Forspil - 01.12.1958, Blaðsíða 5

þá skýríngu á atferli sínu þar: Ég
þekkti ekki Baudelaire/og vissi
ekki um Þórberg.
Kaflinn endar svo á þessum
orðum: Ég hef lifað/og látist í
senn. Steinn Steinarr orðaði
þetta forðum þannig: Ég er lif-
andi, og dauður.
Annar kafli gefur meiri fyrir-
heit, þar er að minnsta kosti eitt
ljóð sem getur kallast sæmilegt
ljóð, það ber heitið ?, mér finnst
það eina ljóðið í bókinni sem ber
vitni um knnáttu, höfundurinn
vinnur efnið vel, hann segir
mátulega mikið, ekkert orðaskak
eins og í hinum ljóðunum:
?
bakvið tímann
sem dró mig úr móðurkviði
og heldur mér í greip sinni
einsog veiðimaður vængbrotnum fugli
bakvið timann
liggur spurningin
einsog hálfhringuð naðra við epli
í þessum kafla er einnig ljóðið
Maðurinn í morgunsárinu, það
fjallar um manninn sem fer í
vinnu þegar aðrir koma úr næt-
ursukki. Sigurður lítur á þennan
mann sem gagnsæa vofu er flýti
sér til grafar, en livað eru þá hin-
ir sem talað er um í kvæðinu?
Broadway I—II, í þessu ljóði
koma mjög skýrt í ljós gallarnir
á ljóðum Sigurðar, Ijóðið er lítið
annað en gagnslausar upptaln-
íngar, þetta verða bara upptaln-
íngar af því að eingar ályktanir
eru dregnar af þeim, það örlar
aðeins á einhverju í fyrri hlutan-
um, þegar talað er um að hlátur
álfanna hángi í loftinu, en það
verður strax að reyk, ljóðið
brennur upp, maður situr ekki
eftir með neitt. Sama er að segja
um Louis Armstrong, samt vott-
ar þar fyrir myndsköpun seni er
eftirminnileg: gljái jjeldökkra
vöðva/í bláu tunglskini, og end-
irinn: þytur blóðsins í húmi
danssalanna, / bros fullt af gljá-
hvítum tönnum/rödd þín.
íjleðileg jól og
gúðítr i
Forspil óskar lesendum sínum
og vinum gleðilegra jóla <og birt-
ir i pví tilefni mynd eftir Jónas
Svafár, en hann hefur nýlega gef-
ið út jólakort með myndum eftir
sig og áletruninni: Gleðileg jól
og góðœri. Um leið hvetur For-
spil alla til að kaupa og senda
þessi kort, því þau eru mjög
vönduð og sérkennileg eins og
búast má við.
Þriðji kafli bókarinnar er ein-
gaungu þýðíngar.
Mér finnst þýðíng Sigurðar á
Narkissos eftir Lorca mjög góð,
t. d. þetta úr þeirri þýðíngu:
Froskarnir. eru svo slyngir.
En þeir láta ekki í friði
spegilinn sem sýnir
óráð þitt og óráð mitt.
Sigurður þýðir einnig hið mikla
ljóð Lorca úr Skáldi í New York:
Óður til Walts Whitmans, þenn-
an lofsaung til kornaxins, til hins
óbrotna lífs sem er andstaða véla-
fargansins, það er feingur að
þessari þýðíngu, hún er einnig
mjög sómasamlega gerð. Ekki
finnst mér Sigurði takast eins vel
með Eluard, þessi þýðíng minnir
ekkert á Eluard, betur hefur
þeim Jóni Óskari og' Sigfúsi
Daðasyni tekist að túlka ljóð
þessa snillíngs.
Þarna eru líka þýðíngar á Ezra
Pound, sem talinn er óþýðanleg-
ur, þýðíngin á Þakherberginu
væri góð ef ein smekkleysa spillti
ekki, það er orðið heyrðu:
Heyrðu, við skulum vorkenna þeim
sem eiga meira en við
Mér finnst heyrðu alltof hvers-
daglegt á þessum stað, Ijóðið
missir einhvernveginn marks,
borið saman við frumtexta:
Come, let ns pity those who are better
of£ than we are
Næst eru þýðíngar á ljóðum eftir
Denise Levertov, sem mun vera
bresk skáldkona, tvö grísk skáld
P. Prevelakis og Nikos Rantos og
breska skáldið Stephen Spender.
Þessi kafli verður að teljast at-
hyglisverðasti kafli bókarinnar
og er leiðinlegt að þurfa að halda
slíku lram, en ég lield að frum-
samin ljóð Sigurðar verði að
breytast áður en þau öðlast það
margræði skáldskaparins og þá
táknrænu dýpt sem hann talar
um í greinum sínum.
Bragi Ásgeirsson hefur gert
kápu, og minnir hún óþægilega
á máðan legstein.
Jóhann Hjálmarsson.
Jón frá Pálmholti:
Okomnir dagar.
Helgafell 1958.
Það fyrsta sem mætir augum
mánns við lestur bókarinnar er
tilvitnun í ljóð eftir Stein Stein-
ar: ,,og aldrei framar mun dag-
urinn koma til mín“. Varla gat
skáldið fundið óheppilegra
mottó. Ljóðin eru flest orkt af
lífsgleði ungs manns sem á
margá ókomna daga í vændum.
„Á hörpustrengi vorgolunnar
titrar hver tónn
í nótt
og jörðin verður græn
á morgun."
Skáldið leitast við að bregða
upp myndum úr lífi hins ein-
falda og hógværa fólks. En stund-
um verður einfaldleikinn hon-
um að falli; þannig að sum ljóð-
in minna á tóman poka:
„Þungum skónt gengur þú
götuna á enda
Hvað skyldi fólkið aðhafast
í nótt?
Þú snýrð við og gengur
til baka"
Einn er þó verstur galli á þess-
ari bók. Skáldið skynjar ýmis-
legt í veröldinni sem aflaga fer
og hann telur í sínum verkahring
að lagfæra en hann kallar hvergi
á lesandann þannig að hann
vakni og sjái svínarí heimsins.
Hann kveður til vélar morg-
undagsins, „sem reiknar í hugs-
unarleysi kaup viftunnar í millj-
ónum en þegir við öllum stun-
um hinna þjáðu“.
Hann segir:
„Ef guð vaknaði og sæi til þín
þú vél morgundagsins".
En hér fer skáldið í, geitarhús
að leita ullar. Guð hefur aldrei
vaknað, hann mun aldrei vakna.
En ef mennirnir vakna óg sjá . ..
En Jón kallar hvergl á menn-
ina að sjá ógæfuna frekar 'en
flest önnur ungskáld nú á tím-
um.
Jón sýnir okkur skýin, lyngið
og spor í snjó. Það er svosem
gott og blessað en ekki nóg. Það
vantar baráttu í þessa bók. Skáld-
ið skorar ekki fjandann á hólm.
Undantekning er Ljóð ó-
þekkta hermannsins en það er
ekki nógu vel gert. Nafnið sjálft
er margþvælt og dauft og til
hvers fjárans er fyrsta versið með
leyfi að spyrja?
Nokkuð háír það Jóni hvað
hann er undir miklum áhrifum
frá öðrum ljóðasmiðum og þá
fyrst og fremst Jóni úr Vör. Til
dæmis Sambúð og Á sjó. Þessi
ljóð eru ekki eftir Jón frá Pálm-
holti heldur einhvern jónúrvör
frá Pálmholti. Mér geðjast ekki
að þeim karli.
Beztu ljóðin í bókinni eru
Ský, Svo fljúgðu þá, Drukknun
°g Slys. , ,, , .
„Að ganga breiðstrætið þungum
fótum' yfir steinhellurnar
og stanza
heyra lindarsöng í fjalli
og lambsjarm
horfa um öxl og til hliðar
á umferðarysinn komast ekkert
fyrir þröng
finna grasilm í túni - ‘ '
góðrar töðu : .
verða undir bíl á miðju torgi
fyrir jólin leggjast inná Hvítaband.ið
án vitundar
heyra árnið í dal
eigin bernsku"
Þýðingarnar aftast í bókinni
eru prýðisvel gerðar.
Þegar öllu er á botninn hvolft,
er þessi bók allgott byrjandaverk.
Það er ekki vafi á því að skáldið
á eftir að gera betur ef Jórj vakn-
aði og sæi til þín, þú vél morg-
undagsins.
Ari Jósefsson.
Héhnrfrrp
Út er komin skáldsaga eftir
Steinar Sigurjónsson og nefnist
hún Ástarsaga. — Vegna þess að
blaðið var farið í prentun þegar
bókin barst okkur vannst ekki
tími til að skrifa um hana ritdóm
fyrir þetta blað. Það má teljast
viðburður að út komi skáldsaga
eftir ungan íslenzkan höfund, —
Steinar Sigurjónsson hefur áður
gefið út eina bók: Hér erum við.
Hefur ýmislegt sem frá honum
hefur komið vakið athygli fyrir
nýstárlegan stíl.
F O ljLS PI L 5