Feykir - 20.12.1989, Page 3

46/1989 FEYKIR 3
Hin foma, helga sögn
Það var á aðventu jóla fyrir meira en hálfri öhl,
að skáldið Jakop Jóhannesson Smári var að hugsa
um atburð jólanna í dulrœnni skynjun hins leitandi
/œrisveins gleðiboðskaparins um hann, sem kom.
heimsins Ijós. Op jólahugsanir skáldsins hófust í
Ijóðið um Mannsins Son. Kristfræðilegt söguljóð
um sannleik, sem var boðið rúm í jötu, en síðar
,,gekk sína götu í gegnum birtu og húm”. Þar er
raunar alh sviðið og opið skilningi vorum. Við
atburð jólanœturinnar, því að Drottins birta
Ijómaði í kringum þá, sem fyrstum var sunginn
dýrðarsöngurinn: Barn er oss fœtt, sonur er oss
gefinn. Húmið þvarr andrár stund og aðeins þar á
fjárhúsvellinum. Ella lá það á, þungt og ísjárvert,
því að fólk var margt og ókunnugt inni í þorpinu,
þar sem taka átti manntal um þessar mundir.
Leið barnsins, sem fœddist við nœturleiftrin og
hin æðsta von skein björt í augum, mannkynsins líf
og von, lá umjarðneskra dægra og ára bil ígegnum
birtu og húm. Við logann, er svo oft var tendraður,
hvar sem hann kom, veraldarljós, en brann svo
stutt, því að hann var slökktur og Ijósið hvarf íhúm
aídarinnar, fólks, sem var hrætt og óttaðist
valdamenn lýðtrúarráðanna. Þeir ráku flóttann
hinnar fámennu og andstœðufullu þjóðar við
skuggaskilin frá vöggu til grafar, því að hið
jarðneska líf var háð boðum og banni valdsins
manna og ekki heldurfrjálst til himnafarar, því að
dauðinn levsti ekki lífið af jörðinni. en var sofandi
bið, /öng og s/jó, hinnar jarðnesku endurvöku.
Húmið sveipar sögu hans, sem ervort Ijós, heims
og himinlíf, og það lykur um œviveru hans í
aðþrengjandi brigðum og hryggð. Þó urðu orð hans
það ljós, sem aldrei varð kefjað og verk hans þau
leiftur, sem lýsti upp myrkrin og gáfu húmsins
barni hina eilífu von um hinmeskt líf. Það var
gleðiboðskapur jólanæturinnar, um eilíft ár
mannssálarinnar í Guðs heimi kærleikans, eftir
jarðdægra húmköldu tár.
Jakob skáld var að hugsa um jólin, alburðinn,
sem bjarmar af fvrir vorum innri augum á
aðventunni í endurtekning tímans:
Hve djúpan frið hún færir,
hin forna, Itelga sögn,
og andann alltaf nærir
með orði sínu og þögn.
Hún dula sögu segir
um sveitir himna-ranns;
í hennar orðum eygir
þú auð og veldi manns.
Aðventustemmning á Hvammstanga.
Vér erum á valdi slíkrar hugsunar, þegar jólin
nálgast og friðurinn, sem hún flytur oss, lýsir upp
vorn innra mann, þegar hátiðinfer aðmeð orði sínu
og þögn. — Hve fagurt það er í jólahuga vorum
guðspjall Lúkasar um hið mannlega, sem gerðist
utan við fólksins þyt og í næturkyrrð í dýrasta/li
lágum, og hin dula sagan björt, er hann segir um
opinn himin og lýsti af eng/um Guðs og andaverum.
Það erjólasagan, eins og vér nefnum hana tíðum aj
hljóðleik og í mildum rómi, þó að vér höfum oft i
Itámæli það, sem oss þykir að sé mikið eðajafnvel
varði mestu. Iorði hinnar dulu jólasögu eygjum vér,
eins og trúarskáldið, auð og veldi manns, því í
blíðum barnsins augum skín björt hin æðsta von.
Trúvon Guðs eilífa kærleika, sem boðast oss með
engils tón í hinni fornu, helgu sögn. Það er Ijósið,
sem skærast lýsir í húmi mannheima.
gleðiboðskapurinn, sem barnið í jötunni veitir
öllum lýðnum, því að orð hinnar dulu sögu um
undur annars heims í jarðnesku mannlífi fátæktar
og umkomuleysis, heitir oss þeim auði, sem er
himna-arfur, framlíf sálarinnar, því veldi manns,
sem er þroskandi trúarvissa og andlegt sjálfstæði
vort. Þelta er orðið, sem englakórinn flytur utan
við byggðina en álengdar nær. Og það berst til vor
enn á helgri hátíð, þegar hún færir oss hinn djúpa
frið íhugunarinnar, sem leiðir oss í sannleikann um
Jesúbarn í jötunni og við vorum mannlegu, bundnu
o.ugum skín vor æðsta von.
Jólahugsunin er ekki aðeins tilraun vor til að
skilja hulda veru hinnar fornu sögu, heldur súholla
endurlfgun dulinnar, geymdar vitundarinnar, sem
glæðir skynjun anda vors og skýrir trúarhorfið til
æðri veruleika, sem ersá auður, sem orð hins helga
guðspjalls gefur oss, það veldi manns, sem skáldið
yrkir í Ijóð sitt á aðventunni og er hafið yfir annað
allt í mannheimum á jörð, hið eilífa fyrirheiti, setii
/ýsir af fæðingu Frelsarans, hin æðsta von vor af
jörðu til himins.
Hve háan frið húnfærir,
hin forna, Ite/ga sögn,
og andann endurnærir
með orði sínu og þögn.