum flug-
rekstrarbók Emis h.f. hvað varðar
flug í sterkum vindi.
Sama má segja um það atriði að
þegar flugmaðurinn lækkaði flugið
í lágmarkshæð fyrir blindflug, að
hann hafi ekki tekið tillit til ytri
aðstæðna, þ.e. vindstraumsins yfir
fjallgarðinum. Eins og fyrr segir var
bæði honum, svo og flugmálayfir-
völdum ókunnugt um breyttar að-
stæður á flugleiðinni. Hefðu réttar
upplýsingar legið fyrir í Flugstjóm
eða á ísafjarðarflugvelli, hefðu mál
örugglega ekki þróast eins og þau
áttu eftir að gerast.
I skýrslunni segir að TF-ORM
hafi verið flogið yfir fjöllin í lág-
marksblindflugshæð. Sterkur vind-
urinn hafi valdið hæðarmælis-
skekkju eins og fyrr segir og raun-
veruleg flughæð hennar aðeins
rúmlega 1400 fet yfir hæsta hluta
fjallanna.
Er ekki sennilegt að Flugstjóm
hefði beint flugvéhnni yfir á flug-
leiðina fyrir austan þar sem lands-
lag er lægra, hefði hún búist við því
heljarveðri, sem flugvélin hefur
lent í yfir fjöllunum? Á því getur
vart nokkur vafi leikið.
GETGÁTUR UM HREYFILBILUN
I skýrslu flugslysanefndar og
Flugmálastjórnar má lesa að
hleðsla vélarinnar og þungamiðja
hafi verið innan réttra marka, en
hún hlaðin upp í hámark.
Ennfremur kemur í ljós að aðil-
Matar-
hornið
Það er Jarþrúður Ólafsdóttir
kennari í Bolungarvík sem annast
Matarhomið að þessu sinni.
Einn vinsælasti fiskrétturinn á
heimilinu er ýsa í rauðri rjóma-
sósu, ódýr en frábærlega góður
matur.
í réttinn þarf eftirfarandi efni:
50 gr. smjörlíki
1 meðalstór laukur
1 gulrót
1 lárviðarlauf
1 tsk. salt
Vi tsk. tarragon
2Vi dl. rjómi
Vi dl. tómatsósa
500 - 700 gr. ýsa
Bræðið smjörlíkið á pönnu.
Gulrót og laukur er saxað fremur
smátt og blandað smjörlíkinu
ásamt salti, tarragon og lárviðar-
laufi. Látið krauma í smjörlíkinu
í 20 mín. Tómatsósu og rjóma er
því næst blandað saman við og lár-
viðarblaðið fjarlægt. Fiskurinn er
skorinn í bita og settur út í sósuna.
Hann er soðinn í sósunni við væg-
an hita á opinni pönnunni. Þegar
fiskurinn er soðinn, berið þið
hann fram með soðnum hrísgrjón-
um og grænmetissalati. Hvítl-
aukssnittubrauð hentar einnig vel
með rétti þessum. Skerið djúpar
skorur í snittubrauðið á 5 cm.
millibili og setið smjörklípu og
svolítið lauksalt á milli sneiðanna.
Bakið brauðið síðan stutta stund
í velheitum ofni.
Ég vona að ykkur bragðist rétt-
urinn vel.
Bestu kveðjur, Jarþrúður.
Ég skora á Guðrúnu Bjarn-
veigu Magnúsdóttur í Bolungar-
vík að gefa ykkur góða uppskrift,
en hún er mikill snillingur í mat-
argerðarlist.
Netagerð Vestfjarða
Óskum að ráða starfsfólk til viðhalds
og framleiðslu veiðarfæra.
Upplýsingar gefur verkstjóri í síma 3413
Netagerð VestQarða
Grænagarði