Feykir - 22.05.1981, Page 5

FcykÍR
Abyrgðarmaður:
JÓN F. HJARTARSON.
Blaðstióm:
HILMIR JÓHANNESSON,
HJALMAR JÓNSSON,
JÓN F. HJARTARSON.
Uppsetnlng:
REYNIR HJARTARSON.
Prentverk Odds Björnssonar h.l.
Akureyri
Þegar leiðarar landsmála-
blaða eru lesnir í útvarpi
heyrist lítið frá Norðurlandi
vestra einu kjördæma. Hvar
eru málefnl þess rædd?
Tími er kominn til að raust
Norðurlands vestra kveði sér
hljóðs. Útgáfa Feykis er til-
raun f þá veru, en fyrst og
fremst tilraun tii að opna
umræðuvettvang um málefni
byggðarinnar. Allir sem um
gildi blaðaútgáfu hugsa sjá
hversu mikilvæg hún er.
Mikið veltur á að hver og einn
leggi blaðinu lið, t.d. með því
að kaupa það og jafnvel að
eignast hlut í því, eða leggja
því til greinar. Tvö hundruð
kr. framlag (hlutur, atkvæði)
er í raun mun meira en tvö
hundruð kr. í því felst hinn
stóri galdur.
Annar vettvangur um-
ræðna um sveitarstjórnar-
málin er Fjórðungssamband
Norðurlands sem hefur
mörgu góðu komið áleiðis og
mun gera um ókomna fram-
tíð. Miklu skiptir fyrir dreif-
býlið að samstarf sveitar-
félaga sé sem best, á þann
hátt ætti hlutur þess að vera
minna fyrir borð borinn. Oft
hefur verið bent á að dreif-
býlið eigi í vök að verjast
gagnvart áhrifum höfuðborg-
arsvæðisins. Þar vilja margir
staðsetja „steinullarverk-
smiðjur", „blönduvirkjanir“
og skóla svo dæmi séu tekin.
Ef heimamenn sýna ekki
frumkvæði, framtak og ein-
ingu í eigin málum má frekar
búast við að sjónarmið þeirra
verði látin víkja. Málin séu
ákveðin „fyrir sunnan“ og
ekki taki því að skipta sér af
þeim. Því er hætta á að
veigamikil hagsmunamál
kunni að daga uppi eða nái
ekki fram vegna þess að þau
eru ofviða einstökum sveit-
arfélögum. Hins vegar er
Ijóst að sveitarstjórnarmenn
hafa það í höndum sínum að
stofna samband sín á milli
nokkurs konar „Áttungsþing
sveitarfélaga á Norðurlandi
vestra“ þar sem byggðamál
kjördæmisins væru rædd og
leitað eftir einingu „heima-
manna“ um nýsköpun at-
vinnulífs og fl. Ef kjördæmið
á sér fréttablað og málþing
hlýtur vegur þess betur að
vaxa en ella. Því má segja að
skyldleiki sé með Feyki og
hugmyndinni að Áttungs-
þingi Norðurlands vestra.
IL i i i I
I I |
? □ □L □ □RRI
!□□□![□□□ □□□ □□□ □□□ □□□
□MDÍZZlDllDlZZlDl|pizzln|ln[ZZln||alZZigi|niZZlo||nrzzinl IdCZIdIIDIZZIId

^ÖÁR**
Hvert skal halda að
haustnóttum?
Nú er skólafólk sem óðast að ljúka
prófum sínum. Vetrarstarfið er á
enda og sumarið bíður með ný störf
og tilbreytingu. Námsbækur ryk-
falla um stund. Áður en sagt er
skilið við skólamálin þurfa nem-
endur þó að huga að næsta vetri.
Umsóknarfrestur um skólavist að
hausti stendur fram til 5. júní.
Nemendur sem nú skipta um
Fjölbrautarskólinn á Sauðárkróki
Jafn réttur dreifbýlisins til skólahalds
aukinni framhaldsmenntun í kjör-
dæminu. Nefnd skipuð af þáver-
andi menntamálaráðherra, Ragn-
ari Arnalds, hafði skilað áliti vorið
1979, þar sem meðal annars sagði:
„Lagt er til að á Sauðárkróki
verði miðstöð skólahalds á Norð-
urlandi vestra. Þar verði starfrækt-
ar allar helstu iðnnámsbrautir til
loka og síðan meistaraskóli, enn-
fremur almenn bóknámsbraut,
viðskiptabraut, heilsugæslubraut,
uppeldisbraut o.fl.“
Norðurland vestra hafði borið
Verknámshús skólans. Vonandi verflur flutt Inn I þafl næsta haust.
skóla þurfa því senn að gera upp
við sig hvað gera skuli. Hvert skal
halda að haustnóttum?
Suður — norður — austur eða
vestur? Þetta á ekki síst við um þá
sem nú eru að ljúka langþráðu
grunnskólaprófi.
Fjölbrautaskólanum á Sauðár-
króki þykir rétt að kynna í stuttu
máli þá starfsemi er þar fer fram,
nemendum og aðstandendum
þeirra til nokkurrar glöggvunar.
Afskipt kjördæmi í
framhaldsskóla-
málum
Það var 22. september árið 1979 að
Fjölbrautaskólinn á Sauðárkróki
var settur í fyrsta sinn. Þá hafði um
hríð verið mikið rætt um þörf á
mjög skarðan hlút frá borði í fjár-
veitingum til skólamála. I öllum
landshlutum öðrum höfðu verið
stofnaðir framhaldsskólar áður en
röðin kom að Norðurlandi vestra.
Að vísu höfðu framhaldsdeildir
verið reknar um skeið á Reykjum í
Hrútafirði (tveggja ára nám), á
Sauðárkróki (eins árs nám) og á
Siglufirði (eitt ár). Einnig hafði
Iðnskóli starfað á Sauðárkróki allar
götur síðan 1946. En stórátak vant-
aði, þó að vissulega hefðu margir
góðir menn barist lengi fyrir fram-
gangi málsins.
Fyrstu tvö árin -
námsbrautir -
heimavist
Strax haustið 1979 hófu um 90
nemendur starf við Fjölbrauta-
skólann á eftirtöldum brautum:
Viðskiptabraut, málabraut, heilsu-
gæslubraut, uppeldisbraut, samfé-
lagsbraut, raungreinabraut og á
iðnbrautum raf-, tré- og málmiðna.
Nemendur skiptust á 1. og 2.
námsár. Vorðið 1980 útskrifuðust
nokkrir nemendur með almennt
verslunarpróf. Einnig brautskráð-
ust allmargir sveinar i raf-, málm-
og tréiðnum.
Síðastliðið haust hafði nemend-
um fjölgað í rúmlega 140. Þar af
voru í iðnnámi um 40. Skiptust
nemar nú á 1., 2. og 3. ár. (Það
verður því næsta vor sem fyrstu
stúdentar brautskrást frá skólan-
um).
Auk þeirra brauta sem fyrr voru
taldar, skal nefna tæknabraut sem
er undirbúningsnám að Tækni-
skóla íslands, fiskvinnslubraut sem
veitir bóklegt nám undir Fisk-
vinnsluskólann í Hafnarfirði, skip-
stjórnarbraut, sem veitir réttindi á
70 tonna bát. Þá er ótalinn meist-
araskóli í húsasmíði og múrsmíði
sem hófst í janúar s.l.
Hann er ætlaður þeim sem lokið
hafa sveinsprófi en hyggjast ná
fullum meistararéttindum. Þrettán
„meistarar" stunda nú þetta nám
sem taka mun þrjár annir. Kennsla
hefur farið fram kl. 17-20 á kvöld-
in.
Auk iðnnema mun í vor útskrif-
ast álitlégur hópur á tveggja ára
námsbrautunum; heilsugæslu-,
uppeldis- og verslunarbraut.
Enn ein nýjung er óupptalin, sem
undirbúin hefur verið í vetur. Þar
eru svokallaðar iðnaðarbrautir,
stuttar námsbrautir. Verður vikið
að þeim síðar.
Nemendur í vetur voru víða að,
úr öllum landshlutum, en eðlilega
langflestir úr kjördæminu, frá
Siglufirði, Skagafirði oe Húna-
þingum.
Aðkomumenn rúmuðust flestir á
hinni glæsilegu heimavist, sem
framsýnir menn höfðu staðið fyrir
að reisa áður en Fjölbrautaskólinn
var stofnaður. Unnið hefur verið í
vetur að stækkun heimavistar og í
haust verða tilbúin 54 vistarrými.
Matsalur heimavistar rúmar um
200 manns í sæti. 1 sjónmáli er ný
heimavistarálma, sem rúma á, ein
sér, 70-80 nemendur fullgerð.
Einnig er húsnæðismiðlun á
vegum skólans.
Sauðárkróki og fá það að nokkru
metið til eininga við Fjölbrauta-
skólann. Margir nemendur hafa
notfært sér þetta. Þá hefur kór-
Meistaraskólinn á Sauðárkróki, nemendur og kennari.
Kvöldskóli -
Öldungadeild
Skólinn hefur frá upphafi staðið að
kvöldkennslu með „öldunga-
deildar“-sniði. Námsefni öldunga-
deildar samsvarar því sem er í dág-
skólanum og er metið til eininga á
sama hátt. Þá hafa ýmis námskeið,
bæði stutt og töng, verið haldin
utan hinnar eiginlegu öldunga-
deildar, m.a. í saumaskap, mat-
reiðslu, fundarsköpum og ræðu-
mennsku.
Fjölmargir hafa notfært sér
kvöldkennsluna, enda hefur mátt
sjá ljós, jafnvel í mörgum gluggum
á hverju kvöldi.
Sú „útvíkkun" á starfsemi skól-
ans sem námskeiðahald og
öldungnadeild orsaka, hefur fært
skólann nær bæjarlífinu en ella
hefði orðið.
Tónlistarskóli -
Leikfélag
Þó að tónlistarkennsla fari ekki
fram innan veggja skólans, er
nemendum opin leið að stunda 1
slíkt nám við Tónlistarskólann á Or mtttuneytinu
starfsemi og hljómsveitarlif verið í
skólanum í vetur, hið fyrrnefnda
undir handleiðslu kennara Tónlist-
arskólans, og væntanlega verður
framhald á slíku.
Þá er vænst góðs samstarfs við
Leikfélag Sauðárkróks, sem hófst í
vetur þegar Elsa Jónsdóttir leik-
stýrði einþáttungnum Jóðlíf eftir
Odd Björnsson. Var hann sýndur
við góðar undirtektir á árshátíð
skólans.
Samstarf viðaðra
framhaldsskóla
Þegar skólinn hóf starfsemi sína
haustið 1979 fékk hann heimild til
að fara eftir reglugerð Flensborg-
arskóla eins og fjölbrautaskólarnir
á Suðurnesjum og Akranesi. Einnig
var tekin upp námskrá þessara
skóla sem þá var nýsamin.
Samþykkt var strax um haustið
að Reykjaskóli og framhaldsdeildir
á Siglufirði og Blönduósi tækju upp
þessa sömu námskrá. Hið sama
gerðu Menntaskólinn á Egilsstöð-
um, framhaldsdeildir á Austur-
landi og framhaldsskólinn í Vest-
mannaeyjum.
Haustið 1979 tók til starfa nefnd,
sem menntamálaráðuneytið hafði
skipað, til að gera samræmda
námskrá fyrir skólana á Norður-
landi eystra og vestra (11 skólar á
því svæði standa að framhaldsnámi
að meira eða minna leyti).
Starfaði sú nefnd allan s.l. vetur
og tók ný námskrá gildi haustið
1980 fyrir alla nýnema.
Kennarar við framhaldsdeildir
og skóla á Norðurlandi hittast ár-
lega og ræða nám og kennslu og
skiptast á skjölum sem málið varða.
Þetta samstarf skóla á Norðurlandi
má líta á sem áfanga á leið til sam-
ræmingar framhaldsnáms á land-
inu öllu. Nefnd hefur nú þegar
verið skipuð sem ætlað er að und-
irbúa þá samræmingu. Þess skal
getið að auk samstarfs við aðra
áfangaskóla landsins, er Fjöl-
brautaskólinn aðili að sambandi
iðnfræðsluskóla á íslandi.
Samningur um Fjöl-
brautaskólann
á Sauðárkróki
S.l. haust var gerður nýr samningur
milli menntamálaráðuneytisins og
bæjarstjórnar Sauðárkróks sem
opinn er öðrum sveitarfélögum i
fræðsluumdæminu. Menntamála-
ráðherra, Ingvar Gíslason, sýndi
stórhug og velvilja í garð kjör-
dæmisins er hann undirritaði sam-
ninginn.
Samningurinn kveður á um
verksvið skólans (þar er m.a. getið
um starfrækslu öldungadeildar og
meistaraskóla) og breytt hlutfall
kostnaðarþátttöku ríkis og sveitar-
félag.
Samningurinn er áritaður af
Ragnari Arnalds, fjármálaráð-
herra.
Horft til framtíðar.
Fram til aldamóta má búast við að
500 til 600 nemendur úr fræðslu-
umdæminu (íbúar 11-13 þús.) sæki
framhaldsskóla á ári. í ár ljúka
væntanlega 277 nemendur 9. bekk
grunnskóla. Með þessar tölur í
huga er alls ekki óraunhæft að gera
ráð fyrir að innan örfárra ára verði
á Sauðárkróki 350-450 nemendur í
skólanum, enda miðast áætlanir
við það.
Á fjárlögum 1981 eru veittar 90
millj. g.kr. til verknámshússins sem
nú er tilbúið undir tréverk. Stefnt er
að því að taka hluta hússins undir
verknám næsta vetur, en hluta
undir bóknám til bráðabirgða.
Nýtt bóknámshús sést í hilling-.
um, því að á árinu er veitt fé til
hönnunar þess.
Eins og áður sagði er ætlunin að
byrja í sumar á nýrri. heimavistar-.
álmu. Síðastliðið haust var tekinn
grunnur nýs íþróttahúss og verður
af fremsta megni reynt að hraða
uPPbygg'ngu Þess-
Áf þessari upptalningu sést, að
enn er i mörg horn að líta. Við
treystum á skilning og velvilja
stjórnvalda til að standa vel að
málefnum skólans.
Fjölbrautarskóli - ”
dreifbýli - þéttbýli -
í fjölbrautaskóla er hægt að veita
fjölþættari menntun en annars væri
unnt fyrir sama fjármagn. Hver
kennslueining verður hagstæðari. 1
mörgum áföngum eiga flestir
framhaldsskólanemendur samleið
og ekkert er því til fyrirstöðu að
nemandi á viðskiptabraut sitji um
hríð við hliðina á nemanda í rafiðn
þegar svo stendur á, svo dæmi sé
tekið.
Líklegt má telja að á þennan hátt
Fjölbrautaskólinn á Sauðár-
króki og eftirtalin fyrirtæki
Bygglngarfélagið Hlynur h.f., Trésmlðjan Borg h.f., Trésmlðj-
an Ás h.f., Loðskinn h.f., Borgarmýrl, Sauðastofan Vaka, Bragi
þ. Sigurðsson, vélsm., Útgerðarfélaglð h.f., Sláturhús K.S.,
Mjólkursamlag K.S., Kjötvlnnsla K.S., Skjöldur h.f., Fisklðja
Sauðárkróks h.f., Vegagerð ríkisins, Steypustöð Skagafjarðar,
hafa unnið að undirbúningi að nýjum möguleika innan skólakerf-
isins, svonefndum iðnaðarbrautum. Eru þær hugsaðar sem tenging
milli atvinnulífs og skóla og þá einkum fyrir þá aðila ep ekki hafa
gert upp hug sinn hvað snertir framtiðarstarf eða hafa ekki áhuga á
hefðbundnu iðnnámi eða bóknámi.
Þeir sem þegar hafa starfað um skeið á vinnumarkaðinum og
hafa í hyggju að breyta til um starf eða auka þekkingu sína á
núverandi starfi, fá hér kjörið tækifæri.
Á iðnaðarbrautunum verður lögð áhersla á starfsnám í þrem
fyrirtækjum sem nemendur velja úr hópi ofangreindra fyrirtækja.
Þar fái þeir að kynnast öllum þáttum i starfsemi þeirra undir eftirliti
(eins starfsmanns fyrirtækisins í samráði við skólann.
Nemendur öðlist þannig skilning á hlutverki einstakra verkþátta í
allri framleiðslunni, frá fráefni til fullunninnar afurðar, kynnist
jafnframt eiginleika hráefnanna sem unnið er úr og þeim tækjum
sem notuð eru við vinnslu þeirra.
Starfsnámið mun fara fram i 12 stundir á viku í 2 annir (einn
vetur). Samhliða því verður lögð áhersla á greinar eins og vinnu-
tækni, þar sem nemendur tileinka sér þekkingu á öryggismálum
vinnustaða, skipulagi þeirra, vinnuhagræðingu og vöruvöndun.
Alls verður varið 24 stundum á viku í 2 annir í almennt nám.
Markmið þessara iðnaðarbrauta er að gera einstaklinginn hæfari
f samkeppni um atvinnu og auka möguleika hans til að verða virkur
þátttakandi í uppbyggingu atvinnulífs á Norðurlandi vestra.
örvist félagslíf nemenda; að hversé
ekki sí og æ að bauka í sínu horni.
{ 350-450 nemenda skóla er unnt
að tryggja gæði kennslunnar ekkert
síður en í stærri skólum (jafnvel
frekar), en slíkt yrði erfitt ef
kennslukraftar og fjármagn dreifð-
ist í þessu dæmi í 3 til 4 sérskóla.
Heyrst hafa raddir ákveðinna
skólamanna um að dreifbýlið geti
ekki veitt börnum sínum fram-
við skipulagningu skóla í þéttbýli
sé þess gætt að viðtökuskólar (t.d.
ýmsir sérskólar) geti tekið við
nemendum úr dreifbýli og veitt
þeim kennslu í beinu framhaldi af
fyrra námi þeirra án þess að námið
lengist. Lög um framhaldsskóla
verða að tryggja þetta atriði.
Erfitt er að sjá að nokkur rök
hnígi að því að fjölbrautaskólarséu
fjármagnaðir á aanan hátt en
I dönsku tima, takið kartöflurnar út úr ykkur núna og reynið að bera fram orðið först
og fremmest.
haldsmenntun sem standi undir
nafni og senda beri alla unglinga
suður fyrir heiðar til sannrar
menntunar. Slíkar raddir kveða sig
sjálfar niður.
Dreifbýlið hlýtur að eiga rétt á að
menntaskólar. Lög um framhalds-
skóla verða að tryggja rétt byggð-
arlaga hvort sem um er að ræða
bóknám eða verknám.
1980- ÚR SKOLALÍFINU -1981
4 . Feykir
Feykir . 5