Feykir - 12.11.2015, Blaðsíða 9

43/2015 9
Ég byrjaði í HÍ í haust. Enn
sem komið er er það ótrúlega
gaman en krefjandi fyrir lítið
skagfirskt landsbyggðarbarn
að fóta sig í borg óttans. Ég
er svo heppin að það er fullt
af skemmtilegu fólki með
mér í náminu sem ég hef
fengið að kynnast á þessum
stutta tíma.

Fyrsta skóladaginn mætti ég
í smekkfulla kennslustofu
og settist bara þar sem var
laust. Innan skamms kemur
eitthvað kvendi og hlammar
sér við hliðina á mér og með
henni vinkona hennar sem
ég reyndar þekki því hún er
frá Sauðárkróki, nema hvað!
Maður getur HVERGI stungið
niður fæti án þess að rekast
Dagbjört Aðalsteinsdóttir frá Sauðárkróki skrifar
Dæmum fólk ekki fyrirfram
ÁSKORENDAPENNINN
UMSJÓN kristin@feykir.is
á annan Skagfirðing, það er
bara þannig.
Fyrst um sinn leist mér
ekkert allt of vel á þennan
kvenmann. Eftir korter með
þessum sessunauti var ég
búin að ákveða að hún væri
örugglega voða góð með sig.
Á þessum tímapunkti var ég
ekki búin að segja orð við
hana svo að þessi dómur
minn var alfarið byggður á
því litla sem þær vinkonurnar
höfðu sagt sín á milli og ...
svipnum á henni?
Fyrsta skólavikan liðaðist
áfram. Í lok hennar lenti ég
fyrir tilviljun á smá spjalli við
Skagfirðinginn og kvendið.
Í ljós kemur að við eigum
nú ýmislegt sameiginlegt,
bæði vini og framtíðarplön.
Við spjöllum meira. Innan
skamms kemur í ljós að hún
er bara ekkert góð með sig og
er meira að segja frekar fyndin
og skemmtileg! Tíminn líður.
Nokkrum heimadæmum,
snapchöttum og djömmum
síðar er hún bara orðin ágætis
vinkona mín.
Fyrir skömmu minntist ég á
þetta við hana, að mér hefði
nú ekkert litist allt of vel á
hana þegar ég hitti hana fyrst.
„Í alvöru!! Þú ert ekki sú fyrsta
sem segir þetta! Þetta er bara
eitthvað resting bitchface sem
ég er með!“ (ísl.: áhvílandi
tæfufés).
Hafandi farið í alveg nýtt
umhverfi fyrir fjórum árum
þegar ég fór í Menntaskólann
á Akureyri þá hef ég á þeim
tíma einnig kynnst fullt af
nýju fólki og alltaf koma þessi
varnarviðbrögð upp annað
slagið – „þessi er örugglega
svo ........ (setjið inn neikvætt
lýsingarorð að eigin vali) –
best að vera ekkert að tala of
mikið við hann/hana.“ Síðan
kynnist maður viðkomandi
með tímanum og fyrri
hugmyndir um persónuleika
viðkomandi reynast kolrangar.
Engu að síður virðist maður
gleyma þessu jafnóðum og
komin í háskóla er ég ennþá
að standa mig að þessu.
Blessunarlega var ég
svo heppin að fyrir sakir
litla Íslands átti ég fullt
sameiginlegt með þessari
stelpu og bara hálf neyddist
til að tala við hana. Og eins
gott, annars væri ég örugglega
núna að gefa henni illt auga
yfir fyrirlestrarsalinn og hugsa:
„Djöfull er þessi góð með sig
maður...“
Jæja, maður getur víst ekki
gert neitt annað en að
vera meðvitaður um þetta í
framtíðinni og já, gefa fólki
smá séns. Batnandi mönnum
er víst best að lifa.
- - - - -
Dagbjört skorar á
Rakel Rós Ágústsdóttur
að taka við pennanum
eitt til tvö ár, en sú vinna felst
m.a. í ljósmynda- og efnisöflun
auk yfirlesturs, svo fátt eitt sé
nefnt. „Ég veit ekki nákvæmlega
hve mikinn tíma það tekur en
það er margra mánaða vinna
sem liggur á bak við útgáfuna.
Ég hygg að það liggi um hálfs árs
vinna hjá okkur fjórum í
ritstjórninni að búa þessa bók
undir prentun,“ segir hann en öll
vinna ritstjórnarmanna er
sjálfboðastarf. „Þess vegna
gengur þetta. Þetta er dýr útgáfa
og dýr prentun, ef við tækjum
laun fyrir okkar vinnu þá mundi
þetta ekki koma út, það stæði
ekki undir sér.“
Vilja víkka út
viðfangsefni bókarinnar
Hjalti segir að reynt sé að hafa
efnistök Skagfirðingabókar sem
breiðust. Löngum hefur mest
borið á gömlum þjóðlegum
fróðleik en það sé vilji
ritstjóranna að víkka út við-
fangsefni hennar. „Við viljum
gjarnan fá greinar frá fólki sem
er að skrifa um það sem er ekki
svo langt frá okkur í tíma. Okkur
vantar fleiri stuttar greinar og
skemmtilegar en fræði eiga ekki
að þurfa að vera leiðinleg. Ef við
erum með fræðilegar greinar þá
reynum við að sigla þann
meðalveg að hafa þær ekki of
þungar,“ segir Hjalti.
Efni Skagfirðingabókar
kemur úr ýmsum áttum en
stundum hafa menn verið
fengnir til að taka að sér skrif þar
sem efnistök eru fyrirfram
ákveðin af ritstjórn bókarinnar.
„Það sem einkennir Skag-
firðingabók er að við höfum
alltaf ákveðna höfuðgrein í
upphafi sem er um einhvern
þekktan Skagfirðing sem var
uppi á síðustu öld. Í þessari bók
fjallar höfuðgreinin um
apótekarahjónin, Minnu og Ole
Bang,“ útskýrir Hjalti en það var
Sölvi Sveinsson sem tók að sér
ritun hennar. „Við þurfum að
hafa fyrir því að fá svoleiðis
greinar og oft fengið menn til
þess að skrifa. Hins vegar er
margt sem berst okkur í hendur,
sem betur fer, og þá reynum við
að birta þær greinar ef okkur
finnst þær eiga heima í ritinu,“
segir hann og bætir við að í
rauninni hafi þeim borist meira
efni en komist hefur verið yfir að
birta og dæmi um að greinar
bíði jafnvel í mörg ár, en bókin er
jafnan með innan við 200 síður
og setur það efninu ákveðnar
skorður.
Meðal þess sem lesa má í
nýútkominni Skagfirðingabók
er grein byggð á skrifum Sverris
Björnssonar (1911-2000) frá
Viðvík sem nefnist Dulrænar
sagnir. Sverrir hafði skilið eftir
sig handrit um dulræn efni og
fékkst leyfi ættingja hans til að
birta brot úr þeim í bókinni. Í
formála að greininni segir um
Sverri að hann hafi verið
athugull og búið yfir nokkurri
dulskynjun, hann hafði mikinn
áhuga á þjóðlegum fræðum,
bókamaður og frásagnagóður.
Feykir fékk leyfi til að birta eina
af frásögnum Sverris og varð
sagan um Sigga stromp fyrir
valinu. /BÞ
VETURINN 1931–32 var ég ráðinn fjármaður á Hólum til
að hirða á Hagakoti sem eru beitarhús fram í Hólahaga.
Fyrstu dagana sem ég hirti voru miklar frosthörkur og
fannfergi og veiktist ég mikið, fékk háan hita þannig
að ég gat ekki sinnt hirðingum. Þetta var mjög erfitt því
enginn maður var til staðar sem gat leyst mig af.
Þegar mér fór að skána bauðst ég til að fá Erling
bróður minn til að gegna hirðingum meðan ég var að ná
mér. Hann var síðan þarna þangað til rúmri viku fyrir jól
en þá tók ég aftur til starfa. Ég var ekki nema fjóra daga
á kotinu fyrir jól því féð var þá tekið heim og baðað og
haft heima þar til á miðgóu en þá var það haft á kotinu
til vors.
Féð var ekki látið inn fyrr en í myrkri þegar það kom
af beitinni, og þá var því gefið. Þarna var ekkert ljósfæri
svo maður varð að þreifa sig áfram. Á Hagakoti voru
tvenn fjárhús, önnur húsin voru byggð á rústum bæjar
sem þarna var og fór í eyði árið 1887. Þar dó maður að
nafni Sigurður, í fylliríi, með þeim hætti að hann var með
illindi við gömul hjón sem þarna bjuggu. Bóndinn gat
haft hann út með sér og fór síðan út í Hof til að sækja
hjálp en konan lokaði bænum svo að hann kæmist ekki
inn. En þegar bóndinn kom til baka hafði maðurinn
stungið sér á hausinn niður í eldhússtrompinn og var
þar dauður.
Upp frá þessu þótti hann fylgja staðnum og gera
Hagakotsmönnum ýmsar skráveifur og eingöngu í
húsunum sem byggð voru á rústum gamla bæjarins. Þar
var hlaða við húsin og sunnan við stafninn á henni var
gamall kofaræfill sem varla hékk uppi og voru tóftardyr
frá honum og inn í hlöðuna. (Það var sagt að þessi kofi
væri gamla eldhúsið.)
Annan daginn sem ég var þarna lét ég inn í myrkri
eins og vant var og gaf á syðri garðann fyrst. Síðan fór
ég með fang norður geilina (hún náði út jafnt ytri brún
á tóftardyrunum svo ég gat gengið geilina á enda og þá
voru dyrnar fram í garðann beint framundan) en þegar
ég ætlaði inn í garðann voru þar engar dyr. Ég fór að
þreifa fyrir mér en ég rak mig á vegg. Ég þreifaði allan
vegginn suður að hinum dyrunum og fann þær og heyrði
þegar hornin á ánum glömruðu við garðabandið. Ég fór
aftur norður geilina til að vita hvort ég mundi ekki heyra
í ánum þar en heyrði ekkert og fann engar dyr. Í þrígang
fór ég um geilina fram og til baka en engar dyr að finna.
Mér þótti ekki gott að geta ekki gefið ánum en það var
ekki gengt á milli húsanna og enginn poki til að setja í
hey en öðruvísi gat ég ekki komið heyi til þeirra. Ég beið
þarna nokkra stund og ákvað að fara eina ferð enn og ef
það gengi ekki þá yrði ég að fara heim án þess að gefa
í húsinu. Ég fór norður geilina og þegar ég kom nærri
dyrunum heyrði ég í ánum frammi í húsinu og dyrnar
voru á sínum stað.
Þetta held ég að sé það furðulegasta sem fyrir mig
hefur borið, og ég hef ekki sagt mörgum frá þessu því
það er varla hægt að ætlast til að menn trúi slíku. En
Siggi strompur átti eftir að minna á sig oftar þennan
vetur og verst fannst mér hvað hrossin sem ég var með
urðu oft hrædd. Erlingur bróðir minn sagði mér að hestur
sem hann hafði með sér hefði nötrað allur þegar hann
var búinn að setja hann inn í hús. Ég hafði þennan
sama hest líka en hætti með hann seinni part vetrarins
og fannst ekki hægt að leggja það á hann. Í hans stað
notaði ég rauða hryssu sem ég átti en það var eins, hún
sleit sig oft upp og þaut fram að dyrum og hafðist aldrei
inn króna aftur þann daginn, en svo gekk hún þæg inn
morguninn eftir.
Sigurður Jónsson (1839–1862) dauður á hlóðarstein-
unum á Hagakoti, eftir að hafa troðið sér niður um eldhús-
strompinn. TEIKNING: JÓHANNES ATLI HINRIKSSON
Siggi strompur