Feykir - 03.11.2004, Síða 4

4 Feykir 38/2004
Fréttaskýring um Villinganesvirkjun og Skatastaðavirkjun
Mögulegt afl á við
Hjótsdalsvirkjun
Talsverð umræða hefur farið fram undanfarnar vikur um virkj-
anakosti í Skagafirði. Ber þar hæst Villinganesvirkjun og svo
kallaða Skatastaðavirkjun. Hér verður stiklað á stóru um
Villinganesvirkjun og Skatastaðavirkjun og leitast við að útskýra
fyrir lesendum Feykis helstu kennistærðir þessara virkjana.
Uttektin byggir á skýrslum Orkustofnunar um virkjanakosti í
Skagafirði, sem stofnunin vann í samvinnu við VST, VSÓ Ráðgjöf,
Landvist ehf. og Orion ráðgjöf.
Akrahrepps og Lýtingsstaða-
hrepps á stíflunni. Lón virkju-
narinnar næði fram undir
bæinn Goðdali í gili Vestari
Jökulsár og fram undir
Gilsbakka í gili Austari Jökuls-
ár.
Villinganesvirkjun án
Skatastaðavirkjunnar:
Vatnasvið Héraðsvatna við
Vilinganes: 2.030 km2
Meðalrennsli (1950-1993)
65,2 m3/sek.
Raunfallliæð: 59 metrar
Afl: 33 Megavött
Orka: 180 Gígavattstundir
Stofnkostnaður:
4 milljarðar á verðlagi 1999
Einingarkostnaður:
22 kr/(kWh/a) (16,9 m. miðlun)
á verðlagi 1999.
Skatastaða virkjun
Skatastaðavirkjun er í alla staði
meira og flóknara mannvirki
en Villinganesvirkjun. Reyndar
eru til fleiri en ein útfærsla af
Skatastaðavirkjun en með
öllum mögulegum veitum er
hægt að ná 184 megavatta afli
út úr virkjuninni, sem kostar
þannig tæplega 29 milljarða
króna á verðlagi ársins 1999.
Þetta er sú útgáfa af virkjuninni
sem yfirleitt er gengið út frá.
Grunnútgáfa Skatastaða-
virkjunnar gengur út frá stílfú í
Pollagili sem er um 1,5 km
ofan við ármót Geldingsár og
Jökulsár Eystri. Stíflað yrði
ofan við Austurldalinn sjálfan
og lægri stífla ásamt yfirfalli
verður við Austari Polla.
Grunnvirkjunin gerir ráð fyrir
að veitt verði vatni úr Fossá á
Hofsafrétt. Vatni til virkjunar
yrði veitt um jarðgöng norður
að drögum Giljár, þar sem lón
yrði myndað með stíflu í ánni.
Þaðan verða göng áfram til
norðurs í svo nefnda Botna þar
sem yrði annað smálón.
Aðrennslisgöng fyrir Skata-
staðavirkjun lægju til norð-
austurs út á fjallsbrúnina við
Elliða.
Ljóst er að verulegur hluti af
kostnaði við Skatastaðavirkjun
felst í jarðgangagerð. Veitugöng
ífá Bugslóni að Giljárlóni yrðu
tæpir 16 lcm og göng þaðan í
Botnslón rúmir 7 km. Gert er
ráð fyrir stöðvarhúsi
neðanjarðar um 3 km neðan
við bæinn Skatastaði en rúmle-
Aðrir virkjanakostir sem
Orkustofnun hefur kannað er
Stapavirkjun, sem byggir á
rennslisvirkjun við Stapa í
Lýtingsstaðahreppi og virkj-
anir við Villinganes og Stapa
með svo kallaðri Noðurárveitu.
Norðurárveita byggir á að stífla
í Norðurárdal og taka Noðurá
og Egilsá með veitugöngum
yfir í Hérðasvatnastífluna við
Villinganes. Þá hefur einnig
verið nefnd til sögunnar svo
kölluð Merkigilsvirkjun í stað
Skatastaðavirkjunar. Öðrum
kostum en Villinganesvirkjun
og Skatastaðavirkjun verða
gerð skil síðar. Athuga ber að
kostnaðartölur vegna virkjan-
anna eru birtar á verðlagi ársins
1999.
Villinganesvirkjun
Virkjun Hérðasvatna við
Villinganes í Lýtingsstaða-
hreppi er tiltölulega einföld.
Hún byggir á að stífla gil
Hérðasvatna við bæina Tyrf-
ingsstaði í Akrahreppi og
Villinganes. Ein og sér er
Villinganesvirkjun rennslis-
virkjun með lítilsháttar miðlun
innan sólarhringsins. Áætlað er
að hún gefi um 180
Gígavattstundir á ári. Verði
Skatastaðavirkjun að veruleika
auka miðlunarlón hennar
orkugetu Villinganesvirkjunar
um 55 Gígavattstundir á ári.
Þar með eykst hagkvæmni
hennar einnig en virkjanirnar
tvær nýta sama vatnið.
Með Villinganesvirkjun
gefst kostur á að leggja veg milli
Göng
Raflína
8 Stöðvarhús
Vegur
10 km
Nýjabæjarfjall
Hofsafrétt