Land & synir - 01.07.2002, Blaðsíða 14

9
< FRÆGASTA “BITCHIÐ" íBÆNUM?: Elísabet Rónaldsdóttir
hvetur íslenska kvikmyndaframleiðendur til að temja sér
fagmannlegri vinnubrögð.
með bókunum verkefna fram í tímann.
L&S: Hvernig var svo að koma heim?
ER: Það hefur verið svolítið skrýtin reynsla að
sjá suma framleiðendur bregðast ókvæða við
þegar í ljós kemur að við erum ekki til í að taka
að okkur hlutverk styrktaraðila eða fjármögn-
unarfyrirtækis. Okkar sjónarmið er að við erum
bara fólk að vinna, við þurfum okkar laun og
þurfum að standa skil á afborgunum vegna
tækja og þess háttar. Þetta hefur verið svolítið
Cut and Paste kallast nýtt fyrirtæki í íslenskum kvikmyndabransa sem sérhæfir sig í eftirvinnslu
kvikmynda. Fyrirtækið er í eigu klipparanna Elísabetar Rónaldsdóttur, Valdísar Óskarsdóttur og
Sigvalda Kárasonar og Guðmundar Sverrissonar hjá fjárfestingafélaginu Med hf., en sá
síðastnefndi var einn af framleiðendum myndarinnar Reykjavík Guesthouse. Hjá Cut and Paste
hafa þegar verið klipptar myndirnar Hafið, Reykjavík Guesthouse og Maður eins og ég, auk
nokkurra erlendra verkefna. L&S tók hús á Elísabetu og í Ijós kom að hún átelur mjög
vinnubrögð íslenskra kvikmyndaframleiðenda, sem gjarnan ætlist til þess að fá að bíða með
greiðslur um óákveðinn tíma og að Cut and Paste taki í raun þátt í áhættunni af framleiðslunni
án þess að fá nokkuð í staðinn. Engu að síður er hún bjartsýn á gengi þessa fyrirtækis en telur
þörfina á faglegum vinnubrögðum í eftirvinnslu mjög knýjandi fyrir íslenska kvikmyndagerð.
L&S: Hvað kom til að þið ákváðuð að fara út í þetta
fyrirtæki?
ELÍSABET RÓNALDSDÓTTIR: Fyrirtækið
er stofnað í Svíþjóð þar sem ég bjó, þó ég ynni í
Danmörku og flakkaði á milli með ferju. Þegar
ég er beðin um að klippa Reykjavík Guesthouse
kom upp sú spurning hvar vinnan ætti að fara
fram. Ég vildi helst klippa hana heima í Svíþjóð
því ég var bæði með börn í skóla og nýfætt barn
og treysti mér ekki til langdvalar á íslandi. Mig
grunaði líka að það tæki töluverðan tíma að
klippa þessa mynd, bæði vegna þess að hún er
tekin á DV sem þýðir yfirleitt meira efni og auk
þess á tvær kamerur. Þegar svo upp var staðið
hafði vinnan tekið um fimm mánuði. Guð-
mundur Sverrisson, einn af framleiðendum
Reykjavík Guesthouse, lagði til að við myndum
kaupa klippigræjur, ekki aðeins til að klippa
þessa mynd heldur hafði hann áhuga á að koma
inn í fýrirtækið og byggja það upp. Við ákváð-
um loks að kaupa Avid Symphony, þessar
“créme de la créme” græjur og ég var með þær í
stofunni hjá mér að klippa Guesthouse til að
byrja með. Þá kemur upp sú staða að mann-
inum mínum bauðst staða heima á fslandi, ein
af fáum slíkum sem hæfðu hans menntun. Það
verður því úr að við förum heim, ég reyndar
hálfu ári seinna en maðurinn minn vegna
skuldbindinga sem ég var búinn að koma mér í
frústrerandi en auðvitað hefur verið mjög gam-
an líka, sérstaklega þegar vinnan gengur vel.
Okkar hugmynd er að gefa þessu fyrirtæki
nokkur ár til að blómstra, en ef það gengur ekki
verður bara að hafa það. En auðvitað langar
okkur að þetta gangi, íslensk kvikmyndagerð
þarf nauðsynlega á svona fyrirtæki að halda. Við
bjóðum núna uppá bæði online og offline
klippingu, auk fullkominnar litgreiningar. Auk
þess erum við í samstarfi við hljóðsetningar-
fyrirtækið Uss (Sigurður Hrellir og co.), sem er
á sama stað. Verkefni okkar hingað til hafa verið
bíómyndir og nokkrar stærri heimildarmyndir,
en auðvitað erum við til í að vinna hvað sem er.
Markmiðið er að búa til alhliða eftirvinnslu-
fyrirtæki sem framleiðendur geta leitað til með
allan pakkann, klippingu, hljóðsetningu og
lokafrágang á sýningareintökum. Við höfum
yfir að búa þeirri þekkingu sem þarf til að fylgja
hlutunum eftir og sjá til þess að málin klárist.
L&S: Er göslaragangur áberandi I íslenskri kvikmynda-
gerð að þínu mati?
ER: Það er rosalega áberandi hérna heima að
fólk þekkir ekki ferlið, man ekki hvað á að gera
næst eða hvað þarf að gera til að myndin komist
í bíó. Okkur finnst líka áberandi hversu lélegt
skipulag er á hlutunum og hvað fólk veit
almennt lítið auk þess sem verkefnaundir-
búningur virðist oft vera í miklum ólestri. Ég er
ekki að reyna að vera niðrandi, en við höfum
neyðst til að taka að okkur ákveðið uppeldis-
hlutverk, gera fólki grein fyrir því að hlutirnir
kosta. Til dæmis ef taka þarf kópíu verður
einhver að setjast niður við græjur í húsi og gera
þessa kópíu. Það kostar peninga og það þarf
fólk að læra. Það er stundum undarlegt að
upplifa reynda framleiðendur hvá í forundran
þegar kemur að svona málum. Ég er víst fræg-
asta “bitchið” í bænum í augnablikinu en er
bara sátt við það hlutverk og lifi það alveg af.
Það er einfaldlega mín bjargfasta trú að ef við
ætlum að vaxa og dafna sem bransi verðum við
að ná tökum á þessari hugsun. Ef íslensk kvik-
myndagerð vill láta taka sig alvarlega verður
fólk að geta lifað á því sem það er að gera. Það
þýðir kannski að við framleiðum færri myndir
en ég er ekkert leið yfir því, þær verða þá ef til
vill bara betri. Ef við gerum þetta ekki flýr fólk
greinina og þekkingu og hæfileikum er þá kast-
að á glæ. Það getur verið voða gaman að þess-
um guttum sem halda að kvikmyndagerð sé svo
auðveld og eru með ýmsar tillögur í þá áttina.
Gallinn er bara sá að þær snúast yfirleitt um að
einhver annar borgi kostnaðinn.
L&S: Hvernig sérð þú fyrir þér að treysta megi frekar
grundvöll fyrirtækja eins og Cut and Paste?
ER: Við höfum til dæmis verið með þá hug-
mynd að Kvikmyndasjóður gæfi kost á styrkj-
um til eftirvinnslu erlendra verkefna sem yrðu
unnin hér. Við gætum þá t.d. komið inn sem
meðframleiðendur og fengið peninga til að
vinna eftirvinnslu hér. Þessir peningar myndu
þá haldast í landinu, öfugt við það sem t.d.
gerist þegar framleiðendur eru að fá einhverja
semifræga erlenda leikara sem kosta mikla
peninga sem fara beint úr landinu. Sem með-
framleiðendur á erlendri mynd gætum við
hinsvegar byggt upp iðnaðinn hér heima með
slíkum styrk. Tímarnir hafa breyst varðandi
svona eftirvinnslu, fjarlægðir skipta ekki svo
miklu máli þannig að við teljum grundvöll fyrir
þessari starfsemi hér. Svo er ekkert sem segir að
við getum ekki farið eitthvað annað í einstök
verkefni ef aðstæður krefjast þess. Okkar kúnn-
ar verða tæplega stórar alþjóðlegar myndir,
frekar erum við að stíla inná evrópskar myndir,
sérstaklega frá hinum Norðurlöndunum, Eng-
landi og Skotlandi. Ég held því að lausnin sé að
strúktúrera bransann enn frekar og stóla á þá
hæfileika sem hér er að finna. Fjölmargt tækni-
fólk í íslenska kvikmyndageiranum er hafið upp
til himna þegar það vinnur erlendis vegna þess
að það er duglegt, þrautseigt og vinnur mjög
fagmannlega. Það er hinsvegar stöðug hætta á
því að missa þetta fólk alveg úr landi því við
höfum svo oft ekkert að bjóða þeim upp á hér
heima nema launalaust stress. Þessvegna viljum
við láta á þetta reyna en það tekst ekki nema
framleiðendur temji sér almennt fagmannlegri
vinnubrögð.
14 LAND&SYNIR