Alþýðublaðið - 12.12.1919, Blaðsíða 1

Crefið *it aí Alþýðníiokkunm.
1919
Pöstudaginn 12. desember
39. tölubl.
Brey tingar
fi. fátækraframíærslu
í Danmörku.
Hafi styrkþegi yfir 600 kr. tekj-
ur, er dregið af styrknum að til-
tölu við hækkun teknanna. T. d.
fá þeir, sem hafa 800 kr. tekjur,
ekki meira en helming styrksins.
Laugaveg 43 B.
Jóla- og nýjárskort stórt og
fjölbreytt úrval. Einnig afmælis-
og fleiri tækifæriskort. Heilla-
Danska stjómin fól jafnaðar-
tnanninum K. H. Steincke land-
þingsmanni á hendur, að rannsaka
og gera tillögur um endurbætur á
skipulagi fátækramálanna í Dan-
ttiörku.
Steincke lauk þessu starfi fyrir
nokkru, og eru tillögur hans um
framtíðarfyrirkomulag fátækramál-
anna mjög merkilegar.
Eftir hinu nýja fyrirkoinulagi
eiga þeir, sem taka við styrk frá
tví opinbera, að finna, að þeir
hafi rótt til þess að fá þennan
styrk, og vita, að þeir missi eigi
neitt af sínum borgaralegu rótt-
indum, en ekki finna, að það sé
ölmusugjöf, eða þeir kaupi styrk-
inn því dýra verði, að missá borg-
araleg róttindi.
Telur hann hið núvorandi fyrir-
komulag bæði hafa ill áhrif á
styrkþegana, þannig, að þegar
styrkhæðín er elcki ákveðin, vænta
öienn máske of mikils af styrkn-
nm, og afla sér eigi eins mikils
sjálfir, sem annars væri máske
kostur á, og einnig komi styrkur-
inn oft mjög misjafnt og óréttlát-
iega niður.
Með hinu nýja kerfi verða sett
fttat takmörk, bæði fyrir upphæð
styrksins og einnig fyrir því, hve
íátækur maður þurfi að vera, til
tess að njóta styrksins.
Steincke leggur til, að þjóðfó-
iagið skuli styrkja:
1. Alla þá, sem vantar, eða hafa
^hist hæfileikann til að vinna,
e. börn, gamalmenni, sjúklinga
o. s> frVt
2. Alla þá, sem að vísu hafa
^fileika til að vinna, en hafa af
^ti ástæðum ekki tækifæri til að
öeyta þeirra.
Ellistyrbnr.
011 fátæk gamalmenni eiga
nQimting á ellistyrk.
Pimta hvert ár hækkar styrk-
urinn um 10°/o. Er álitið að þörfin
vaxi eftir því, sem styrkþeginn
verður eldri. Ef styrkþegi byrjar
að njóta styrksins 60 ára, fær
hann 2/a af fullum styrk, en styrk-
urinn hækkar árlega, ef hann
bíður, svo að hann fær 50°/o
hærri styrk, ef hann byrjar ekki
að njóta styrksins fyr en hann er
66 ára.
Hvað barnaframfærslunni við-
víkur, vill Steincke hafa sama
kerfið og hingað til, sé um
börn utan bjónabands að ræða, og
séu börnin alin upp af því opin-
bera. En séu þau sett í fóstur,
skal móðirin greiða meðlag jafnt
sem faðirinn, og það þó faðirinn
ali barnið upp,
Einnig leggur hann til, að
hjónum, sem eigi fleiri en 2 börn,
verði veittur fastur styrkur, sem
sé ákveðinn eftir fátækt og barna-
fjölda. Tiigangurinn með þessu er
sá, að koma í veg fyrir það, að
hjón, sem eiga mörg böm, skuli
þurfa að vera ver sett, en þau,
sem eiga fá. En af því hefir, eins
og menn vita, leitt það, að hjón
reyndu að hindra að þau ættu
mörg börn.
Hjálp skal veitt þeim, sem eru
sjúkir af ólæknandi („kroniskum")
sjúkdómum, og skulu sveitafólög
sjá um ókeypis sjúkrahjúkrun.
Yinnulausa menn skal styrkja
á sama hátt og sjúka, nema sór-
staklega standi á.
Einnig skal veita hjálp í ein-
stökum fölium, svo sem sökum
húsnæðisvandræða, barnsfæðinga
o. fl.
Enginn slíkur styrkur, sem hér
er áður nefndur, hefir í för með
sér nokkurn réttindamissi.
Einnig leggur Steincke til, að
veitt verbi úr sveitasjóðunum lán
ósbabréf og bréfspjöld af
hinu nýja sbjaldarmerki íslands.
Yon á nýjum tegundum innan
skamms.
Friðfinnnr Guðjónsson.
gegn tryggingu, rentulaust, er
nemi frá 30—300 kr.
En flækingum og ofdrykkju-
mönnum skuli veitt hjálp, en það
fó er afturkræft, og gefur lánið
viðkomandi sveitastjórn víst vald
yfir lánþega, og getur, ef sérstak-
lega stendur á, valdið missi kosn-
ingaréttar.
Ein af allra stærstu breyting-
unum er þó breytingin á stjórn
fátækramálanna. Nú er hún í
mörgu lagi, hjá fátækrastjórninni
ýmsum hjálparsjóðum og lögreglu-
stjórnunum.
En í framtíðinni á hún öll að
vera undir einni stjórn (Sooialstyre),
en sú stjórn undir sérstöku „soci-
al“-ráðuneyti.
Afstaða sveitafólaganna innbyrðis
gerbreytist hvað þessu ■ viðvíkur,
þannig, að efnaðri sveitafélögin
hjálpa, hinum fátækari, en t. d.
ríkið sér sjálft uiu alla brjálaða
menn o. s. frv.
Enn fremur verður farið eftir
dvalar-, en ekki fæðingarsveit, og
styrkur til útlendinga greiddur af
ríkisfé.
Steincke gerir ráð fyrirj að
kostnaður sveitafólaganna muni
aukast úr 46 upp í 55 mill. kr.,
en kostn. ríkisins úr 30 og upp í
98 mill. kr. en þar af gangi 55
mill. til að styrkja hjón er eiga
fleiri en 2 börn. Ekki er búist við
að þetta fyrirkomulag komist á
fyr en dýrtíðarútgjöld ríkisins, sem
nú nema 200—250 mill. kr. á
ári, lækka að mun.