Álit: tímarit löggiltra endurskoðenda - 01.01.1992, Page 10

HELGl NÚMASON, löggiltur endurskoðandi:
SÉRTÆK REIKNINGSSKIL SVEITARSJÓÐA
INNGANGUR.
Á grundvelli sveitarstjórnarlaga nr. 8/1986 var sett
reglugerð um bókhald og ársreikninga sveitarfélaga,
stofnana þeirra og fyrirtækja, nr. 280/1989.
í þessari reglugerð er m.a. kveðið svo á að Samband
ísl. sveitarfélaga gefi út og endurnýi, í samráði við fé-
lagsmálaráðuneytið og Hagstofu íslands, handbók um
reikningshald sveitarfélaga og fyrirtækja þeirra. I mörg
ár hefur verið starfandi bókhaldsnefnd á vegum sam-
bandsins ti! samræmingar á bókhaldi og reikningsskilum
sveitarfélaga. Núverandi bóhaldsnefnd er þannig skipuð:
Frá félagsmálaráðuneyti Húnbogi Þorsteinsson,
skrifstofustjóri, frá Hagstofu íslands Kristinn Karlsson,
deildarstjóri og frá sambandinu Birgir L. Blöndal að-
stoðarframkvæmdastjóri, sem jafnframt er formaður
nefndarinnar svo og Óskar G. Óskarsson, aðalbókari
hjá Reykjavíkurborg og undirritaður.
Nefndarmenn skiptu með sér verkum og kom það í hlut
undirritaðs og Óskars G. Óskarssonar að hafa með
höndum reikningsskilaþáttinn.
REIKNINGSSKIL SVEITARSJÓÐS.
í fyrrnefndri reglugerð er gerður greinarmunur á:
a) Sértækri reikningsskilaaðferð fyrir sveitarsjóð og
þær stofnanir sveitarfélags sem reknar eru á sam-
bærilegum grundvelli. (Innskot: Hafnarsjóðir, Fé-
lagslegar íbúðir, Félagsheimili.)
b) Almennri reikningsskilaaðferð fyrirtækja í atvinnu-
rekstri. (Innskot: Rafveitur, Hitaveitur, Eftirlauna-
sjóðir- lífeyrissjóðir)
Framanrituð greining er miðuð við aðalreglu, en þó
fellur sveitarsjóður alltaf undir sértæka aðferð og raf-
veitur og hitaveitur undir almenna aðferð.
Hafnarsjóðir geta fallið undir almenna aðferð þ.e. í
þeim tilvikum sem tekjum er ætlað að standa undir
kostnaði. Eins og kunnugt er þá er kostnaður hafnar-
mannvirkja ríkisstyrktur hjá öllum hafnarsjóðum nema
Reykjavíkurhöfn. Þess vegna eru reikningsskil Reykja-
víkurhafnar með almennri aðferð.
Sértæk reikningsskil sveitarsjóða eru frábrugðin
reikningsskilum fyrirtækja. Fyrirtæki í atvinnurekstri
kappkosta að sýna í reikningsskilum sínum raunhæfa
rekstrarafkomu, þ.e. hvort um hagnað eða tap er að
ræða á viðkomandi rekstrartímabili.
Víða hefur verið leitað fanga við mótun þessara
reikningsskila, og höfum við haft að leiðarljósi, þar sem
sveitarsjóðir hafa ekki haft hagnað að markmiði sínu,
að það skipti meginmáli fyrir lesanda reikningsskilanna
að honum sé gerð grein fyrir eftirfarandi:
• Hvaða fé var til ráðstöfunar og hvernig því var varið
í samanburði við fjárhagsáætlun.
• Að peningaleg staða komi skýrt fram í upphafi og
lok árs.
• Að samræming sé við mat á eignum og skuldum
sveitarsjóðs þannig að marktækar lykiltölur náist til
samanburðar.
Þegar fjallað er um upplýsingagildi ársreiknings sveit-
arsjóðs þarf að hafa í huga að þeir sem nota ársreikn-
inginn hafa þörf fyrir mismunandi upplýsingar og þekk-
ing þessara aðila er misjafnlega mikil.
Nefna má nokkra aðila sem nota þessa ársreikninga:
• Sveitarstjórnarmenn
• Aðrir stjórnendur og starfsfólk sveitarfélaga
• Lánastofnanir og aðrir lánveitendur sveitarfélaga
• Félagsmálaráðuneytið, Hagstofa íslands og aðrar
ríkisstofnanir
• Samband íslenskra sveitarfélaga
• íbúar sveitarfélagsins
Eitt helsta markmiðið var því að stuðla að því að
auðvelda ofangreindum lesendum not reikningsskil-
anna. Sértæku reikningsskilin samanstanda af eftirfar-
andi yfirlitum og upplýsingum:
• FJÁRMAGNSYFIRLIT
• REKSTRAR- OG FRAMKVÆMDAYFIRLIT
• EFNAHAGSREIKNINGUR
• RAUNBREYTING Á PENINGALEGRI STÖÐU
• LYKILTÖLUR
• SKÝRINGAR
Auk þessa er gert ráð fyrir ÁRSSKÝRSLU þar sem
gerð er grein fyrir starfsemi sveitarsjóðs á árinu. Að
10