Feykir - 04.05.2005, Blaðsíða 6

6 Feyfdr 17/2005
Undir Borginni___________
Fordómaplágan
Ég get ekki nógsamlega þakkað fyrir það hvað ég er
lánsamur, að búa í landi þar sem skorin hefur verið
upp herör gegn fordómum , hvaða nafni sem þeir
nefnast. Ég hef því miður alla tíð verið talsvert sýktur
af þessum fjanda og finn oft sárt til þess hvað ég get
verið fordómafullur í garð annarra og ekki batnar það
þegar ég verð þess var að ég er stundum fordómafullur
gagnvart sjálfum mér.
En nú er eiginlega búið að
lýsa yfir allsherjarstríði gegn
fordómum í hinu upplýsta
nútíma-samfélagi okkar. I>að
er þegar fengin breið samstaða
í menningargeiranum gegn
þessum vágesti og bráðlega
verða eflaust allir komnir í hin
heilögu herklæði hvað þetta
höfuðþarfamál varðar.
Þróunin í því vandasama
verki að skilgreina fordóma
hefur orðið mjög hröð að
undanförnu. Þegar ég var að
alast upp var yfirleitt ekki talað
um aðra fordóma en þá sent
virtust ríkja hjá sumum
varðandi aðra kynþætti. Slíkir
fordómar fólust einfaldlega í
því að menn sáu t.d. svart þegar
svertingja bar fýrir augu.
En nú er skilningur manna
á fordómum kominn á miklu
hærra greiningarstig og þar
með hefur eðlilega aukist
hugsun fyrir því að taka verði á
þessu vandamáli.
Þegar fýrir liggur að
fordómar hafa verið greindir
og sérmarkaðir hérlendis í tuga
efekki hundraðatali, þá er ekki
seinna vænna að taka til
hendinni.
Ósköp eigum við mikið að
þakka því menntaða og
vísindasinnaða fólki sem hefur
náð því að koma okkur, sem
erum ekki eins þroskuð til
vitsmunanna, almenningi
þessa lands, í skilning um þá
plágu sem fordómarnir
auðvitað eru.
Það er þegar ljóst að í náinni
framtíð verður fjölmörgu
hámenntuðu fólki falið það
verkefni að leiða baráttuna
gegn fordómunum. Og það er
deginum ljósara að slíkir
forustuaðilar verða að hafa góð
laun því þjóðin getur ekki verið
þekkt fýrir annað en að borga
vel fýrir eigin sálarheill.
Fordóntaplágan er ekkert
smáræðisvandamál, ef einhver
skyldi halda það. Stöðugt koma
frarn nýjar upplýsingar sem
renna stoðum undir þá
kenningu sumra færustu
fjölmiðlamanna þjóðarinnar,
að hér sé urn einn versta
fylgikvilla mannkynsins að
ræða.
Fjölmiðlamenn hafa hins-
vegar, afeinhverjum óþekktum
ástæðum, ekki viljað taka undir
aðra kenningu varðandi
vandamálið sem hljóðar á þá
leið, að fordómar séu þess eðlis
að þeir nærist hreinlega á
athyglinni sem þeir fái og vaxi
því í réttu hlutfalli við
umfjöllun!
Mörg eru nteinin í þessu
efiii. Það er t.d. búið að
uppgötva að það geta verið
bullandi fordómar í gangi
innan einstakra fjölskyldna í
afstöðu meðlimanna til hvers
annars! Sums staðar eru dæmi
um slíkt sem jafnast á við verstu
kynþáttafordómana í henni
gömlu veröld.
Fordómar milli ky'nja eru
orðnir svo yfirgripsmiklir að
það er farið að ræða það á
vissum stöðum í höfuðborginni
að það þurfi sérstaka stofnun
til að glíma við þá hlið málanna.
Og sumir sérfræðingar í
s
^ V v
Bókhald
Bókhaldsþjónusta
fyrir einstaklinga,
fyrirtæki og félagasamtök
Tökum að okkur almennt bókhald, færslur,
uppgjör, launaútreikninga, framtalsgerð, stjórnun
verkefna og framkvæmdastjórn fyrir rekstaraðila
Góð þjónusta fagfólks á sanngjörnu verði
Hafðu samband!
Leiðbeiningamiðstöðin
Aöalgötu 21 > Sími 455 7100 > Fax: 455 7101
fordómum hafá látið hafa það
effir sér, þó án ábyrgðar, að
það sé nánast öruggt að í öllum
mannlegum samskiptum megi
finna einhvern vott af
fordómum.
Til eru að vísu menn sem
hafa viljað halda því fram, að
fordómar hafi alltaf verið til og
muni alltaf vera til meðan
menn draga andann á þessari
jörð, en þar er ekki um að ræða
lærða menn nteð gráður og
titla, heldur aðeins bændur
ofan úr dölunt eða sjómenn
við ystu strendur. Það tekur
auðvitað enginn ntark á slíkum
mönnum og sú umsögn er
auðvitað algerlega fordóma-
laus!
Finn mann hef ég fýrirhitt
sem var svo svartsýnn að hann
taldi að ekki væri hægt að
sigrast á fordómunum nema
með því einu að gjörhreinsa
jörðina af kvikindi því sem á
máli vísindanna er kallað
Honto Sapiens!
Allt er þetta hið versta mál
og von að mörgum ógni sú
hætta sem fýrir hendi er.
Tíðarandinn er því kominn
í krossferð gegn fordómunum
og svei ntér þá ef suntir eru
ekki þegar hervæddir til hins
ítrasta. Það fer ekki milli mála
að hámenntað nútímafólk vill
ekki þurfa að sligast undir fargi
fordómanna, það lítur svo á að
þó að slíkt hafi viðgengist í
gamla daga gangi það ekki
lengur. Annað hafi náttúrulega
verið uppi í fýrri tíð þegar
menntunarstig fólks og
mannlífs-skilningur var nánast
enginn og frumstæð afstaða til
ýmissa mála ráðandi. En þetta
aumingja fólk á þeirri aumingja
tíð vissi víst ekki betur!
En þökk sé fýrir breytingar
til bóta, velmenntað, víðsýnt
og vísindasinnað fólk í dag,
stendur fyrri kynslóðum þessa
lands skiljanlega langtum
framar að öllu atgervi. Það þarf
því að fá skilyrði til að starfa að
því að leysa samfélagið úr
viðjum fordómanna - og það
verður að fara í það verk af
fullum krafti.
Ég geri það því hér með að
tillögu minni, að stofnað verði
sér-ráðuneyti gegn fordóma-
plágunni eins og hún leggur
sig, að kynjafordómum með-
töldum.
Ég sé fyrir mér að þar muni
þurfa að ráða til starfa svona til
að byrja með um það bil 30
sálfræðinga, 20 presta, 10
geðlækna, 25 sérfræðinga í
áfallahjálp, 20 félagsfræðinga, 1
hagfræðing og 100 lögffæð-
inga.
Æskilegt væri að í þessunt
hópi væru svo sem 15 manns
með doktorsgráður, álitsins
vegna. Þetta ráðuneylislið þarf
svo að samþjálfa sem frani-
varðarsveit í baráttunni gegn
fordómunum og hið skýra
markmið verði náttúrulega að
skapa hér fullkomlega for-
dómalaust samfélag.
I þessu nýja ráðuneyti þarf
svo auðvitað að ríkja ffá byrjun
sá víðsýni andi, sem sýndi sig
t.d. afskaplega vel á síðasta
flokksþingi Framsóknar-
manna, undir dillandi maga-
dansi tjölmenningarinnar!
apríl2005
Rúnar Kristjánsson
Söfnuðu til styrktar Hörpu Lindar
Frábært framtak
Þessar ungu stulkur
efndu til Söfnunar í
andyri Skagfirðinga-
búðar fyrir skólasystir
sína Hörpu Lind Einars-
dóttur.
Harpa Lind er búin að
vera frá skóla í vetur vegna
veikinda. Vinkonur hen-
nar söfnuðu áttaþúsund-
krónum sent lagðar voru
inná sérstakan söfnunar-
reikning sem opnaður var í
Landsbankanum fyrir nok-
kru. Stúlkurnar heita Signý
Kristbjörnsdóttir, María Ósk
Sigurðardóttir og Björg Eva
Steinþórsdóttir.