Þjóðmál - 01.03.2008, Síða 61
Þjóðmál VoR 2008 59
bandsins,. José.Manuel.Barroso,. sem.sjálfur.
man.einræðisstjórnina.í.Portúgal,.sagði.hreint.
út:.„Við.verðum.að.segja.þeim.sem.líkar.ekki.
teikningarnar,. að. málfrelsið. sé. ekki. falt .“.
Sum. aðildarlöndin,. með. Holland. í. broddi.
fylkingar,.snerust.gegn.eftirgjöf ..Að.endingu.
hætti.Sambandið.við.að.kalla.teikningarnar.
móðgandi. og. lét. sér. nægja. að. harma,. að.
hægt.væri.að.taka.þeim.sem.móðgun ..Einnig.
kvað. Sambandið. nei. við. kröfum. múslima.
um. Evrópusambandslöggjöf. og. ályktanir.
Sameinuðu. þjóðanna,. sem. takmarka.
skyldu.málfrelsi ..Því.varð.komist.hjá.algeru.
hneyksli .
Evrópusambandið. gæti. lært. af. Evrópu-
ráðsþinginu .. Í. júní. 2006. samþykkti. það.
ályktun. um. málfrelsi. sem. passar. ágætlega.
við. frelsishefðina. frá. John. Stuart. Mill .. Í.
ályktuninni.segir.meðal.annars:
„Framfarir. í. samfélaginu. og. þroski. hvers.
og. eins. eru. háð. möguleikanum. á. að. taka.
við.og. láta. í. té.upplýsingar. og.hugmyndir ..
Í. samræmi.við. tíundu.grein.mannréttinda-
sáttmála.Evrópu.á.þetta.frelsi.ekki.aðeins.við.
um. málflutning. sem. er. skilinn. jákvæðum.
skilningi,. eða. sem. ekki. þykir. móðgandi,.
heldur. einnig. málflutning. sem. getur.
hneykslað,. móðgað. eða. ókyrrt. ríkið. eða.
hvaða.hluta.þjóðarinnar.sem.vera.skal .“
Með. hliðsjón. af. Múhameðsdeilunni. og.
áþekkum.málum.segir.í.ályktuninni:
„Viðbrögð. við. myndum. sem. þykja. nei-
kvæðar,.í.bókum,.kvikmyndum,.skopmynd-
um,. málverkum. og. á. internetinu,. —. hafa.
nýlega. valdið. miklum. deilum. um. það,.
hvort.—.og.að.hvaða.marki.—.virðing.fyrir.
trúarskoðunum. ætti. að. takmarka. málfrelsi ..
Eins.hefur. verið. rætt. um.ábyrgð.fjölmiðla,.
þeirra. eigin. siðareglur. og. eigin. ritskoðun ..
Guðlast.er.ekki.nýtt.fyrirbrigði ..Þingheimur.
vill.minna.á.að. refsilöggjöf. fyrir.guðlast.og.
gagnrýni.á.trúarlega.siði.og.kennisetningar,.
hefur. oft. virkað. neikvætt. á. vísindalega. og.
félagslega.þróun .“
Almenn.niðurstaða.ályktunarinnar.er.sett.
fram. í. tveimur. málsgreinum .. Í. þeirri. fyrri.
er. sagt:. „ekki. má. nota. löggjöf. um. guðlast.
til. að. takmarka. málfrelsi. og. hugsanafrelsi“ ..
Sú.síðari.hljómar.svo:.„Gagnrýnin.umræða,.
háðsádeila,. skop.og. listræn.tjáning.eiga.því.
að. njóta. málfrelsis. í. ríkum. mæli. og. ýkjur.
skulu.ekki.teljast.ögrun .“
Ályktunin.úrskurðar.beinlínis.um.deiluna.
og.kröfur.múslima.um.auknar. skorður. við.
málfrelsi:
„Þingheimur. er. þeirrar. skoðunar. að.
málfrelsi,. sem. nýtur. verndar. samkvæmt.
tíundu.grein.mannréttindasáttmála.Evrópu,.
skuli. ekki. takmarkað. frekar. til. að.koma. til.
móts.við.aukna.viðkvæmni.meðal.ákveðinna.
trúarhópa .“
Það.verður.ekki.komist.betur.að.orði ..En.
höfundur,. sem. sagt. Evrópuráðsþingið,. er.
valdalaus. stofnun. —. Evrópuráðið. tengist.
Evrópusambandinu. ekki. neitt .. Því. ætti.
ályktunin.ekki.að.standa.ein.og.sér ..Evrópu-
sambandið. ætti. að. láta. aðra. slíka. fylgja. í.
kjölfarið .
Sambandið. hefði. einnig. átt. að. bregðast.
við. Múhameðsdeilunni. með. skýrum.
pólitískum. skilaboðum:. Það. hefði. átt. að.
árétta.að.bein,.og.mjög.ofstopafull,.afskipti.
múslimaríkja. af. dönskum. fjölmiðlum.
væru. óviðunandi. með. öllu. og. á. þau. bæri.
að. líta. á. sem. óviðeigandi. framkomu. í.
milliríkjasamskiptum .. Að. réttu. lagi. hefði.
átt. að. bæta. við. að. ef. slíkt. bæri. aftur. til.
þætti. Evrópusambandinu. það. hafa. fullan.
rétt.til.að.beita.samskonar.þrýstingi.vegna.
talsmáta. arabískra. fjölmiðla. um. kristna,.
gyðinga.og.Vesturlönd .
En.það.gerði.Evrópusambandið.ekki ..Og.
það.vissu.íslamistar.og.múslimsk.stjórnvöld.
mætavel ..Þau.höfðu. frjálsar.hendur. til. að.
ráðast. á. smáríkið. Danmörku,. sem. áfanga.
í.baráttunni.við.að.styrkja.sharía.í.Evrópu ..
Íslamistar.þekktu.sína.evrópsku.naívista .
.. .. .. .