Tímarit hjúkrunarfræðinga - 01.10.2002, Blaðsíða 59

Dóra.
þeirri skoðun að betur sé hlúð að eldra fólki á íslandi en í
Danmörku. „Ég vildi óska að tengdamóðir mín gæti fengið
sömu aðhlynningu og móðir mín fékk heima,“ segir Steinunn.
Anna og Dóra segjast hafa skoðað hjúkrunarheimilið Eir
er þær fóru í söngferðalag til Islands íyrir nokkrum árum með
Islenska kvennakómum í Kaupmannahöfn og verið mjög
hrifnar að aðbúnaði þar.
Hvernig er heimahjúkrun eldra fólks byggð upp i Kaup-
mannahöfn?
„Við sjáum um að gefa lyf og búa um sár, höfum samband
við ættingja og vini, forum og heimsækjum fólk sem er orðið
75 ára sem ekki hefur heimilshjálp. Við erum vinnuteymi sem
förum í þessar heimsóknir en í teyminu eru hjúkmnarffæð-
ingur, iðjuþjálfi, sjúkraþjálfari og fleiri,“ segir Dóra. „Fólkið
fær sent bréf ffá okkur þar sem við segjum því að við komum
í heimsókn og fólkið þarf að láta vita ef heimsóknartíminn
passar ekki. Þeir sem ekki eru í tengslum við heimilishjálpar-
kerfið fá svona heimsókn tvisvar á ári nema þeir óski ekki
eftir því. Þetta er hugsað sem fyrirbyggjandi þjónusta hjá rík-
inu og sveitarfélaginu en þetta starf hófst í kjölfar nýrrar
lagasetningar ‘97-‘98.
Stór hluti eldri borgara eru dauðvona sjúklingar þó þeir búi
mjög margir heima. Heimahjúkrun er hluti af annarri sólar-
hringshjúkrun, sumir hjúkrunarfræðingar eru með kalltæki og
fólk fær jafnvel aðstoð 5 sinnum á dag og heimilishjálp,
aðstoð við að baða sig, kaupa inn. Og það er haft samband við
fólk sem á enga fjölskyldu, hringt t.d. i það einu sinni á dag.“
Þjónustunni er skipt niður í hverfi og stjórnandi heima-
hjúkrunar í hverfinu heyrir undir aðstoðar-deildarstjóra.
Hverfinu er svo skipt niður i smærri hverfi. „í mínu hverfi eru
t.d. 10 hjúkrunarfræðingar að sinna fólki sem er orðið veikara
heima, gamla fólkið fer í aðgerð og fer svo heim og við tökum
við að sinna því í samráði við heimilislækni og verkjadeild,“
segir Dóra. Dóra segir uppbyggingu heimilishjálparinnar í
Danmörku mjög ólíka því sem við eigum að venjast. Þar eru
hjúkrunarffæðingur yfir heimilishjálpinni en þeir sem vinna
við hana hafa menntað sig til þess sérstaklega, þeir sem hafa
verið í eins árs námi eru svokallaðir social- og sundheds-
hjælper eða sjúkraliðar og eftir tvö ár nefnast þeir social og
sundhedsassistenter, eða sjúkraliðar með viðbótarmenntun.
Steinunn vann í níu ár á hjartadeild og svo á barnadeild í
eitt ár, fimm ár við heimahjúkrun í Kaupmannahöfn, sjö ár á
krabbameinsdeild en síðustu sjö árin hefur hún eingöngu
unnið við rannsóknir, svo sem varðandi krabbamein í blöðru-
hálsi, þvagfæravandamál og ófrjósemi karla og kvenna svo
eitthvað sé nefnt.
Hvað er fleira ólíkt með störfum danskra og íslenskra
hjúkrunarfrœðinga ?
„Danskir hjúkrunarfræðingar eru famir að reka einkastofur
og fólk leitar til þeirra i stað heimilislækna, til dæmis til að
mæla blóðþrýsting og sinna öðmm viðlíka störfum,“ segir
Steinunn. „Kerfið hér hefur einnig tekið talsverðum breyting-
um, biðtími eftir aðgerðum er orðinn langur, fólk getur keypt
sjúkratryggingar og leitað til einkaspítala ef það hefur ekki tíma
til að bíða eftir aðgerð. Hér hefur farið fram umræða um að allir
eigi rétt á að fá peninga úr kerfinu til að kaupa þjónustu ef þeir
fá hana ekki í gegnum opinbera kerfið.“ Dóra tekur undir þetta,
þurfti að fara í aðgerð á fæti og beið í sex mánuði eftir henni.
Þær segja langan biðtíma erfiðan fyrir fólk í föstu starfi og það
geti misst vinnuna ef það þarf að biða svo lengi.
En hvað um kaup og kjör? Launin segja þær yfirleitt hærri
í Danmörku en á íslandi.
„Hjúkrunarfræðingar hafa mikla möguleika á alls kyns
viðbótamámi og hækka þar með í launum,“ segir Steinunn.
„Þegar konur eru komnar með svona 20-30 ára starfsreynslu
eru þær því oft orðnir dýrir starfsmenn.
Launin hafa hækkað mikið hér á undarförnum ámm,
hjúkrunarfræðingar vöknuðu upp ‘96-‘97 og fóru þá í kröfu-
göngu út af laununum og fengu umtalsverða hækkun.“
Þær bæta við að nú orðið sé meiri þverfagleg samvinna í
starfinu. „Við erum með allt annan sjúklingahóp nú en áður,
hóp sem er miklu veikari og þarf þar af leiðandi miklu meiri
Anna.
Tímarit hjúkrunarfræðinga • 4. tbl. 78. árg. 2002
251