Morgunblaðið - 31.05.2018, Qupperneq 6

6 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 31. MAÍ 2018SJÁVARÚTVEGUR
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Á síðasta ári keyptu Frakkar ís-
lenskar þorskafurðir fyrir um það
bil 17 milljarða króna. Á sama
tíma var heildarverðmæti þorsk-
afurða sem seldar voru til Bret-
lands um 16 milljarðar og er þetta
í fyrsta skipti sem Bretland er
ekki stærsti
kaupandi ís-
lensks þorsks.
Friðrik Þór
Gunnarsson,
hagfræðingur
hjá SFS, segir
þetta vera
merkilega þróun
og er helsta
skýringin sú að
franskir viðskiptavinir íslenskra
fiskútflytjenda hafa verið mjög
duglegir við að kaupa ferskar af-
urðir, sem þeir borga hærra kíló-
verð fyrir.
„Mælt í magni ferskra fisk-
afurða fóru Frakkar fram úr Bret-
um um mitt ár 2015 en samhliða
því hefur vörusamsetningin verið
að breytast og Frakkarnir keypt
meira magn af verðmætustu
þorskafurðunum,“ útskýrir hann.
„Til að draga upp mynd af sér-
stöðu Frakklands í þessu tilliti var
Frakkland langstærsti markaður-
inn fyrir roðflett þorskflök í bitum
á síðasta ári, með 11,5 milljarða
króna sölu, en næsta landið í röð-
inni keypti roðfletta þorskbita fyr-
ir 2,7 milljarða.“ Einnig hafa orðið
breytingar á breska markaðinum
á seinustu árum. Pundið veiktist
eftir Brexit-kosninguna og segir
Friðrik að í tölum Hagstofunnar,
sem SFS hefur unnið úr, megi sjá
vísbendingar um samdrátt á milli
ára, sem megi kannski ekki skýra
einungis með veikingu pundsins
og/eða sjómannaverkfallinu. „Sam-
drátturinn sem verður á milli ára í
Bretlandi er meiri en sem nemur
styrkingu krónunnar gagnvart
pundinu og einnig meiri en sem
nemur samdrætti í útflutningi til
okkar helstu viðskiptaþjóða vegna
sjómannaverkfallsins sem segir
okkur að eitthvað meira búi mögu-
lega að baki. Almennt má leiða að
því líkum að markaðir með fisk
séu næmir fyrir verðbreytingum
og að neytendur skipti jafnvel yfir
í aðrar fisktegundir, eða yfir í
önnur matvæli, þegar verðið er
hátt í þeirra eigin gjaldmiðli,“ seg-
ir Friðrik en tekur þó fram að
Bretland sé enn, heilt á litið, lang-
stærsti markaðurinn fyrir íslensk-
ar sjávarafurðir.
Gátum gripið gæsina
Friðrik segir líka hægt að líta á
þróunina á Frakklandsmarkaði
sem afrakstur tækniþróunar,
vöruþróunar og góðrar markaðs-
setningar. „Það hefur verið upp-
gangur á franska markaðinum á
undanförnum árum og vaxandi
áhugi á fersku sjávarfangi. Ís-
lenskir útflytjendur hafa verið í
góðri aðstöðu til að nýta þetta
tækifæri með samfellda keðju sem
spannar allt frá fullkomnum tog-
urum þar sem mannshöndin kem-
ur varla nærri meðhöndlun aflans,
yfir í fullkomnar vatnsskurð-
arvélar sem snyrta fiskflökin af
nákvæmni og flutninganet á landi,
lofti og á sjó sem greiðir leið sjáv-
arafurða inn á Frakklands-
markað.“
Að mati Friðriks kallar árang-
urinn í Frakklandi ekki endilega á
áherslubreytingar í sölu íslensks
fisks en sýnir frekar hvers greinin
gæti verið megnug á öðrum mörk-
uðum. „Umhverfið á markaðinum
fyrir sjávarafurðir er í sífelldri
breytingu. Mikil festa hefur verið
á Bretlandsmarkaði í gegnum tíð-
ina, en breyttar aðstæður og ný-
sköpun hafa rutt braut inn á nýja
og spennandi markaði, t.d. þann
franska. Það eitt er víst að ís-
lenskur sjávarútvegur mun ávallt
leita leiða til þess að hámarka
verðmætasköpunina sem verður í
atvinnugreininni.“
Frakkar taka fram úr Bretum
Útfl utningur á ferskum fi ski 1999-2017 Meðalverð eftir afurðategundum og löndum 2017
70.000
60.000
50.000
40.000
30.000
20.000
10.000
0
tonn kr/kg1.400
1.200
1.000
800
600
400
200
0
Ferskt Fryst Saltað1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017
Frakkland Bretland Þýskaland Frakkland Bretland Þýskaland
23.021 tonn
1.057
587
456
10.554 tonn
14.666 tonn
H
ei
m
ild
ir:
S
FS
o
g
H
ag
st
of
an
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Heildarverðmæti þorsk-
afurða sem seldar voru til
Frakklands á síðasta ári var
hærra en verðmæti þorsk-
afurða sem fóru til Bret-
lands. Munar þar ekki síst
um mikinn áhuga franskra
kaupenda á ferskum
þorski í bitum.
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
„Það hefur verið uppgangur á franska markaðinum og vaxandi áhugi á fersku sjávarfangi,“ segir Friðrik.
Friðrik
Gunnarsson
Allt um sjávarútveg