Fréttablaðið - 14.02.2017, Blaðsíða 10

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871 fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000,
ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is markaðurinn: Hörður Ægisson hordur@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Guðný Hrönn Antonsdóttir gudnyhronn@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is
Halldór
Þorbjörn
Þórðarson
thorbjorn@frettabladid.is
1 4 . f e b r ú a r 2 0 1 7 Þ r I Ð J U D a G U r10 s k o Ð U n ∙ f r É T T a b L a Ð I Ð
SKOÐUN
ÚT
SA
LA
!
H E I L S U R Ú M
KING KOIL
WAREHOUSE
CLEARANCE!
STÖK DÝNA
King-stærð (193x203 cm)
59.150 kr. ARGH!!! 0702
17
#
14
Bubbi Morthens
tónlistarmaður
Það er sorg-
legt til þess að
vita að
Norðmenn
geti komið
hingað og gert
það sem má
ekki lengur
heima hjá
þeim.
Hvers vegna ráða eldismenn fyrrverandi þingmann og forseta Alþingis sem tals-mann sinn? Ég held ég viti svarið. Þetta
er þungavigtarmaður, klár og duglegur maður úr
innsta valdakjarna Sjálfstæðisflokksins sem hefur
aðgang að öllu sem þarf að hafa aðgang að. Þetta
er skiljanlegt og hefðbundið val ef þannig má taka
til orða þegar menn vilja tryggja sér aðgang að því
sem skiptir máli. Við sem viljum vernda íslenska
laxastofninn höfum ekki þennan aðgang að
kerfinu sem eldismenn virðast nú þegar hafa.
Hvað má og hvað má ekki?
Það er sorglegt til þess að vita að Norðmenn geti
komið hingað og gert það sem má ekki lengur
heima hjá þeim.
Laxeldisfyrirtækið Arctic Sea Farm hefur sent
Skipulagsstofnun matsáætlun vegna 8.000 tonna
laxeldis í Ísafjarðardjúpi og Arnarfirði. Fyrirtækið
vill fá leyfi til að nota norskan laxastofn til rækt-
unar á Íslandi en slíkt er bannað í Noregi. Lögin
þar í landi kveða á um að óheimilt sé að flytja inn
eða nota erlenda laxastofna vegna mikillar hættu
á erfðamengun.
Svart hér en grænt í Noregi
Norway Royal Salmon hefur nú þegar yfir að ráða
10 grænum eldisleyfum heima fyrir en slík leyfi eru
háð þeim skilyrðum að eingöngu má nota geld-
fisk til eldis. Hrikalegt ástand laxastofna í Noregi
vegna erfðamengunar frá norsku laxeldi hefur leitt
til þess að fyrirtæki fá ekki viðbótarleyfi til að ala
frjóan lax í norskum fjörðum. Þetta norska fyrir-
tæki ætlar hins vegar að hagnast á eldi frjórra laxa
í sjókvíum hér við land með þekktum afleiðingum
fyrir hinn villta íslenska laxastofn. Norway Royal
Salmon er tilbúið til að stunda svart eldi hér við
land meðan það stundar grænt eldi heima fyrir.
Notkun geldstofna ryður sér til rúms í Noregi og
ætti að vera skilyrði fyrir því að leyfa norskan lax
hér við land.
Svart laxeldi
Flækjan
Þegar ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks-
ins, Viðreisnar og Bjartrar fram-
tíðar var mynduð höfðu menn
áhyggjur af því að ríkisstjórnar-
meirihlutinn væri of naumur.
Einungis einn þingmaður. Það
var ekki síst Bjarni Benediktsson,
formaður Sjálfstæðisflokksins,
sem lýsti þessum áhyggjum opin-
berlega. Nú þegar einungis rúmur
mánuður er liðinn frá myndun
stjórnarinnar er strax farið að
glitta í þingmál um jafnlaunavott-
un sem gæti valdið titringi. Þótt
málið hafi verið í stjórnarsáttmál-
anum hafa tveir þingmenn Sjálf-
stæðisflokksins lýst efasemdum
um málið og einn ráðherra segir
ekki forsendur til að fullyrða neitt
um launamun kynjanna. Fróðlegt
verður að fylgjast með hvernig
leyst verður úr flækjunni.
Viðbrögð Óla
Meira af þessu. Það vakti athygli
þegar Eygló Harðardóttir,
þáverandi félags- og húsnæðis-
málaráðherra, ákvað að sitja hjá
í atkvæðagreiðslu um fjármála-
áætlun og fjármálastefnu ríkis-
stjórnarinnar á Alþingi í ágúst
síðastliðnum. Sagði Óli Björn
Kárason, þingmaður Sjálfstæðis-
flokksins, að ráðherra sem styður
ekki ríkisstjórnarmál hafi tekið
ákvörðun um uppsögn sína. Nú
er spurning hvernig Óli Björn
bregst við ef Sigríður Andersen
dómsmálaráðherra sér ekki færi
á að styðja frumvarp félagsmála-
ráðherra um jafnlaunavottun.
jonhakon@frettabladid.is
Jón Gunnarsson samgönguráðherra greindi frá því í þættinum Víglínunni á Stöð 2 á laugardag að í ráðuneyti hans væri unnið að áætlun um stórtækar samgönguúrbætur. Nefndi hann fjölda vega í því sambandi og upplýsti um leið að samhliða þessu væri til skoðunar að
fjármagna framkvæmdir að hluta með gjald-
töku á vegum.
Fjárfesting ríkisins í vegakerfinu hefur frá hruni
verið á bilinu 0,8-1,2 prósent af landsframleiðslu
meðan sögulegt meðaltal er um 2 prósent. Sam-
kvæmt tölum sem birtust á síðasta ári kostar um 100
milljarða króna að koma vegum landsins í ásættan-
legt horf. Bara þannig að þeir séu viðunandi. Þessi
fjárfestingarþörf í vegakerfinu er staðreynd á sama
tíma og staðan á ríkissjóði er brothætt og viðkvæm.
Ríkisskuldir hafa kerfisbundið verið niðurgreiddar
á síðustu árum til að skapa svigrúm til innviðafjár-
festingar en mikið verk er óunnið ennþá.
Vegatollar sem leið til að fjármagna samgöngufram-
kvæmdir er aðferð sem notuð er úti um allan heim
og hefur gefið góða raun hér á landi og annars staðar.
Hvalfjarðargöngin eru nærtækasta dæmið. Meira
að segja á Kúbu þar sem er hreint sósíalískt hagkerfi
eru vegatollar við lýði. Hér má nefna sérstök hlið við
veginn að strandbænum Varadero.
Ef fjármagna á vegi frá höfuðborgarsvæðinu með
vegatollum eru nokkur atriði sem þarf að hafa hugföst
til að tryggja að vegatollar nái því markmiði sem að er
stefnt og að framkvæmd þeirra og útfærsla verði gerð
í sátt. Í fyrsta lagi er mikilvægt að íbúar sveitarfélaga
á landsbyggðinni sem þurfa atvinnu sinnar vegna að
keyra á hverjum morgni til höfuðborgarsvæðisins fái
afslátt eða niðurfellingu á gjaldinu. Ef farin verður
sú leið að tvöfalda Suðurlandsveg er ekki sanngjarnt
eða forsvaranlegt að íbúar á Selfossi, svo dæmi sé
tekið, þurfi að greiða gjald tvisvar á dag til þess eins að
komast í vinnuna. Þetta má leysa með útgáfu skírtein-
is á grundvelli lögheimilisskráningar. Í öðru lagi þarf
við útfærslu vegatollanna að sjá til þess að þeir sem
vilji ekki greiða gjaldið um hinn nýja veg eigi annan
valkost til að komast leiðar sinnar líkt og var uppi á
teningnum þegar Hvalfjarðargöng voru opnuð. Þá
höfðu ökumenn valkost, sem þeir hafa raunar enn, um
að keyra gamla veginn um Hvalfjörðinn ef þeir kærðu
sig ekki um að greiða gjaldið í göngunum. Raunin varð
auðvitað sú að yfirgnæfandi meirihluti ökumanna
keyrir í gegnum göngin gegn vægu gjaldi.
Í þriðja lagi þarf að búa svo um hnútana að arðsemi
vegna verkefnisins verði hófleg þannig að hagsmunir
annars vegar ríkisins sem verkkaupa og almennings
sem notar vegina og hins vegar lífeyrissjóða, svo dæmi
sé tekið, sem verktaka mætist á miðri leið. Tilgangur-
inn með vegatollum er að auðvelda fjármögnun
á uppbyggingu vegakerfisins þar sem uppsöfnuð
fjárfestingarþörf er 100 milljarðar króna og svigrúm
ríkisins til útgjalda er takmarkað. Tilgangurinn er
ekki að fjölga fjárfestingarkostum eða búa til peninga
fyrir menn í jakkafötum hvort sem þeir eru fulltrúar
lífeyrissjóða eða annarra fjárfesta.
Vegatollar
Vegatollar
sem leið til
að fjármagna
samgöngu-
framkvæmdir
er aðferð sem
notuð er úti
um allan heim
og hefur gefið
góða raun
hér á landi og
annars staðar.
1
4
-0
2
-2
0
1
7

0
4
:3
2
F
B
0
3
2
s
_
P
0
2
3
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
3
2
s
_
P
0
1
5
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
C
3
A
-C
7
5
4
1
C
3
A
-C
6
1
8
1
C
3
A
-C
4
D
C
1
C
3
A
-C
3
A
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
2
B

F
B
0
3
2
s
_
1
3
_
2
_
2
0
1
7
C
M
Y
K