Stjórnartíðindi fyrir Ísland: C-deild - 01.12.1884, Blaðsíða 13

9
Margur hver gæti nú ímyndað sjer, að svo verulegir fólksflutningar liefðu að
lokunum auðn landsins í för með sjer, en það lítur alls ekki út fvrir það enn sem kom-
ið er, því þrátt fyrir þau 2700, sem farið liafa frá 1870—80, hefur fólkinu í landinu
fjölgað um önnur 2700 manns (eða 2682). Af þessum 2700 vesturförum hafa 2127
farið úr norður- og austuramtinu einu, og þrátt fyrir það hefur sá landshluti fullkomlega
lialdið tölu sinni frá 1870—80; þar hefur fjölgað um 17 manns. Menn mega ekki á-
líta, að allir þeir Norðmenn og útlendingar, sem eru á fiskiveiðum við norðurland, hafi
verið taldir 1880, því fólkstalið það ár nefnir að eins 23 menn í norðurlandi semfædda
erlendis. Hafi allt ísland sama fjölgunarkrapt og norður- og austuramtið, þá þolir það
að missa 5000 manns á hverjum 10 árum, án þess að fólkinu fækki fyrir það, eða c.
500 manns á ári, og er þá gengið að því vísu, að engar drepsóttir eða óvanalegur mann-
dauði komi fyrir jafnframt. í einstökum sýslum hefur fólkinu fækkað frá 1870—80:
í Vestmannae3'jasýs 1 u um 2.5 af liundraði, í Snæfellsness- og Hnappadalssýslu um 3.7,
í Júngeyjarsýslu um 7.1, og í Norðurmúlasýslu um 1.5; í tveimur liinum fyrst töldu
kemur fækkunin ekki af hurtflutningi, en það mun eiga sjer stað í Jdngeyjarsýslu, sem
hefur misst 395 manns, og Norðurmúlasýslu, sem hefur misst 664.
Svo skýrslurnar sjeu settar í samband við fólkstöluna 1870 og 1880, skal þess
getið, að frá 1. október 1870 til 31. desbr. 1880 fæddust á öllu íslandi . . . 24093
á sama tímabili dóu.................................................................18137
og hefði því fjölgunin átt að vera.................................................. 5956
Eptir fólkstölunni 1880 hafði fjölgað á landinu 1870-80 um.......................... 2682
og eptir því ættu að liafa farið af landi burt á sama tíma.......................... 3274
Hjer að framan er talið að flutzt liafi til Vesturheims.............................2713
mismunur: 561
sem ekki verðurgjörð nákvæm grein fyrir. Nokkuð af þessum 561 felst í því, að
fæðinga- og dánarskýrslurnar ná til 31. des. 1880, en manntalið var lialdið 1. október;
fjölgunin hefur verið hvert ár í þessi 10 ár c. 600 manns, og á einum ársfjórðungi
verður liún þá c. 150, sem strax má draga frá. Sumir menn, sem drukkna á sjó,
eða týnast, svo þeir koma aldrei fram, eru ekki tilfærðir í kirkjubókunum; þá ætti líka
að draga frá. Nokkrir menn liafa flutt sig til Vesturlieims 1871 og 1872; þeirraerekki
getið hjer að framan, því urn þá vantar skýrslur, og svo eru lieldur engar upplýsingar
um það, hve rnargir liafi farið til annara landa en Vesturheims, t. d. til Danmerkur, á
tímabilinu frá 1870—80. Ef allir þessir menn væru dregnir frá tölunni 561 mundi
hún lækka að stórum mun. Skýrslurnar hjer að framan hljóta því að vera nærri hinu
rjetta; þó verðum vjer að álíta, að þær sjeu lieldur of lágar, en of háar.
Aður en vjer skiljum við skýrslur þessar, viljum vjer reyna að gefa lítilfjörlegt
yiirlit yíir þau áhrif, sem fólksflutningarnir liafa haft á hagi íslands. J>að er almennt
álitið, að fæðingunum fjölgi eptir því sem útflutningar vaxa, en þetta liefur ekki átt
sjer stað á íslandi; 1860—70 fæddust 25701 barn, en 1870 - 80 átti 2—4000 fleira fólk
að eins 24093 börn; fjölguniu síðara tímabilið liggur í því að c. 4700 manna færrahef-
ur dáið. Nokkuð af þessu kemur af því, að c. 800 börn 10 ára og þaðan af yngrihafa
verið flutt til annarar heimsálfu; en mannslífinu er svo liætt meðan það er ungt; en þó
þau liefðu komið öil á dánarlistana, þá lieíði ekki rnunað mikið um það. Minkun
manndauðans, sem er svo gleðileg, kemur því sjálfsagt af öðrum ástæðum; landfarsóttir