Vestfirska fréttablaðið - 20.04.1988, Síða 7

Svarið ætti að vera
„hvaða byggðastefna?"
Hún hefur aldrei verið til.
En hvað með byggðamálin?
Hvernig stendur núverandi ríkis-
stjórn sig í málefnum landsbyggð-
arinnar? Er ástandið nógu gott?
„Það var haldin merk ráðstefna
á Selfossi í haust um málefni lands-
byggðarinnar undir yfirskriftinni
„Hefur byggðastefnan brugðist?“
Svarið við þeirri spurningu hefði
að mínu mati átt að vera „Hvaða
byggðastefna?", því það hefur
aldrei verið til markviss stefna í
þessum málum.
Við verðum að líta á hinar sér-
stöku aðstæður sem uppi eru á ís-
landi. Norðmenn sem svo oft er
vitnað til hafa lagt mikið fé í að
halda landi sínu í byggð. Þar er
útgerð ríkisstyrkt og á margvísleg-
an hátt stutt við bakið á fólki sem
vill búa á stöðum sem teljast af-
skekktir. Ástæður þessa eru marg-
víslegar, til dæmis af hernaðarleg-
ar. Við aftur á móti öflum okkar
þjóðartekna úti á landsbyggðinni
og það er sennilega einsdæmi í
vestrænum heimi. Byggðastefnu
íslenskra stjórnvalda má líkja við
eftirfarandi: Ég væri með þig í
vinnu. Þú ættir að fá þúsundkall á
dag í laun. Ég myndi taka af þér
þúsundkallinn og gefa þér fimm-
hundruðkall í staðinn og þú værir
mjög þakklátur.
Jarðgöng blátt áfram
nauðsynleg vegna aukinnar
hagræðingar
Éyrirtækjum á landsbyggðinni
er gert erfitt fyrir á margvíslegan
hátt. Menn neita að horfa á það til
dæmis hvað bættar samgöngur
geta aukið hagkvæmni í rekstri á
landsbyggðinni. Það hefur verið
bent á það að jarðgöng undir
Breiðadalsheiði og Botnsheiði
myndu stuðla að geysilegri sam-
dur Heiðarsson sveitarstjóri
iúðavík segir sitt álit
byggðafólk
enginn
usulýður
r ekki pólitískt val heldur nauðsyn,
' að lifa sem ein í þessu landi
Hótelbygging
undirbúin
á Hólmavík
Skipuð hefur verið nefnd til þess
að undirbúa byggingu hótels á
Hólmavík. Stofnun hlutafélags er
í undirbúningi og er áhugi heima-
manna á fyrirtækinu mjög mikill.
5. apríl var haldinn almennur
undirbúningsfundur, en þar mættu
auk heimamanna fulltrúar frá Arn-
arflugi og Guðmundi Jónassyni h/f
sérleyfishafa. Hótelinu er ætlaður
staður við nýtt félagsheimili sem
er í byggingu.
Mikil þörf er á hóteli á Hólma-
vík. í kjölfar vegarlagningar um
Steingrímsfjarðarheiði hefur um-
ferð um Hólmavík stóraukist og
þangað koma nú mun fleiri ferða-
menn en áður.
Súðavík:
Fiskveiða-
sjóður
þvælist fyrir
nýjum
„Við erum að bíða eftir því að
Fiskveiðasjóður afgreiði umsókn
okkar vegna smíði á nýjum
Bessa", sagði Ingimar Halldórsson
framkvæmdastjóri Frosta h/f í
Súðavík í samtali við Vestfirska
fréttablaðið. Sjóðurinn afgreiðir
engar umsóknir fyrr en eftir 29.
apríl. Nýr Bessi verður smíðaður í
Flekkefjord í Noregi. Smíðin er
ekki hafin enn, en henni á að vera
lokið í september á næsta ári. Ingi-
mar sagði að kaupverð nýja togar-
ans yrði ekki gefið upp opinber-
lega. Skipasmíðastöðin í Flekke-
fjord tekur núverandi Bessa IS
uppi í kaupverð nýja skipsins.
Ingimar sagði að atvinnuástand
í Súðavík væri gott og næg atvinna
í frystihúsinu. Bessi hefur aflað vel
að undanförnu og var að landa á
mánudaginn 150 tonnum af karfa
og grálúðu. Skipstjóri í þessari
veiðiferð var Gunnar Arnórsson.
nýtingu og hagræðingu. Það væri
hægt að miðla afla á svæðinu milli
staða og það þyrfti ekki að vera
nema ein aðalhöfn, og þannig
mætti lengi telja.“
Landsbyggðarfólk er
enginn ölmusulýður
Hvert er þá svarið við vandamál-
um landsbyggðarinnar? Hvernig á
að standa að þessu? Er til einhver
patentlausn á þessum vanda?
„Það er ekki gott að svara því.
Það hefur stundum verið bent á
gengismálin. íslenska gengið er
kolrangt skráð. Það virðist vera
hægt að fara suður til Reykjavíkur
og búa til peninga með því að flytja
inn ameríska bíla. En það virðist
vera gjörsamlega vonlaust að búa
til eitthvað nytsamlegt og gagnlegt
eins og til dæmis matvæli eða slíkt.
Svarið er trúlega fólgið í því að
það verður að gera fólki ljóst að
landsbyggðarfólk er enginn ölm-
usulýður. Þá er ég ekki bara að
tala um þá sem vinna viðfisk, held-
ur líka bændur, sem til dæmis
greiddu árið 1986 um 400 miljónir
í fóðurskatt. Svo er fólk að bölsót-
ast útaf einhverjum milljónum í
útflutningsbætur á afurðum.
Reyndar stendur landbúnaðurinn
afar illa um þessar mundir. Svarið
er náttúrulega það að það hlýtur
að vera krafa, sérstaklega Vest-
firðinga, að við fáum það fjármagn
til umráða sem við sköpum. Svo
getum við selt heildsölunum það
ef þeir vilja. Þetta er að vísu dálítið
einfölduð lausn á vandanum. Ég á
ekki við algjört frelsi í verslun á
gjaldeyri, en einhverskonar stýr-
ingu sem tryggir hverjum það sem
honum ber. Tenging gengisins við
útflutning og útflutningslöndin er
nánast óhjákvæmileg.
Og svo borga þeir meira að
segja það sama í strætó
Vandamál landbyggðarinnar
eru að stórum hluta félagsleg. Fólk
er orðið uppfullt af allkyns rang-
hugmyndum um það hverjir fram-
leiða verðmætin í þessu landi.
Þetta verður kannski best skýrt
með stuttri dæmisögu sem ég
heyrði á dögunum. Kona nokkur í
Reykjavík var að óskapast yfir
heimtufrekjunni og yfirganginum
í landsbyggðarskrílnum. Það er
ekki nóg með að þessir menn séu
sífljúgandi til Reykjavíkur til þess
að betla peninga, styrki og lán í
allskonar hreppa sem eru gersam-
lega á hvínandi kúpunni og eiga
sér ekki viðreisnar von, heldur
vogar þetta pakk sér að senda
börnin sín í skóla til Reykjavíkur,
og þau borga meira segja það sama
í strætó og við.
Byggðastefna nauðsynleg ef
við ætlum að lifa afsem ein þjóð
í landinu
Því miður erum við sem búum
úti á landi mörg hver farin að trúa
því að við séum á framfæri ann-
arra, séum ölmusufólk. Við verð-
um að gera okkur grein fyrir því
að í þessu landi er byggðastefna
ekki pólitískur valkostur, heldur
nauðsyn ef við ætlum að lifa af.
Einfaldur útreikningur hefur leitt
í Ijós að árið 1986 framleiddi hver
Vestfirðingur um það bil hálfa
milljón í hreinum útflutningsverð-
mætum. Það er meira en í nokkr-
um landsfjórðungi öðrum. Við
erum því ekkert ölmusufólk.
Annað sem leggur sitt lóð á vog-
arskálina er afstaða fjölmiðla. Þeg-
ar við hlustum á útvarpsstöðvarn-
ar, þá er að skilja á flestum reyk-
vískum útvarpsmönnum og það sé
nánast kraftaverk að fólk skuli enn
hokra á afskekktum stöðum á
landinu. Það er alltaf talað niður
til fólksins eins og það sé annars
flo.d.:
Hinsvegar vita allir að kostirnir
við að búa úti á landi eru margir.
Samband milli fólks verður nán-
ara, persónulegra og manneskju-
legra. Það er til dæmis mun auð-
veldara að komast að allri þjón-
ustu. Hér hverfur enginn í fjöld-
ann, nema hann vilji. Þetta eru
þættir sem fólk vill gleyma að horfa
Lítt hneigður til líkamlegra
átaka
{ tómstundum sínum fæst
Guðmundur við ljósmyndum, les
bækur eða fer á skíði. Segist vera
frábitinn Iíkamlegu erfiði og hefur
reynt að velja sér áhugamál í sam-
ræmi við það. „Ætli þetta þýði ekki
einfaldlega að ég sé frekar latur“.
En við erum ekki alveg ánægðir
með þetta, við viljum fá einhver
fleyg heimspekileg lokaorð til þess
að slá botninn í viðtalið. Meðan
Guðmundur er að velta þeim fyrir
sér kemur málarinn kjaftfori ask-
vaðandi inn á ný og tilkynnnir há-
tíðlega að allir Framsóknarmenn
séu með lausa skrúfu. „Þetta vita
allir“. Hann fer síðan nokkrum
fleiri orðum um andlega heilsu
þeirra sem skipta sér af pólitík.
Guðmundur lætur hann hafa
skrúfjárn, og hann hverfur út
aftur, eflaust ætlar hann að festa
lausar skrúfur. Lokaorðin fleygu
verða því í beinu framhaldi af um-
ræðum okkar um byggðamál. „Það
má segja að mín ósk og von sé sú
að við fáum einhverntímann
byggðastefnu. Ég vona að þjóðin
og ráðamenn hennar vakni af sín-
um Þyrnirósarblundi og geri sér
grein fyrir því að án landsbyggðar-
innar er þjóðin ekki til.“
Ég tek mynd af Guðmundi
Heiðarssyni með skilirí af Jóni Sig-
urðssyni í baksýn. Málarinn er far-
inn í kaffi og ég fer frá Súðavík.
P.Á.
Vatnsveita
fyrir Hólmavík:
Fram-
kvæmdir
hefjast brátt
Samkvæmt nýrri áætlun sem AI-
menna verkfræðistofan hefur gert
um nýja vatnveitu fyrir Hólmvík-
inga, kostar veitan aðeins 13 mill-
jónir króna í stað 17 milljóna sam-
kvæmt fyrri áætlun. Lækkun þessi
næst fram með því að leggja leiðsl-
una um 1,3 km styttri vegalengd
og nota 180 mm lögn í stað 225 mm
áður. Nýja kostnaðaráætlunin fel-
ur í sér byggingu 600 rúmmetra
vatnstanks sem kosta á 2,6 milljón-
ir.
Vinna er að hefjast við útboðs-
gögn vegna mannvirkja við Ósá
fyrir nýju veituna. Vonir standa til
þess að framkvæmdir geti hafist í
maí.
Næstkomandi sunnudag, 24. apríl,
mun sr. Jakob Ágúst Hjálmarsson
sóknarprestur á ísafirði ferma
eftirtalin börn í ísafjarðarkapellu
Agnar Ásbjörn Guðmundsson, Hlíðarvegi 36
Árni Freyr Elíasson, Brautarholti 1
Guðmundur Heimir Sveinbjörnsson, Móholti 4
Hagbarður Valsson, Hlíðarvegi 42
Hulda Rós Stefánsdóttir, Stórholti 21
Jóhanna Ása Einarsdóttir, Fjarðarstræti 2
Konný Björk Viðarsdóttir, Lyngholti 11
Kristján Geir Þorláksson, Urðarvegi 58
Ragnheiður Dögg Agnarsdóttir, Engjavegi 15
Unnar Rafn Jóhannsson, Sólgötu 5
Úlfur Þór Úlfarsson, Sunnuholti 2