Norðurslóð - 21.03.1991, Blaðsíða 5

NORÐURSLÓÐ - 5
Dulítíð um keldusvín og fleira
í þessu blaði hefur stundum
verið skrifað eitt og annað um
fugla. ekki síst staðfuglana
okkar. Eitthvað hefur verið
minnst á keldusvínið, leyndar-
dómsfulla fuglinn, sem hélt
sig við læki og lindar (keldur) á
veturna en verpti gjarnan í
hálfdeigjumýrum.
Um 1930 verpti þessi fugl í
Tjarnarnesinu tvö ár í röð a. m.
k. og fannst hreiðrið bæði
skiptin. Strákar dirfðust að
taka eitt egg hvort árið og eru
bæði varveitt á söfnum enn í dag.
Nú telja fuglasérfræðingar, að
keldusvínið sé útdautt á íslandi
a.m.k. sem varpfugl. En er það
nú víst? Eftir Njálsbrennu hitti
Flosi Geirmund nokkurn Sigfús-
son og sagði honum , hverjir
hefðu brunnið inni á Bergþórs-
hvoli. Nefndi m.a. til Kára Söl-
munda rson. Þá mælti Geirmund-
ur: „Dauðan segir þú þann nú, er
á brott hefir komist ok vér höfum
hjalat við í morgin“.
Þessi fræga tilvitnun í Njálu
kom upp í hug ritstjóra Norður-
slóðar, þegar hann hafði lesið
eftirfarandi bréf frá fyrrum rit-
stjóra, Sigurjóni Jóhannssyni í
Hlíð.
Til Norðurslóðar.
A síðast liðnu sumri tjáði mér
góður granni, hann Kristinn á
Hnjúki, að heyrt hefði hann í
útvarpi þá fullyrðingu að keldu-
svínið, sá dularfulli fugl, væri nú
talinn aldauða á Islandi. Eigi
minnist eg þess að Kristinn til-
greindi höfund þcssara tíðinda .
Greind frétt olli mér nokkurri
undran, sökum þess að þau tiu ár
sem eg hefi undanfarið dvalið á
æskuheimili mínu, eftir alllanga
fjarveru, hefi eg fundið keldu-
svínshreiður annað hvert ár í
hlíðinni hér út og upp frá bænum
og þau vor sem eg hefi ekki rekist
á hreiður hefi eg orðið var
við þau og fylgst allnáið með
þeim. Hefi eg haft ánægju af að
komast í kynni við þau á nýjan
leik þótt söngur þeirra sé ekki
neitt undrafagur.
Sannast sagna þótti okkur
Kristjáni bróður mínum þau
heldur hvimleið, einkum þó á
síðkvöldum að áliðnu sumri er
við strákarnir vorum að fara með
hesta í hagann að afloknum bind-
ingi, því æði oft kom það fyrir að
þau spruttu upp í rökkrinu með
gargi miklu rétt fyrir framan
hestana. Sökum fjarveru minnar
um langan tíma frá æskuheimili
mínu hefi eg haft ánægju af því
að kynnast að nýju fuglaríkinu í
Hlíðarlandi, en mér til angurs
hefur margt breyst til hins verra.
Sumar fuglategundir eru alveg
horfnar, má þar til nefna Ióuþræl
og óðinshana. Aðeins eitt sand-
lóupar gat að líta s.l. vor á Hlíð-
areyrum í stað 10-12 á æskuárum
mínum.
Sömu sögu er að segja af krí-
unni, aðeins 3 pör nú en um 20 í
gamla daga og andategundirnar
eru mun fáséðari en áður var.
Hvað veldur þessum breyting-
um? Peirri spurningu er eg víst
eigi fær um að svara.
En svo eg víki mér aðeins í
fiskaríkið. Hér á árum áður var
hvert síki á Hlíðareyrum kvikt af
hornsílum en eru nú öll algerlega
lífvana. Mun ekki orsakavaldur-
inn vera mengun af völdum til-
búins áburðar?
En í lokin sný eg mér aftur að
keldusvíninu. Hér áður mun
a.m.k 6 pör hafa átt hér griðland
í Hlíðarlandi, en eftir að skurð-
grafan kom til sögunnar og
þurrkaði upp engjamýrarnar,
fluttu þau sig bara upp í hlíðina,
þar sem nóg er af votlendi. Og
þar m un í það minnsta 1 par
halda enn velli eða jafnvel 2 pör,
þrátt fyrir að kveðinn hefur verið
upp sá dómur, að þau séu al-
dauða á íslandi.
Nú mun kannske einhver
spyrja, er ekki karlinum eitthvað
farið að förlast? Þekkir hann
nokkuð orðið keldusvínið?
En þá mætti eins spyrja hvort
eg þekkti orðið lóuna eða
hrafninn.
Sigurjón Jóhannsson.
Blaðið þakkar Sigurjóni þetta
skemmtilega innlegg í umræðuna
um fugla og fuglalíf og óskar
þess, að athuganir hans á keldu-
svíninu séu á rökum reistar.
Gaman væri nú ef hann gæti lagt
á borðið egg fuglsins, þau eru
mjög óvenjulega lit, og þó ekki
væri nema lítið brot úr skurni. Þá
þyrfti ekki fleiri vitnanna við.
Ritstj.
Atvinna
Dalvíkurbær óskar að ráða aðstoðarverk-
stjóra aðÁhaldahúsi bæjarins.Áskilið er að
viðkomandi hafi vinnuvélaréttindi. Nánari
upplýsingar gefa bæjarverkstjóri og bæjar-
tæknifræðingur.
Umsóknum sé skilað til tæknideildar
Dalvíkurbæjar fyrir 3. apríl 1991.
Dalvíkurbær.
Lokaátak hafið til að
koma söluskráningu
í fullkomið lag
Eftirlitsmenn heimsækja fyrirtæki og verslanir.
Undanfama mánuði hafa fjármálaráðuneytið
og embætti ríkisskattstjóra beitt sér fyrir
kynningarátaki til að bæta úr vanköntum á
söluskráningu í verslun og þjónustu.
Nú er hafinn lokaþáttur átaksins til að
koma þessum málum í fullkomið lag. Næstu
sex mánuði heimsækja eftirlitsmenn skatt-
rannsóknarstjóra verslunar- og þjónustufyrir-
tæki um allt land til að kanna ástand og notk-
un sjóðvéla og sölureikninga. Ef í Ijós kem-
ur að söluskráningu er verulega áfátt hefur
viðkomandi fyrirtæki 45 daga til að kippa
sínum málum í liðinn. Að öðrum kosti verð-
ur því lokað í samræmi við lög sem nýlega
voru samþykkt á alþingi.
Mikilvægi löglegra sjóðvéla og fullkom-
inna sölureikninga er augljóst: Þetta er vís-
bending um full og heiðarleg skattskil og
neytandinn nýtur sjálfsagðs réttar og öryggis
í viðskiptum sínum. Ef allir skila sínu í sam-
eiginlegan sjóð landsmanna verður byrðin
léttari á hverjum og einum. Full skattskil
samkvæmt settum reglum eru grundvallar-
forsendur heilbrigðs viðskiptalífs þar sem
fyrirtækin standa jafnfætis á samkeppnis-
grundvelli.
Forsvarsmenn í verslun og viðskiptum!
Takið vel á móti starfsmönnum skattrannsóknarstjóra
- með ykkar mál á hreinu.

FfARMALARÁÐUNEYTIÐ
mM
Mi
II