Feykir - 23.02.2000, Blaðsíða 4

4 FEYKIR 8/2000
„Maður var búinn að lifa við
þá einangrun sem hér var“
segir Sverrir Sveinsson sem sér nú árangur af meira en
10 ára baráttu sinni fyrir jarðgöngum um Héðinsíjörð
Siglufjörður var fram á miðja þessa öld ein afskekktasta
byggð á landinu, en Siglfirðingar hafa nokkmm sinnum haft
ástæðu til að fagna áföngum í samgöngumálum. Tnílega hef-
ur stærsti áfanginn verið þegar vegurinn yfir Siglufjarðar-
skarð var tekinn í notkun um miðja öldina, en fram að þeim
tíma hafði staðurinn búið við algjöra einangrun nema frá sjó.
En Skarðið var einungis fært 3-4 mánuði á ári og því var stór
áfangi þegar jarðgöngin um Stráka vom vígð undir lok sjö-
unda áratugsins og einangrunin að vetrinum þar með rofin.
Og síðasta fímmtudag rann síðan upp einn þessara góðu
daga á Siglufirði, en þá tilkynnti samgönguráðherra Sturla
Böðvarsson að jarðgöngin milli Siglufjarðar og Olafsfjarðar
væm í forgangsröð í langtímaáætlun um jarðgangnagerð, á-
samt einum göngum fyrir austan og vestan.
Jarðgöng um Héðinsfjörð milli Siglufjarðar og Olafsijarð-
ar hefur um árabil verið mikið baráttumál Siglfirðinga. Þeir
voru því fljótir til á fimmtudaginn þegar tíðindin bámst og
boðuðu til fundar þar sem að Kristján Möller alþingismað-
ur kynnti jarðgangnaskýrsluna. Fundinn, sem var öllum op-
inn, sóttu um 100 manns. Til hans boðuðu Samfylkingarfólk
en einnig bauð það sérstaklega til hans þeim Guðmundi
Skarphéðissyni og Sverri Sveinssyni, sem báðir tveir hafa
unnið mjög að málinu, sérstaklega sá síðamefndi sem
hreyfði fyrstur manna við þessu máli og fylgdi því síðan vel
eftir allan tímann. Það var því ekki úr vegi að spyrja Sverri
Sveinsson hvemig þetta jarðgangnamál hefði íyrst komið til.
„Þetta verður ótvíræð breyting fyrir Siglufjörð og Sigl-
firðinga“, segir Sverrir.
„Það var á þeim tíma sem ég
átti sæti í nefnd sem hafði það
hlutverk að gera langtímaáætl-
un um jarðgangnagerð. Eg held
þetta hafi verið árið 1986. Þeg-
ar þessi skýrsla kom út þá var
hún um ýmiss jarðgöng en var
ekki einskorðuð við að stytta
vegalengdir á milli þéttbýlis-
staða eins og þessi nýja skýrsla.
Eg flutti svo þingsáíyktunartil-
lögu um göng milli Olafsfjarð-
ar og Siglufjarðar í beinu fram-
haldi af Olafsfjarðargöngum
árið 1990, en það er gaman að
rifja það upp núna að við vígslu
Múlagagnananna sagði Stein-
grímur Sigfússon samgöngu-
ráðherra eitthvað á þá leið að
menn skyldu ekki útiloka það
að fyrr en seinna yrðu göng
opnuð á mið-Norðurlandi og
hafði þá væntanlega þessa hug-
mynd okkar í huga.
Ég endurflutti svo tillöguna
þegar komhar voru umsagnir
frá Fjórðungssambandi Norð-
lendinga og bæjarstjómunum á
Ólafsfirði og Siglufirði. Síðan
hefur þetta mál verið í enda-
lausri skoðun og það fór ekki
að ganga virkilega vel fyrr en
samgönguráðherra Halldór
Blöndal skipaði samráðshóp
um veg yfir Lágheiði og tengd
málefni. Þessi hópur skilaði af
sér vinnu núna í haust og þá var
mælt með þessum göngum og
rökstutt náttúrlega með ýmsum
greinargerðum eins og t.d.
greinargerð sem út kom í maí
sl. frá Þróunarsviði Byggða-
stofnunar um félagsleg áhrif
jarðgangnagerðar milli Siglu-
fjarðar og Ólafsfjarðar. Síðan er
fyrirtækið Rekstur og ráðgjöf
búið að vinna skýrslu fyrir
Siglufjarðarkaupstað um árang-
ur að þessari vegtengingu, sem
er ótíræður, og kemur inn á
nánast öll svið mannlegra sam-
skipta á þessu svæði.
Tengja betur staðina
Látinn hefur verið í ljós
mikill áhugi fyrir því að sam-
eina sveitarfélögin í utanverð-
um Eyjafirði og það kemur
sterkt inn í þetta val, trúi ég.
Þegar ég flutti þetta mál fyrst
var uppi mikil umræða um
uppbyggingu á orkufrekum
iðnaði í Eyjafirði og ég taldi
svæðinu hér til framdráttar að
tenga það í atvinnulegum skiln-
ingi. A sama tíma var ég tala
fyrir því að við þyrftum að
tengja betur saman staðina hér
fyrir vestan að setja af stað ein-
hverja úrvinnslu orku á Skaga-
fjarðarsvæðinu, í framhaldi af
virkjun Héraðsvatnanna. Ég sá
alveg fyrir mér að þyrfti að
hreyfa eitthvert fjármagn, að
stórverkefni þyrfti að fara hér í
gang til að vega upp á móti
þeirri stöðnun sem var á þessu
svæði, sem mótvægi gegn
þeirri þenslu sem er á suðvest-
urhominu. Við héldum þessu
mjög á lofti í kosningunum
1995.
Það má segja að það hafi
orðið mikil vakning fyrir jarð-
gangnamálinu inni í Eyjafirði
og á Akureyri. Ég hef líka orð-
ið var við mikinn áhuga í kjör-
dæminu okkar, Skagafirði og
Húnavatnssýslum. Menn átt-
uðu sig á þvf að það varð að
setja í gang eitthvert svona stór-
verkefni á landsbyggðinni, sem
auðveldi okkur búsetuna.”
5000 manna sveitarfélag
- En má ekki reikna með að
þessi jarðgangnatenging verði
til þess að Siglfirðingar leiti
meira til austurs?
, Jú, þetta opnar Siglfirðing-
um aðgang að jaeirri þjónustu
sem á Akureyri er og ég hygg
að fólk úr Skagafirði noti í tölu-
vert miklu mæli: hátækni-
sjúkrahús, háskólinn og verk-
menntaskólinn. Það hefur verið
talað um að jarðgöngin geti
orðið til þess að 5000 manna
sveitarfélag verði til, með sam-
einingu Dalvíkur, Ólafsfjarðar
og Siglufjarðar. Ég heyri nú
samt á hreppsnefndarmönnum
inni í Eyjafirðinum að þeir telji
þetta mikið langtímaverkefni.
Alla vega auðveldar [jetta Sigl-
firðingum að stunda nám á Ak-
ureyri og fara í milli a. m. k. um
helgar og jafnvel kvölds og
morgna. Þá verður t.d. stutt í
Stýrimannaskólinn á Dalvík, en
það verður 30 mínútna keyrsla
inn á Dalvík.”
Lifað við einangrun
- En jjegar [>essi umræða fór
af stað. Varst þú bjartsýnn á að
Jressi jarðgöng yrðu að vem-
leika?
„Ég var mjög bjartsýnn á
jjetta, vegna jjess að maður var
búinn að lifa við þá einangmn
sem hér var þangað til opnað
var inn í Skagafjörðinn með
jarðgöngunum um Stráka. Og
þó það hafi gengið mjög seint
að fullgera veginn hingað út
eftir, þá var þetta svo stórkost-
legur liður t.d. í áframhaldandi
uppbyggingu hér í ferðamálum,
sem Siglufjörður hafði orðið
mjög afskiptur af vegna ein-
angmnar sinnar og út Skaga-
fjörður vegna samgönguleysis.
Þessi nýja leið mun opna stór-
kostlega möguleika í ferðaþjón-
ustu. Ég held við komumst inn
á kortið með stöðum eins og
Mývatnssveit. Ég er viss um að
það er ekki síður eftirsóknarvert
að fara út Eyjafjörðinn og í
Skagafjörðinn og njóta jressa
fallegs landslags, heldur en fara
austur í Mývatnssveit.”
500 metra vegskálar
- Nú vilduð þið Siglfirðing-
ar aldrei ljá máls á svokallaðir
Fljótaleið, inn í Nautadal fyrir
ofan Hraun og þaðan í Ólafs-
fjörð, hvers vegna ekki?
„Hagkvæmni jtessara ganga
felast í því að koma á sem
skemmstri vegtengingu milli
staðanna, Ólafsfjarðar og Siglu-
Ijarðar. Úr Skútudal á Siglufirði
unt Héðinsfjörð f Garðsdai sem
er í næsta nágrenni við Ólafs-
fjarðarkaupstað. Það er búið að
rannsaka jtessa leið mjög vel,
en joetta er alls ekki sú leið sem
fyrst var bent á, og verður bæði
dýrari og lengri, en er talin full-
nægjandi með tilliti til snjó-
flóðahættu, sem er að sjálf-
sögðu til staðar þar sem við
þurfum að skera þessi fjöll og
hún verður auðvitað alltaf fyrir
hendi. Vegurinn að göngunum
verður með vegskálum. Heild-
arvegalengdin milli kaupstað-
anna verður 15 km. Þar af
verða 500 metra langir vegskál-
ar, fjórir talsins, og fjórir kfló-
metrar af nýjum vegum. Vegur-
inn inni í Héðinsfirði er einung-
is kflómeter að lengd og veg-
skálar við sinn hvom gagna-
munnann þar, þannig að ekki á
að verða nein snjóflóðahætta
þar. Vegurinn liggur ekki hærra
í Skútudal hér í Siglufirði, en
svo að þar er ekki vitað til jjess
að fallið hafi snjpflóð. Þannig
að þetta á að vera mjög örugg
tenging, 10,2kmíjarðgöngum.
Hvað kostnað varðar er slegið
fram tveim möguleikum, 7%
arðsemi með einbreið göng og
kostnaður verði um 4,3 millj-
arða, en með tvíbreiðum göng-
um eykst hann um milljarð.
Opnuð innan sex ára
Varðandi verktímann, þá er
reiknað með að tvö ár þurfi í
ransóknir og undirbúning, og
þrú og hálft til Ijögur ár frá upp-
hafi framkvæmda og til opnun-
ar gangnanna. Miðað við þetta
er raunhæft að ætla að göngin
verði opnuð innan sex ára.
Ljóst er að það sem hefur
dregið jjetta mál áfram er hinn
mikli ávinningur sem af jarð-
göngunum verður og hefur ver-
ið framsettur á mjög skilmerki-
legan hátt af bæjarstjóm Siglu-
fjarðar og [ressum Lágheiðar-
hópi á sl. árum. Hann er metinn
núna að fúllu í mati vegagerð-
arinnar í þessum tillögum sém
joeir leggja fyrir samgönguráð-
herra og hann.hefur gert að sín-
um og rfldsstjómin er búin að
samþykkja.
Það er ótvíræð breyting sem
þetta hefur fyrir Siglufjörð og
Siglfirðinga, því að það er nátt-
úrlega deginum ljósara að eftir
að hér fækkar fólki verður erf-
iðara að halda því þjónstustigi
sem hér hefur verið hgJdið uppi
bæði af ríki og sveitarfélagi,
þannig að þjónustu sækir fólk
annað, til Reykjavíkur, Akur-
eyrar eða Sauðárkróks. For-
sendan til [>ess að hægt sé að ná
árangri í þessum málum, er að
bæta samgöngur. Það hefur
auðvitað áhrif á ýmsa þjónustu
sem hér er. í tengslum við gerð
Hvalfjarðargangna var efnt til
sex tíma spástefnu, en niður-
staðan var engin. Ahrifin eftir
tvö ár em þau að íbúðaverð er
farið að hækka og allt í góðu
lagi. Allar svona framkvæmdir
sem skila bættum möguleikum
verða fólkinu til góða“, sagði
Sverrir Sveinsson að endingu.