Feykir - 09.01.1985, Qupperneq 7

Miðvikudagur 9. janúar 1985
FEYKIR 7
Pálmi Jónsson, alþingismaður:
Afgreiðsla fjárlaga og ijárveitingar til Norðurlands vestra
Fjárlög fyrir árið 1985 voru
afgreidd að þessu sinni fyrir
jólaleyfi Alþingis svo sem oftast
áður. Fullyrða má, að fjárveit-
inganefnd fékk ekki auðveldara
verkefni en oft áður við
undirbúning að afgreiðslu
fjárlaga. Raunar má leiða sterk
rök að því að verkefni
nefndarinnar hafi verið erfiðara
en oftast áður. Hér verður að
sjálfsögðu ekki lagður dómur á
starf nefndarinnar, en á hitt vil
ég leggja áherslu, að samstarf
innan hennar var með slíkum
ágætum að á betra varð ekki
kosið.
Sú meginniðurstaða blasir
við, að fjárlögin voru afgreidd
með yfir 700 millj. kr.
rekstrarhalla, en greiðslujöfnuði
sem er tæpar 30 millj. kr. Það er
tilgangslaust að halda því fram
að þetta sé ákjósanleg
niðurstaða. A það ber þó aðlíta,
að gjaldahlið fjárlaganna mun
nú vera raunhæfari en fyrr.
Þetta skýrist af því, að allmargar
stofnanir og málaflokkar, sem
áður hafa farið stórlega fram úr
útgjaldaáformum fjárlaga voru
við þessa fjárlagagerð tekin til
endurmats, þannig að útgjöld-
um þeirra á að vera hægt að
halda innan þeirra marka, sem
fjárlög greina. Allt er það þó háð
því, að verðlags- og launafor-
sendur fjárlaganna fái staðist. Á
hinn bóginn byggisttekjuáætlun
fjárlaganna á þjóðhagsspá, sem
gerir ráð fyrir viðskiptahalla á
þessu ári er nemur 4,8
milljörðum kr. Við slíkar
aðstæður í efnahagsmálum,
mikinn viðskiptahalla, alvarlega
greiðslubyrði vegna erlendra
lána og þurrð á innlendum
lánsfjármarkaði, er afar mikil-
vægt að ríkisbúskapurinn sé án
rekstrarhalla. Þess má geta, að
nú við áramótin voru horfur á
því, að þetta markmið hefði
náðst á síðasta ári, þrátt fyrir allt
sem talað hefur verið um ,,gat”
eða „göt” í fjárlögin og voru þau
fjárlög þó afgreidd með tæplega
390 millj. kr. rekstrarhalla.
Samkvæmt þjóðhagsspá standa
nú vonir til að lokið sé þriggja
ára samdráttarskeiði þjóðar-
framleiðslu og þjóðartekna og
við taki nýtt hagvaxtartímabil.
Er óskandi að sú spá rætist. I
tengslum við afgreiðslu fjárlaga
og gerð lánsfjáráætlunar hefur
ríkisstjórnin ákveðið að verja
500 millj. kr. til stofnunar
þróunarsjóðs sem á að ráðstafa
fé sínu til nýjunga í atvinnulífi.
Er þar ekki sist horft til verkefna
á sviði líftækni- og rafeindaiðn-
aðar, en einnig þróunarverkefna
í landbúnaði. Það er afar
mikilvægt að þessu fé verði
ráðstafað skynsamlega, þannig
að það geti átt þátt í að skjóta
fleiri stoðum undir atvinnu-
starfsemi í landinu, svo að
afrakstur þjóðarbúsins fari
vaxandi.
Samtímis afgreiðslu fjárlaga
voru teknar ákvarðanir um að
lækka tekjuskatt einstaklinga á
þessu ári um 600 millj. kr., en á
móti að hækka söluskatt um
hálft prósentustig, sem talið er
að gefi tekjur á árinu um 220
millj. kr. Ennfremur varákveðið
að endurgreiða söluskatt til
sjávarútvegs, sem er áætlað 430
millj. kr. og koma þessar
breytingar fram í niðurstöðum
fjárlaga.
Eftir kjarasamninga og
efnahagsráðstafanir ríkisstjórn-
arinnar í nóvember var
óhjákvæmilegt að endurskoða
launa-, verðlags- og gengis-
forsendur fjárlagafrumvarpsins.
Af þessum sökum varð um
miklar hækkanir að ræða bæði á
tekjuhlið og gjaldabálki frum-
varpsins. Samhliða tók ríkis-
stjórnin ákvörðun um hækk-
un á þremur fjárfestingarliðum,
þ.e. framlögum til Vegagerðar
ríkisins, húsnæðismála og vegna
þyrlukaupa samtals 310,8 millj.
r
BÆNDUR |
Þessi afkastamikla mykjudæla, raf- eöa traktors-
knúin, er meö tvöfaldan hræribúnað sem
stjórnað er eftir vild með einu handtaki. Höfum
einnig 4-15.000 lítra mykjudreifara.
Með kveðju,
Boði sf. Axel H. Gíslason
sími 91-54933 sími 95-6077
--------------------------1
kr. Rétt áður en frumvarpið fór
til 3. umræðu tók ríkisstjórnin
einnig ákvörðun um hækkun
nokkurra útgjaldaliða, samtals
460,5 millj. kr. Vega þar þyngst
útgjöld til Tryggingastofnunar
ríkisins, Lánasjóðs ísl. náms-
manna og Skipaútgerðar
ríkisins. Hækkanir vegna til-
lagna, sem áttu rætur í beinum
ákvörðunum fjárveitinganefnd-
ar og samvinnunefndar sam-
göngumála námu hins vegnar
samtals við 2. og 3. umræðu
tæplega 360 millj. kr. eða innan
við 1,4% af útgjöldum fjárlaga.
Eftir þessa örstuttu greinar-
gerð um fjárlögin í heild þykir
mér rétt að víkja að
fjárveitingum til Norðurlands
vestra. Áður en að því er horfið
er þó nauðsynlegt að hafa í huga
að í mörg ár hefur hlutdeild
fjármagns til verklegra fram-
kvæmda farið sífellt minnkandi í
fjárlögum. Núverandi ríkis-
stjórn tók ákvörðun um að gera
undantekninga frá þessu varð-
andi tvo framkvæmdaþætti og
leggja þar með sérstaka áherslu
á húsnæðismál og vegamál. Við
þetta hefur verið staðið.
Framlög á fjárlögum til
Byggingarsjóðs ríkisins og
Byggingarsjóðs verkamanna nema
nú samtals 904 millj. kr. Auk
þessa hafa sjóðirnir yfir að ráða
af eigin tekjum yfir 200 millj. kr.
Vegagerð ríkisins hefur til
umráða á þessu ári um 1.650
millj. kr. Þar af koma rúmlega 3A
eða 1.255 millj. kr. frá
mörkuðum tekjustofnunum, en
afgangurinn 395 millj. kr. eru
bein framlög frá ríkissjóði.
Nemur þetta fé um 1,91% af
áætlaðri vergri þjóðarframleiðslu
1985 og þó að þetta hlutfall hafi
lækkað nokkuð er gert ráð fyrir
óskertu framkvæmdamagni.
Aðrir framkvæmdaliðiðir eru
flestir skornir niður þannig að
þeir gera lítið betur en halda
óbreyttri krónutölu frá íjárlög-
um síðasta árs. Undantekningar
eru þó framlög Iþróttasjóðs,
sem hækka umfram verðlags-
breytingar og fé til hafnargerð-
ar, sem var skorið niður um
helming að krónutölu í
frumvarpinu. Þótt það væri
hækkað nokkuð í meðförum
fjárveitinganefndar og Alþingis,
nær það tæplega helmingi þess
sem var í fjárlögum í fyrra að
raungildi.
Það segir sig sjálft að það er
ekki auðvelt verk að skipta
slíkum fjárveitingum. Sem
dæmi má nefna, að rúmlega 116
millj. kr. erskipttil220verkefna
í grunnskólum. Þó að af þessum
fjölda séu 65 verkefni sem aðeins
fá fé til undirbúnings, sýnir
þetta eitt þann vanda sem við er
að fást.
Skuldir ríkisins við sveitar-
félögin vegna sameiginlegra
framkvæmda eru víða miklar,
yfirleitt vegna þess, að hraðar
hefur verið farið í framkvæmd-
um en fjárveitingar gefa tilefni
til, sem getur verið nauðsynlegt
til að ná hagkvæmum áfanga.
Svo dæmi sé tekið skuldaði
ríkissjóður þannig vegna grunn-
skólaframkvæmda í Suður-
landskjördæmi 22 millj. kr. fyrir
síðustu áramót, samkvæmt
upplýsingum menntamálaráðu-
neytisins. Ógerlegt var að láta
fjárveitingar til að mæta þeim
skuldum, hvað þá meira til þess
kjördæmis.
Til þess að greiða fyrir því að
hægt væri að ná samkomulagi
um skiptingu á kröppu
framkvæmdafé innan fjárveit-
inganefndar og Alþingis, féllst
fjármálaráðherra á að veita
nokkrar aukafjárveitingar nú
um áramótin til að grynna á
skuldum ríkissjóðs, samtals 20,5
millj. kr. vegna skóla og 10 millj.
kr. vegna hafna.
Tafla yfir helstu fjárveitingar til
Norðurlands vestra 1985:
Þús.kr.
I. Scrskólar og framhaldsskólar:
1. Bændaskólinn á Hólum.............4.850
2. Fjölbrautaskólinn á Sauðárkróki* .. 7.800
3. Hcraðsskólinn Reykjum ...........1.000
II. Grunnskólar:
1. Sauðárkrókur, iþróttahús. 1. áf..2.000
2. Siglufjörður. íþróttahús. 1. áf.....200
3. Hvammstangi, skóli. sundlaug.....1.500
4. Þvcrárhrcppur. skóli, ibúð* ........200
5. Húnavcllir. íbúð. endurbætur........950
6. Blönduós, iþróttahús..............1.300
7. Varmahlíð, búningskl., lóð..........950
8. Lýtingsstaðahr., íbúð, iþr.hús, sundl. .290
9. Hólahreppur, skóli, íbúð............100
10. Hofsós, skóli, viðbygging..........100
11. Sólgarðar, skóli*..................800
12. Til undirbúnings, ýmsir staðir......40
III. íþrottamannvirki, framlög íþróttasjóðs:
1. Sauðárkrókur, íþróttahús. golfkl....420
2. Sigluljörður, ýmis verkcfni.........599
3. Hvammstangi. sundlaug................31
4. Blönduós, ýmis verkcfni.............251
5. Skagaströnd, skíðaskáli..............10
6. Scyluhreppur, íþróttavöllur..........58
7. Lýtingsstaðahreppur, íþróttav........10
8. Akrahreppur, íþróttav...............100
9. Hofsós, íþróttav.....................77
10. Hagancs- og Holtshr.. iþróttav.......6
IV. Dagvistarheimili:
1. Sauðárkrókur .......................427
2. Hvammstangi.........................50
3. Blönduós, 2. áf....................500
4. Skagaströnd. 2. áf.................550
5. Hofsós.............................133
V. Sjúkrahús, heilsugæslust., læknisbúst.:
1. Hvammstangi, H2, tæki ...........1.000
Hvammstangi, sjúkrahús, viðb........800
2. Blönduós, sjúkfahús og H2 .......3.600
3. Sauðárkrókur, sjúkrahús og H2.. . 7.000
Sauðárkrókur, hjúkrunarheimili ... 1.200
4. Siglufjörður, sjúkrahús..........1.000
Siglufjörður, læknisbústaður.....3.000
VI. Hafnarmannvirki:
1. Blönduós........................... 500
2. Skagaströnd, hafnarvog ............800
3. Sauðárkrókur.....................2.500
4. Hofsós, hafnarvog..................800
5. Siglufjörður.....................1.200
VII. Sjóvamargarðar:
1. Blönduós...........................800
2. Sauðárkrókur.......................400
3. Siglufjörður.......................500
VIII. Flugvellir:
1. Blönduós, lenging flugbr.........2.000
2. Siglufjörður, lenging flugbr.....1.500
Siglufjörður, snjóhreinsitæki....1.000
* Rétt er að taka fram að til þeirra
skólamannvirkja sem merkt eru með
stjörnu voru veittar aukafjárveitingar
upp í skuldir nú um áramótin, sem hér
segir: 1: Vegna heimavistar Fjölbrauta-
skólans á Sauðárkróki 3.000 þús.kr.
2: Vegna skólastjóraíbúðar í Þverár-
hreppi 400 þús.kr. 3: Vegna skólabygg-
ingar að Sólgörðum 600 þús.kr. Auk
þess fékk Sólgarðaskólinn greitt fyrir
áramót af ónotuðu fé menntamálaráðu-
neytisins 700 þús.kr.
Hér hafa ekki verið taldar
minni háttar fjárveitingar, svo
sem til fyrirhleðslna, ekki heldur
fjárveitingar á vegum B-hluta
stofnana, þ.e. Rarik, Pósts og
síma og Ríkisútvarpsins. Ekki er
heldur talið fé sem veitt verður
samkvæmt lánsfjárlögum til
virkjunarframkvæmda við Blöndu,
en lánsfjárlög eru enn óafgreidd.
Þá er rétt að vekja athygli á því,
að vegaáætlun kemur til
endurskoðunar fjárveitinga-
nefndar og Alþingis þegar það
kemur saman að nýju. í
framhaldi af afgreiðslu vega-
áætlunar verður úthlutað fé til
þéttbýlisvega. Ennfremur á eftir
að úthluta fé Hafnarbótasjóðs,
Framkvæmdasjóðs aldraðra,
Framkvæmdasjóðs fatlaðra o.fl.
Að þessum orðum loknum
flyt ég Feyki og lesendum hans
bestu óskir um giftu og farsæld á
nýju ári og þakka samskiptin á
árinu 1984.
Akri 4. janúar 1985
íbúða- og iðnaðarlóðir í miðri sveit
• Hitaveita ð staðnum.
• Stutt er til Blönduóss.
• Stutt er ð virkjunarsvæði Blöndu.
• Ýmsir möguleikar eru því ð atvinnu fyrir þð sem hér vilja búa.
• Auðveit að koma ð markað þeim vörum sem framleiddar eru.
Nánari upplýsingar gefur Torfi Jónsson, oddviti Torfalækjarhrepps, sími 95-4286.
HREPPSNEFND TORFALÆKJARHREPPS