Morgunblaðið - 31.07.2018, Blaðsíða 4

4 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 31. JÚLÍ 2018
„Þetta var yndislegur dagur þrátt fyrir úrhellið. Við buðum
upp á heitt kaffi, randalín og „dömudropa“ til hressingar,“
sagði Guðný Dóra Gestsdóttir, forstöðumaður Gljúfrasteins, í
samtali við Morgunblaðið. Haldið var upp á hundrað ár frá
fæðingu Auðar Laxness á Gljúfrasteini og sýning tileinkuð
henni opnuð, en hún mun standa yfir til ársloka .
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Auðarsýning á Gljúfrasteini í tilefni aldar frá fæðingu hennar
Sigtryggur Sigtryggsson
sisi@mbl.is
„Svona veður er sjaldséð í Reykjavík,
er mun algengara á Norðaustur- og
Austurlandi. Einfaldast er að segja
að þetta sé loft að ofan sem sólin síð-
an vermir enn frekar,“ segir Trausti
Jónsson veðurfræðingur um hita-
bylgjuna sem gekk yfir landið á
sunnudaginn.
Hitastigið steig mjög hratt í
Reykjavík þennan dag. Klukkan sjö
að morgni mældist hitinn í Reykjavík
12,7 stig, klukkan 8 mældist hann
19,1 stig og klukkan 12 var hann
kominn í 22,3 stig.
Hiti komst í 20 stig eða meira á 64
veðurstöðvum í byggð og 8 stöðvum
til fjalla sunnudaginn 29. júlí. Auk
þess á 50 vegagerðarstöðvum. Alls
eru þetta 132 veðurstöðvar.
„Þetta er trúlega hæsta 20 stiga
hlutfall frá því í hitabylgjunni miklu
2008,“ segir Trausti.
Þessi hitabylgja gekk yfir landið
fyrir nákvæmlega 10 árum. Þann 30.
júlí 2008 mældist 29,7 stiga hiti á
Þingvöllum og 26,4 stig í Reykjavík.
Hitinn á sjálfvirku stöðinni í
Reykjavík fór í 23,5 stig á sunnudag-
inn var, það þriðja hæsta frá upphafi
hennar 1997. Samfelldar hámarks-
mælingar hófust 1920 og hefur hiti
aðeins mælst hærri fjórum sinnum
síðan. Í eldri gögnum eru líka fáein
tilvik hærri hita. Kvikasilfursmæl-
irinn á Veðurstofutúni í Reykjavík fór
hæst í 22,7 stig.
Hæsti hiti dagsins á landinu
sunnudaginn 29. júlí s.l. mældist á
Patreksfirði, 24,7 stig. Er það jafn-
framt hæsti hiti sem mælst hefur á
landinu til þessa á árinu. Fáein júlí-
hámarkshitamet voru slegin á ein-
stökum stöðvum – þar af á tveimur
sem hafa mælt hita í meira en 20 ár,
Bjargtöngum og Súðavík. Fjölmörg
dægurhitamet voru slegin, m.a. í
Reykjavík og á Hólum í Dýrafirði.
Þá var á sunnudaginn sett „lúmskt
met“ á sjálfvirku stöðinni á Veð-
urstofutúni, að sögn Trausta. Dagg-
armark mældist 14,7 stig, það mesta
sem vitað er um á stöðinni en hún hóf
mælingar 1997. Daggarmark er sá
hiti sem lækka þarf loft niður í við
óbreyttan þrýsting og óbreytt raka-
innihald til að rakinn í loftinu þéttist,
segir á Vísindavefnum.
Öflugasta hitabylgjan síðan árið 2008
Morgunblaðið/Valli
Veðurblíða Íbúar höfuðborgarinnar nýttu vel tækifærið þegar sást til sólar um helgina. Fjölmenni var á Austurvelli.
 Hiti fór yfir 20 stig á 132 veðurstöðvum á landinu á sunnudaginn  Sjaldséð veður í Reykjavík
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Vetnisstöð Orku náttúrunnar við
Hellisheiðarvirkjun er komin á stað-
inn og verður gangsett til reynslu í
lok ágústmánaðar. Búast má við því
að hægt verði að hefja notkun á vetni
þaðan á bíla í október.
Uppsetning vetnisstöðvarinnar er
liður í evrópsku verkefni sem Orka
náttúrunnar tekur þátt í með tveim-
ur öðrum íslenskum fyrirtækjum,
Orkunni, sem er í eigu Skeljungs, og
Íslenskri nýorku. Orkan opnaði tvær
afgreiðslustöðvar fyrir vetnisbif-
reiðar fyrr í sumar. Notað er innflutt
vetni þar til byrjað verður að af-
greiða vetni frá nýju stöðinni.
Bjarni Már Júlíusson, fram-
kvæmdastjóri Orku náttúrunnar,
segir að upp hafi komið sú hugmynd
að framleiða vetnið við virkjun og af-
greiða það á flöskum til þess að ekki
verði flutningstöp. Samstarfið geng-
ur út á það að framleiða vetnið á ein-
um stað og afgreiða það á tveimur til
þremur stöðvum.
Orka náttúrunnar keypti rafgreini
út úr Evrópuverkefninu og er að
setja hann á svæði tæknigarða við
Hellisheiðarvirkjun.
Bjarni segir að framleiðslugeta
rafgreinisins sé rífleg miðað við þá
bíla sem hér eru í notkun og ganga
fyrir vetni. Stærð hans hafi verið
ákveðin með það í huga að hægt
verði að þjóna fimm strætisvögnum
sem ganga fyrir vetni og taka á í
notkun undir lok næsta árs.
Innviðir fyrir stærri bíla
Evrópustyrkir standa undir hluta
stofnkostnaðar við þetta þróunar-
verkefni en Orka náttúrunnar legg-
ur eigi að síður um 100 milljónir í
stofnkostnað, að sögn Bjarna. Hann
segir ekki búast við að þetta verði
gróðavænleg starfsemi í upphafi.
Orka náttúrunnar hafi áhuga á orku-
skiptum en vonist til að góður mark-
aður skapist fyrir hreina íslenska
orku þegar fram líða stundir.
Orka náttúrunnar hefur komið
upp hleðslustöðvum fyrir rafbíla víða
um land. Bjarni neitar því að vetnið
sé í samkeppni við hleðslustöðvarn-
ar. „Grunnurinn er í báðum tilvikum
raforka, annars vegar umbreytt og
hins vegar bein. Okkur er alveg
sama hvor leiðin verður farin. Það er
ekki á okkar valdi að ákveða hvað
bílaframleiðendur og kaupendur bíla
vilja gera,“ segir hann. Bendir hann
á að daumabíllinn fyrir Ísland væri
tvinnbíll sem gengi fyrir rafmagni og
gæti skipt yfir á vetni í lengri ferð-
um. Þá segir hann að ekki sé lengur
afsökun fyrir eigendur stærri bíla,
svo sem hópferðabíla og almennis-
vagna, að skipta ekki jarðefnaelds-
neyti út fyrir hreina íslenska orku.
Vetni framleitt við Hellisheiðarvirkjun
Morgunblaðið/Golli
Hellisheiðarvirkjun Vetnið verður framleitt á athafnasvæði tæknigarða.
 Orka náttúrunnar er að koma upp stöð til að framleiða vetni fyrir bíla  Vel við vöxt miðað við notkun
í dag  Tilraunavinnsla hefst bráðlega og mun sala á íslensku vetni hefjast á afgreiðslustöðvum í haust