Feykir - 09.01.1985, Blaðsíða 6

6 FEYKIR
stjómmál
Miðvikudagur 9. janúar 1985
Kjördæmisráðstefm Alþýðubandalagsins
Hin árlega kjördæmisráðstefna
Alþýðubandalagsins á Norður-
landi vestra var haldin á
Skagaströnd dagana 6. og 7.
október s.l.
Fundarstaður var’Kántrýbær
og gestgjafar þar, Hallbjörn
Hjartarson og kona hans, veittu
góðan beina af rausn og
myndarskap.
Formaður stjórnar kjör-
dæmisráðs, Eðvarð Hallgríms-
son, setti fundinn og bauð
fulltrúa velkomna til fundarins.
Voru síðan kjörnir starfsmenn
fundarins, fundarstjóri Eyjólfur
Eyjólfsson frá Hvammstanga og
ritari Benedikt Sigurðsson frá
Siglufirði.
Strax í upphafi fundar var vel
fjölmennt orðið og fjölgaði enn
er leið á daginn. Alls mættu á
fundinn 32 fulltrúar frá öllum
Ab félögum í kjördæminu,
nema einu.
A dagskrá voru helstu mál
þessi: verkalýðsmál, byggðamál
og flokksstarf. Fulltrúar skipt-
ust í starfshópa um hvern
þessara málaflokka og störfuðu
þeir síðdegis og að morgni næsta
dags.
Kl. 17 var almennur
stjórnmálafundur í félagsheim-
ilinu Fellsborg. Framsögumenn
voru þeir Ragnar Arnalds,
alþm., Vignir Einarsson, kenn-
ari á Blönduósi, Kolbeinn
Friðbjarnarson, form. Vöku á
Siglufirði og Svavar Gestsson,
alþm. og formaður Alþýðu-
bandal.
A þessum fundi, sem var mjög
fjölmennur - um 70 manns -,
voru fluttar yfirgripsmiklar
ræður um helstu þætti
stjórnmála, verkalýðsmála og
flokksmála. Þeir Ragnar og
Svavar fjölluðu um stjórnmála-
ástandið og um leið hve brýn
nauðsyn það væri nú að efla
Alþýðubandalagið, stærsta stjóm-
arandstöðuflokkinn, og þeir
Vignir og Kolbeinn ræddu
faglegu málin í Ijósi yfirstand-
andi samningaviðræðna og
nýbyrjaðs verkfalls félaga i
BSRB. Skýrðu þeir stöðu
kjaramála og viðhorf fólks í
BSRB og ASI, og kom fram hjá
báðum að mikil þörf væri á að
hinn almenni félagi í þessum
samtökum léti meira til sín taka
og veitti forystuliðinu meiri
þrýsting og aðhald í samninga-
málunum. Fyrirspurnir og
innlegg fundarmanna gerðu
fundinn lífiegan og upplýsandi.
Um kvöldið var svo
kvöldvaka í Kántrýbæ og sáu
heimamenn um skemmtiefni.
Daginn eftir störfuðu nefndir,
menn fóru í kynnisferð um
staðinn og eftir hádegi voru
nefndarálit rædd og ályktanir
samþykktar. Kosið var í stjórn,
ferðanefnd og blaðnefnd.
Stjórn kjördæmisráðsins er
nú skipuð Hvammstanga-
mönnum, þannig:
Sverrir Hjaltason, formaður,
Elísabet Bjarnadóttir, með-
stjórnandi,
Flemming Jessen, meðstjórn-
andi.
Ferðanefnd verður skipuð
Blönduósingum og A-Húnvetn-
ingum og var fulltrúum þaðan
falið að sjá um tilnefningu í
nefndina.
Ráðstefnuslit fóru svo fram
síðdegis. Voru Skagstrending-
um færðar þakkir fyrir mjög
góðan undirbúning að fund-
inum, sem var ánægjulegur í alla
staði. Fráfarandi formaður
færði fulltrúum þakkir fyrir
fundarsetu, óskaði aðkomu-
mönnum fararheilla heim og
sagði ráðstefnu slitið.
Er að vakna afl?
Fjölmennurfirndur um landsbyggðarmál áHvammstanga
— Þessi fundur vakti mikla
athygli hér í Vestur-Húnavatns-
sýslu. Nú er mikill hugur í fólki og
menn vilja að nú sé fylgt fast eftir.
Eg held að fólk vonist til þess að
hér sé að vakna afi, sem geti rétt
hlut landsbyggðarinnar. Við
getum ekki lengur horft
aðgerðalaus á gífurlegan fólks-
og Ijármagnsstraum til höfuð-
borgarsvæðisins.
A þennan hátt mælti Örn
Bjarnason, bóndi á Gauksmýri,
þegar blaðamaður Feykis ræddi
við hann nokkrum dögum eftir
að mikill fundur um lands-
byggðarmál var haldinn á
Hvammstanga. Það voru Sam-
tökin um jafnrétti milli
landshluta sem boðuðu til
fundarins. Flutt voru sex
framsöguerindi auk þess, sem
gestur fundarins, Steingrímur
Hermannsson, forsætisráðherra,
fiutti ítarlega ræðu.
Fundinn sóttu um 80 manns.
Örn sagði að næsta skref yrði
að halda fundi í öðrum hlutum
kjördæmisins og stofna þar
félög, líkt því sem starfað hefur í
Vestur-Húnavatnssýslu um
nokkurt skeið. Bjóst hann við að
sú fundarferð hæfist upp úr
áramótum.
Blaðamaður fylgdist með
fundarstörfum og verður hér
gerð stutt grein fyrir því helsta,
sem kom fram í máli
framsögumanna.
Aðalbjörn Benediktsson á
Hvammstanga, talaði fyrstur.
Sagði hann að Samtökin um
jafnrétti milli landshluta væru
stofnuð til þess að sporna við
frekari valdasöfnun í höfuð-
borginni. Ræddi hann í því
sambandi um breytingu á
stjórnarskránni þar sem verið er
að fjölga þingmönnum á
suðvesturhorni landsins veru-
lega. Þá undirstrikaði hann það
atriði að fyrir sunnan tala
margir um væntanlega fjölgun
þingmanna og jöfnun atkvæðis-
réttar sem áfangasigur.
Aðalbjörn sagði að menn
töluðu um valddreifingu og
aukin völd sveitarfélaga. En svo
fáum við í hendur tillögur frá
opinberum aðilum að leggja
niður fjölmörg sveitarfélög, og
það gegn vilja fólksins sem þar
býr.
— Sjöunda áratuginn töldum
við svarta áratuginn, svo margir
fiuttu þá suður, sagði Aðal-
björn. En ef fram heldur sem
horfir verður níundi áratugur-
inn kolsvarti áratugurinn, svo
mikill er fólksstraumurinn. Til
þess að reyna að sporna við
þessu er þessi fundur haldinn,
sagði hann.
Pétur Valdimarsson, Akur-
eyri, talaði í upphafi um þau
drög að nýrri stjórnarskrá, sem
nú liggja fyrir. Taldi hann að fátt
væri nýtt í þeim drögum, en þó
væri þar fiest fært í þá veru að
auka völd og áhrif ríkisvaldsins.
Síðan ræddi hann sérstaklega
um kosningalögin og þær
fullyrðingar að á Norðurlönd-
unum væri alls staðar sama vægi
atkvæða, hvar sem menn
byggju. Þetta sagði hann alrangt
og nefndi tölur því til sönnunar.
Þá sýndi hann mönnum fram á
hvaða þingmenn sætu á Alþingi
ef danska kosningakerfið hefði
verið notað hér í síðustu
kosningum. Þar í landi er
verulegt tillit tekið til fiatarmáls
landsins þegar þingmönnum er
skipt á milli kjördæma.
Að lokum ræddi hann um þær
tillögur að nýrri stjórnarskrá
sem Samtökin um jafnrétti milli
landshluta hafa gert. Frá þeim
tillögum hefur áður verið sagt í
Feyki. Þar er m.a. gert ráð fyrir
því að landinu verði skipt upp í
fimm fylki, sem hvert um sig
hafi verulega stjórn á sínum
málum.
Árni Steinar Jóhannsson,
Akureyri, sagði frá fundarferð
sem Samtök um jafnrétti hafa
efnt til á Norðurlandi eystra.
—Það er alls staðar þungi í
fólki, sagði Árni. Fólk hefur
alltaf unnið og unnið án þess að
huga að því hvert arðurinn af
vinnunni rennur. Við verðum að
taka höndum saman og rétta
hlut landsbyggðarinnar, sagði
Árni.
Árni, sem er garðyrkjustjóri
Akureyrarbæjar, sýndi með
myndum hvernig Skógrækt
ríkisins er uppbyggð. Þar kom
fram að fiestir starfsmenn
Skógræktarinnar eru á suðvest-
urhorni landsins. þangað rennur
meginhluti af útgjöldum stofn-
unarinnar, en þær eigin tekjur
sem stofnunin afiar koma
aðallega frá öðrum hlutum
landsins. Þetta dæmi sagði Árni
vera talandi fyrir flestar aðrar
ríkisstofnanir.
Örn Björnsson, Gauksmýri,
ræddi í upphafi um væntanlega
fjölgun þingmanna og sagði að
enginn hefði spurt fólkið í
landinu hvort það vildi fjölga
þingmönnum. Varpaði hann
fram þeirri spurningu hvort
landinu yrði betur stjórnað með
fieiri þingmönnum.
Þá ræddi Örn um erfiða stöðu
landbúnaðarins. Hann benti á
að erfiðleikar í þeirri atvinnu-
grein hefðu afgerandi áhrif á
afkomu fólksins í Vestur-
Húnavatnssýslu þar sem svo
stór hluti íbúanna hefði beint
eða óbeint framfæri sitt af
landbúnaðinum.
Að lokum sagði Örn:
—Fólk um alla landsbyggð-
ina er að tala um sömu hluti og
við ræðum hér í dag. Oft hefur
fólk rætt um það hvort ekki
eigi að stofna nýjan fiokk,
landsbyggðarflokk, til þess að
berjast fyrir hagsmunum okkar.
Við hér í Vestur-Húnavatns-
sýslu erum því andvígir. Við
viljum breyta áherslupunktum
stjórnmálafiokkanna þannig að
þeir hætti að hlaupa í kringum
Reykjavík og Reykvíkinga. Það
væri miður að hér á landi risu
upp tvær þjóðir, önnur sem
sparkaði, og hin sem sparkað
væri í. Ein þjóð í einu landi er
hagsmunamál allra lands-
manna.
Sveinn Benónísson, Hvamms-
tanga, ræddi aðallega um
orkuverð, hve innlenda orkan er
dýr og einnig hversu miklu
munar á verði hennar milli
landshluta. Nefndi hann í því
sambandi tölur um það hvað
það tekur t.d. ísfirðinga mikið
lengri tíma að vinna fyrir
kyndingarkostnaði en Reykvík-
inga.
Hólmfríður Bjarnadóttir á
Hvammstanga, ræddi um
aðstöðuna til menntunar. Hún
sagði að nú væru grunnskóla-
lögin orðin 11 ára og enn
vantaði verulega á það að þeim
væri framfylgt um land allt,
hlutur landsbyggðarinnar væri
verulega á eftir. Nú ætti svo að
spara í menntakerfinu og svo
var einnig á síðasta ári.
Staðreyndin var sú að þá var
sparað úti á landsbyggðinni, en
kostnaðurinn óx hlutfallslega í
Reykjavík.
Undir lok máls síns sagði
Hólmfríður:
— Við sem að þessum
samtökum stöndum komum úr
öllum fiokkum. Við viljum
reyna að sporna við gjaldþroti
landsbyggðarinnar. Við viljum
að jafnrétti ríki milli manna
burtséð frá búsetu.
Að framsöguerindum lokn-
um drukku fundarmenn kaffi,
sem framreitt var _af Kvenfélag-
inu Björk. Ágóðinn af
kaffisölunni rann til málefna
aldraðra.
Að loknu kaffihléi hélt
Steingrímur Hermannsson, for-
sætisráðherra, ítarlega ræðu um
málefni Iandsbyggðarinnar og
fieira, sem fram hafði komið fyrr
á fundinum. I meginatriðum
kvaðst hann sammála fiestu sem
fram hefði komið, en sagðist þó
ekki vera viss um að sumt af því
sem frummælendur hefðu
haldið fram væri til bóta. Ræddi
hann síðan nánar um þau atriði.
Þá ræddi Steingrímur um
afkomu þjóðarbúsins, sem hefur
versnað mjög mikið, en undir
lok ræðu sinnar greindi hann
ítarlega frá því á hvern hátt
hann vildi að unnið yrði að
jafnvægi í byggð landsins.
Að lokinni ræðu forsætisráð-
herra hófust frjálsar umræður.
Tóku margir til máls og stóð
fundurinn fram á kvöld.
Fundarstjóri var Björn Sigur-
valdason.