Fréttablaðið - 08.02.2017, Blaðsíða 26

Skotsilfur Biksvört niðurstaða hjá Statoil
Lars Christensen
alþjóðahagfræðingur
Eldar Saetre, forstjóri Statoil, yfirgefur hér uppgjörsfund norska olíurisans þar sem tilkynnt var um 1,9 milljarða dollara tap hans á fjórða ársfjórð-
ungi 2016. Fyrirtækið hafði reiknað með 2,1 milljarðs dollara hagnaði en þurfti að bókfæra 2,3 milljarða dala virðisrýrnun á olíu- og gaslindum.
Fréttablaðið/EPa
Donald Trump hefur gert það að sérgrein sinni að úthúða ö ð r u m r í k j u m . Reyndar lítur út fyrir að hann ráðist
sérstaklega á mikilvægustu við-
skiptalönd Bandaríkjanna, Mexíkó
og Kína.
Nýjasti fíflaskapurinn frá Trump-
stjórninni kemur frá yfirmanni hins
nýstofnaða viðskiptaráðs Bandaríkj-
anna (National Trade Council), Peter
Navarro, sem í síðustu viku sakaði, í
viðtali við Financial Times, Þjóðverja
um „gengisfölsun“.
Navarro sakaði Þjóðverja um að
nota „allt of lágt skráða“ evru til að
arðræna Bandaríkin og evrópska
félaga sína. Ég verð að segja að mér
finnst ummæli Navarros alger-
lega fáránleg og fávísleg. Ég ber litla
virðingu fyrir þessari „greiningu“ í
anda kaupauðgistefnunnar. Adam
Smith kenndi okkur árið 1776 að
við ættum ekki að dæma auðlegð
þjóðanna eftir stærð afgangs á vöru-
skiptajöfnuði. Navarro hefur greini-
lega aldrei lesið Auðlegð þjóðanna
eða skilið hugmyndir Davids Ricardo
um hlutfallslega yfirburði.
Eykur kaupmátt
Viðskipti eru ekki jafnvirðisleikur.
Viðskipti eru ávinningsleikur þar
sem báðir aðilar viðskiptanna hagn-
ast – annars myndu viðskiptin ekki
eiga sér stað. Frjáls viðskipti gera
okkur öll ríkari.
Þar að auki tekur það ekkert frá
öðrum þjóðum að vera með of lágt
skráð gengi. Raunar þýðir of lágt
gengi að maður selur öðrum þjóðum
vörur sínar á of lágu verði, sem þýðir
að maður er í raun að niðurgreiða
fyrir neytendur annarra þjóða.
Þannig að ef þýskir bílar eru 20%
„of ódýrir“ vegna þess að „þýska
evran“ er of lágt skráð þá þýðir það
að Bandaríkjamenn geta sparað 20%
á bílum með því að flytja þá inn frá
Þýskalandi, sem í raun eykur kaup-
mátt þeirra. Þessi aukni kaupmáttur
gerir bandarískum neytendum kleift
að kaupa meira af öðrum vörum, til
dæmis bandaríska Big Mac-ham-
borgara eða bækur frá Amazon.
Nota evruna
Auk þess er frekar furðulegt að tala
um að Þjóðverjar „falsi gengið“ þar
sem Þýskaland er ekki með sinn
eigin gjaldmiðil – Þýskaland er með-
limur í evrusvæðinu. Að tala um að
Þýskaland falsi gengið er álíka skil-
merkilegt og að segja að Texas falsi
gengið. Auk þess er evran fljótandi
gjaldmiðill, nákvæmlega eins og
bandaríski dollarinn. Þannig að
ef Þýskaland falsar gengið þá gera
Bandaríkin það líka. Loks má geta
þess að hinn þýski Bundesbank og
helstu stjórnvöld í Þýskalandi hafa
verið mjög gagnrýnin á peninga-
málastefnu Seðlabanka Evrópu
síðustu tvö árin svo ef eitthvað er
þá hafa Þjóðverjar þrýst á sterkari
evru! Peter Navarro gæti með réttu
gagnrýnt Þjóðverja fyrir það, en það
myndi auðvitað ganga þvert gegn
„röksemdafærslu“ hans.
Rökrétt niðurstaða af hugmynd-
um Peters Navarro myndi þýða að
Bandaríkin ættu að neyða helstu
viðskiptalönd sín, Mexíkó, Kína,
Evrópu og Kanada, til að taka upp
verulega herta peningamálastefnu
til að hækka gengi sitt gagnvart doll-
arnum. Afleiðingin yrði sennilega
endurkoma evrukrísunnar og senni-
lega einnig fjármálakreppa í Kína og
samdráttur á alheimsvísu. Vonandi
stöðvar einhver þessa vitleysu sem
fyrst.
Gjaldmiðilsglópska
Trump-stjórnarinnar
Róm, Boston og Hamborg hafa
dregið til baka umsóknir sínar
um að halda Ólympíuleikana árið
2024. Ósló, Stokkhólmur, Kraká og
Lviv drógu til baka umsóknir sínar
um að halda Vetrarleikana 2022 og
íbúar St. Moritz og München höfn-
uðu umsókn í atkvæðagreiðslu.
Ástæðan er fyrst og fremst sú að það
borgar sig ekki að halda Ólympíu-
leika og almenningur er loksins
farinn að átta sig á því.
Meiriháttar breytingar
fram undan
Auðvitað er gaman að hýsa stór-
mót. Það er mjög skiljanlegt að
stjórnmálamenn og forsvarsmenn
íþróttahreyfinga hafi áhuga á allri
athyglinni og glimmerinu sem fylgir
stórmóti en á undanförnum miss-
erum hafa þeir þurft að hugsa sinn
gang vegna þrýstings frá íbúum. Þeir
komast ekki lengur upp með taum-
laus fjárútlát því pólitíski kostnað-
urinn er líka orðinn of mikill.
Frá árinu 1960 hefur engri þjóð
tekist að halda Ólympíuleika án
þess að fara fram úr fjárhags áætlun.
Framúrkeyrslan hefur verið að
meðal tali yfir 150% og ónýtt mann-
virki, að Ólympíuleikum loknum,
molna niður út um allan heim
enda í mörgum tilfellum erfitt að
finna not fyrir þau. Þetta vita allir
sem hýsa næstu leika en samt gerist
þetta trekk í trekk og enginn virðist
læra af sögunni. Kannski er það
eðlilegt þar sem þessi gríðarlega
framkvæmd er annað hvert ár sett
í hendurnar á fólki sem hefur litla
sem enga reynslu af því að hýsa
Ólympíuleika. Spurningin er því
hvort það sé ekki kominn tími til að
gefast upp á núverandi fyrirkomu-
lagi og prófa eitthvað annað?
los angeles eða aþena
til framtíðar?
Alþjóða Ólympíunefndin áttar sig
á stöðunni og auðvitað er vand-
ræðalegt að horfa upp á meiri-
hluta umsóknaraðila draga sínar
umsóknir til baka. Þar á bæ er talað
um mikilvægi þess að ná tökum á
kostnaði við leikana og sýna skyn-
semi en af fenginni reynslu ætti að
taka öllu slíku tali með fyrirvara.
Sú hugmynd hefur skotið upp
kollinum að skynsamlegast væri
að finna sumarleikunum varanlegt
heimili. Mannvirkin væru þá notuð
oftar en einu sinni og leikarnir
fengju jafnvel alþjóðlegri blæ. Los
Angeles kemur sterklega til greina
sem heimili leikanna 2024 sem
gætu verið haldnir þar framvegis
en vel má færa rök fyrir að Aþena
sé hið eina sanna heimili Ólympíu-
leikana.
Stóra spurningin er hins vegar sú
hvort vegur þyngra að ný þjóð fái
að halda risaveislu á fjögurra ára
fresti eða halda leikana alltaf á sama
staðnum og gera það skynsamlega.
Hvar á að halda Ólympíuleikana?
björn berg
Gunnarsson,
fræðslustjóri VÍb
Keypti í Solid
Clouds
Jakob Ásmunds-
son, fyrrverandi
forstjóri Straums
fjárfestingar-
banka, hefur
keypt sig inn í
tölvuleikjafram-
leiðandann Solid
Clouds á Eiðistorgi og settist hann
í stjórn félagsins síðasta sumar. Þar
voru fyrir menn á borð við Sigurð
Arnljótsson, fjárfestingastjóra hjá SA
Framtaki GP ehf., og Friðrik Skúlason,
stofnanda hugbúnaðarfyrirtækisins
Frisk Software. Solid Clouds er oft
kallað litla CCP en fyrirtækið vinnur
að þróun tölvuleiksins Starborne.
Aftur inn
í Magasin
Athygli vakti
þegar tilkynnt
var í síðustu viku
að veitinga-
staðurinn Gló
yrði opnaður í
Magasin Du Nord
í Kaupmannahöfn.
Danska stórverslunin var mjög
áberandi á síðum íslensku blaðanna
á árunum fyrir hrun eftir að íslenskir
fjárfestar, þar á meðal Birgir Þór
Bieltvedt, keyptu 87 prósenta hlut
í henni árið 2004. Straumur leysti
25 prósenta hlut B2B Holding ehf.,
fjárfestingarfélags Birgis, í Magasin til
sín í hruninu. Birgir, sem er búsettur í
Danmörku, er hluthafi í Gló og getur
því fljótlega aftur haft áhrif á hvað er
á boðstólum í Magasíninu.
Einar Pálmi
til Virðingar
Einar Pálmi
Sigmundsson
tók til starfa hjá
verðbréfafyrir-
tækinu Virðingu
í byrjun þessa árs
sem fjárfestinga-
stjóri á framtaks-
sjóðasviði félagsins. Einar Pálmi á
að baki meira en tuttugu ára reynslu
á fjármálamarkaði, síðast sem for-
stöðumaður fyrirtækjaráðgjafar HF
Verðbréfa. Hann þurfti hins vegar að
láta af því starfi í tengslum við ákæru
sem hann hlaut í hinu svonefnda
markaðsnotkunarmáli Kaupþings
en Einar Pálmi hafði verið forstöðu-
maður eigin viðskipta bankans. Einar
Pálmi hlaut tveggja ára dóm, sam-
kvæmt niðurstöðu Hæstaréttar, en
hann var hins vegar skilorðsbundinn.
8 . f E B r ú a r 2 0 1 7 M I Ð V I K U D a G U r10 markaðurinn
0
8
-0
2
-2
0
1
7
0
4
:4
8
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
6
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
4
0
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 1
C
3
1
-B
1
C
4
1
C
3
1
-B
0
8
8
1
C
3
1
-A
F
4
C
1
C
3
1
-A
E
1
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
6
A

F
B
0
4
0
s
_
7
_
2
_
2
0
1
7
C
M
Y
K