Dagblaðið Vísir - DV - 17.11.2017, Side 58

34 menning Helgarblað 17. nóvember 2017
Auðkveðjuhátíð
Bryndís Loftsdóttir
ritstjorn@dv.is
Leikhús
Guð blessi Ísland
Höfundar: Mikael Torfason og Þorleifur Örn
Arnarsson
Leikstjóri: Þorleifur Örn Arnarsson
Leikarar: Aðalheiður Halldórsdóttir,
Arnmundur Ernst Backman, Brynhildur
Guðjónsdóttir, Halldóra Geirharðsdóttir,
Halldór Gylfason, Hilmar Guðjónsson,
Hjörtur Jóhann Jónsson, Kristín Þóra
Haraldsdóttir, Maríanna Clara Lúthersdóttir
og Örn Árnason
Leikmynd og búningar: Ilmur Stefáns-
dóttir og Sunneva Ása Weisshappel
Lýsing: Björn Bergsteinn Guðmundsson
Danshöfundur: Aðalheiður Halldórsdóttir
Sýnt á stóra sviði Borgarleikhússins
Þ
etta fimmtudagskvöld
sem ég valdi til þess að sjá
Guð blessi Ísland var ein­
hvers konar kauphátíð í
Kringlunni. Ég hafði ekki áttað
mig á hvílíkur stórviðburður slík
miðnæturopnun væri fyrir þjóð­
ina og hringsólaði því um svæðið
í leit að stæði í ríflega 20 mínútur.
Það olli því að ég kom í fyrsta skipti
á ævinni of seint á leiksýningu og
missti því af allra fyrstu mínút­
um verksins og bið aðstandend­
ur sýningarinnar afsökunar á því.
Mér skilst á leikhúsvini mínum að
þessar mínútur hafi að nær öllu
leyti farið fram í þögn sem hefur
væntanlega verið nokkuð áhrifa­
ríkt á þessu stóra hvíta sviði.
Það var líka allt hvítt úti, snjó
kyngdi niður þetta kvöld. Hring­
sól ökumanna minnti á einhvers
konar landsmót þar sem þorri
þjóðarinnar virtist vera mættur til
keppni. Ökumenn siluðust hring
eftir hring með kaupglampa í aug­
um og lituðust um eftir stæði. Þetta
var eins konar vitnisburður um að
jafnvel þótt nokkrir einstaklingar
kjósi að bera hrunskrossinn út líf­
ið þá virðist þjóðin að mestu hafa
tekið þá stefnu að njóta áfram
allra þeirra allsnægta og ánægju­
stunda sem lífið bíður upp á. Við
erum kraftmiklir lífsunnendur og
kærum okkur ekki um að hírast
langdvölum í skammarkrókum.
Mistæk sýning
Guð blessi Ísland kom mér að
mörgu leyti á óvart. Höfund­
ar verksins eru nokkuð trúir því
efni sem þeir sækja í rannsóknar­
skýrslu Alþingis. Það má þó finna
að því að efnistökin virðast oft
æði handahófskennd. En þeir
Mikael Torfason og Þorleifur Örn
Arnarson finna í þessari hörm­
ungarsögu þjóðarinnar, fjöl­
marga óborganlega fyndna fleti
sem toga sýninguna áfram í bland
við glaðlega umgjörð og ofvaxnar
lottókúlur. Þetta var því á köflum
sprenghlægileg revía um hrunið
og þar tókst best til.
Þess á milli voru of mörg og
of löng atriði þar sem hin list­
ræna túlkun var einfaldlega slöpp
í samanburði við raunveruleik­
ann sem enn er flestum í fersku
minni. Er þar helst að nefna þætti
Björgúlfs Thors, Ólafs Ragnars og
Ingibjargar Sólrúnar. Þeirra atriði
voru langdregin og hreyfðu ekkert
við manni, ekki síst í samanburði
við raunverulegar upptökur frá at­
burðum úr hruninu sem listilega
var blandað inn í sýninguna. Ég
saknaði magnaðra viðtala Ólafs
Ragnars við erlenda sjónvarps­
fréttamenn hjá BBC og Bloomberg
nokkru eftir hrun, fáir hefðu getað
leikið frammistöðu hans þar eftir,
en það er ef til vill annað leikrit.
Stórbrotinn leikur Brynhildar
Brynhildur Guðjónsdóttir er
stjarna sýningarinnar og fyrsta
innkoma hennar, standandi uppi
á þaki á gömlum líkbíl sem ók
fram á mitt svið var mjög áhrifarík.
Hugmyndin að fá hana til að leika
Davíð Oddsson er djörf og stór­
kostlegt að sjá hversu vel henni
tekst til. Höfundar verksins nýttu
þennan spútnik efnivið sinn sem
betur fer til fulls, bæði eftir hand­
riti rannsóknarskýrslunnar og í
þeim atriðum þar sem Brynhildur,
í hlutverki Davíðs, ræðir við Örn
Árnason um áratuga leik hans
í hlutverki sínu og svo aftur þegar
Brynhildur gefst upp á Davíð og
afklæðist hlutverkinu á sviði. Öll
útfærsla þessara atriða, sem komu
rannsóknarskýrslunni lítið við, var
snilldar vel heppnuð, alveg kostu­
leg leikhúsupplifun.
Niðurstaðan er því verk sem
státar af góðum sprettum með
húmor sem kemur verulega á
óvart. Þar á milli eru of margir
langdregnir og rislausir kaflar,
þar sem eins og oft áður í sýning­
um Þorleifs, er öskrað á áhorfend­
ur hátt og lengi. Hér er minna um
predikanir en maður átti von á og
engir mótmælendur. Saknaði ég
hvorugs. Sjálfhverfan sem víða
sprettur upp í verkinu gerir það
óspennandi, spara hefði til dæmis
mátt nafn Borgarleikhússins sem
ítrekað kom fyrir og persónulegar
skoðanir einstaka leikara, sem alla
jafna voru viðvaningslegar og skil­
uðu engu.
Óvænt sýn á Davíð Oddsson
Upp úr stendur að listamenn
Borgarleikhússins hafa sett á svið
sýningu þar sem Davíð Oddsson
kemur út sem hetja rannsóknar­
skýrslunnar, maðurinn sem
stöðvaði snaróða óreiðumenn
með handónýt veð upp á vasann,
heimtandi meiri pening þegar
allt var komið í óefni. Eini mað­
urinn sem var heill heilsu og stóð
í lappirnar gegn frekju og offorsi
útrásarvíkinga. Ekki beint það
sem búast mátti við að íslenskir
listamenn hefðu kjark til að máta
á sviði og hefði mögulega farið á
annan veg, ef hlutverkið hefði lent
á öðrum en Brynhildi Guðjóns­
dóttur yfirburðaleikkonu. n
„Upp úr stendur
að listamenn
Borgarleikhússins hafa
sett á svið sýningu
þar sem Davíð Odds-
son kemur út sem hetja
rannsóknarskýrslunnar
„Þetta var á köflum
sprenghlægileg
revía um hrunið og þar
tókst best til.