Morgunblaðið - 06.07.2018, Blaðsíða 8

þessum tíma. Auðvitað þekkjum við Boeing
vel, miklu betur en Airbus enda höfum við
aldrei rekið Airbus-vélar. En á endanum er
þetta aðeins köld rekstrarleg ákvörðun að
finna hagkvæmasta kostinn fyrir fyrirtækið og
góðan kost fyrir farþega okkar.“
Icelandair sætti gagnrýni á sínum tíma, þeg-
ar félagið pantaði MAX-vélarnar af Boeing en
Airbus framleiðir flugvélina A321 NEO-LR
sem á að draga mun lengra en Boeing-vélin.
„Þegar við keyptum MAX voru Airbus ekki
búnir að kynna hinar svokölluðu LR-vélar
(Long Range), langdrægu útgáfuna af A321-
vélinni. Á þeim tímapunkti vorum við að bera
A320 NEO-vélar saman við Maxinn. Niður-
staðan varð sú að það þjónaði okkar hags-
munum best að kaupa Boeing 737-MAX-vélar.
Airbus LR-vélin er spennandi og er áhugaverð
flugvél fyrir fyrirtæki eins og okkar. Flota-
málin eru einfaldlega nokkuð sem flugfélag
verður að skoða reglulega og klárlega eitthvað
sem við erum alltaf að rýna.“
Gap á markaðnum
Boeing hætti framleiðslu á 757-vélunum
frægu árið 2004, en eftir það hefur myndast
ákveðið gap á markaðnum að sögn helstu aðila
innan flugbransans. „Þessar vélar eru frábær-
ar og henta Icelandair nánast fullkomlega.
Hvað tekur við hjá Boeing er eitt af stóru um-
ræðuefnunum í flugbransanum í dag,“ segir
Jens.
„Stærstu vélarnar í þessum stærðarflokki,
sem eru bara með einum gangi, eru 757 sem er
sú stærsta en svo eru aðrar eins og A321 og
737-9. Minnsta breiðþotan er síðan 767, sem er
orðin 50-60 sætum stærri en þessar vélar.
Þetta er býsna mikill munur. 767-vélarnar eru
enn í framleiðslu en þær eru á útleið, það er
ekki mikið framleitt af þeim lengur. Þarna er
klárlega gap á markaðnum og Boeing og Air-
bus eru töluvert ósammála um það hvernig á
að fylla þetta gap. Boeing-menn hafa gefið það
upp að þeir séu að þróa vél sem á að fylla það,
en hafa lítið gefið upp um hvernig vél það er.
Þeir hafa þó sagt að hún eigi að vera aðeins
stærri en 757-vélarnar en minni en 767-
breiðþoturnar, að auki verður hún náttúrlega
miklu sparneytnari og hagkvæmari en eldri
vélar. Boeing-menn eru mjög bjartsýnir á að
þessi vél muni seljast mjög vel, því hana vant-
ar á markaðinn.“
Áskoranir alls staðar
Jens segir að flugbransinn sé bæði skemmti-
legur og síbreytilegur. Þegar talið berst að
áskorunum á markaðnum, bæði almennt og
fyrir Icelandair, stendur ekki á svörum.
„Flugmarkaðurinn er síbreytilegur, hann er
sveiflukenndur og mikil samkeppni á honum.
Það hafa orðið miklar breytingar á undan-
förnum árum. Okkar markaðir eru bæði til og
frá Íslandi en líka yfir hafið þar sem yfir helm-
ingur af okkar viðskiptavinum er að fljúga í
Nöfnin Jökulsárlón, Látrabjarg og Dyrhólaey
tengja flestir við náttúruperlur Íslands. Nýj-
ustu perlur Icelandair í flugsamgöngum bera
þessi sömu nöfn og eru Boeing-vélar af gerð-
inni 737 MAX 8. Icelandair er búið að panta 16
MAX-vélar, en fyrstu þrjár vélarnar voru af-
hentar fyrr á árinu og hafa reynst afar vel.
MAX-vélarnar eru 40% hljóðlátari en aðrar
flugvélar félagins og Jens segir að íbúar Kefla-
víkur hafi sagst hafa séð vélina á himninum,
ekki heyrt í henni. Auk þess er hún um 28%
eyðslugrennri, sem fór fram úr væntingum
Icelandair sem gerði ráð fyrir 22-24% minni
eyðslu. Aðspurður hvort Icelandair væri að
færa sig í auknum mæli að nýrri vélum í stað
þeirra eldri eins og hefur tíðkast hjá félaginu
segir Jens að það sé ekkert gefið í þeim efnum
en félagið leiti þeirra tækifæra sem eru hag-
kvæmust hverju sinni.
„Hagsmunir okkar og viðskiptavina okkar
fara saman, því fólk leitar alltaf í hagkvæmar
flugferðir. Það sem þú færð með eldri vél er
lágur eignarhaldskostnaður en hærri elds-
neytis- og viðhaldskostnaður. Með nýrri vélum
hækkarðu eignarhaldskostnaðinn en lækkar
eldsneytis- og viðhaldskostnaðinn. Í þessarri
jöfnu þarftu að finna besta punkt á báða bóga
en við höfum einnig áhuga á því að minnka kol-
efnisfótsporið hjá okkur. Öll félög Icelandair
Group hafa fengið umhverfisvottun og við
stefnum að því að gera sífellt betur í umhverf-
ismálum.“
Jens segir að nýju MAX-vélarnar muni
fljúga samhliða öðrum vélum félagsins, sem
flestar eru af gerðinni Boeing 757.
„Það er mikið búið að breytast frá því að við
skrifuðum undir kaupin á þessum MAX-vélum,
árið 2012. Við undirskrift á þessari pöntun
vorum við innan við helmingurinn af þeirri
stærð sem við erum í dag í flugvélafjölda. Sýn-
in okkar þá var að hafa færri 757-vélar en við
sjáum fyrir okkur í dag. Núna mun MAX-vélin
að mestu leyti vera við hliðina á 757-vélunum
næstu árin, þó svo að við munum að öllum lík-
indum fasa einhverjar 757-vélar út.“
Boeing alltaf fyrir valinu
Þegar Jens er spurður af hverju Boeing hafi
alltaf orðið fyrir valinu hjá Icelandair og hvort
það séu einhverjar tilfinningar í spilunum seg-
ir hann að það sé mjög eðlileg spurning.
„Það er raunin að þegar við veljum flugvélar
veljum við að sjálfsögðu þær vélar sem henta
okkur best hverju sinni. 757-vélin hefur verið
bakbeinið í leiðakerfinu okkar lengi og var
eina vélartegundin sem við notuðum í tölu-
verðan tíma. Hún hefur gert okkur kleift að
vaxa á staði eins og vesturströnd Bandaríkj-
anna, sem 737-vélin kemst ekki á. Kaup á 757
eru samt ekki jafnmikil fjárfesting og fylgir
því að setja breiðþotu á leið. 757 hentar ein-
faldlega mjög vel fyrir okkar staðsetningu og
okkar leiðakerfi. Niðurstaða okkar var að Bo-
eing 737-MAX væri hagkvæmasta flugvélin á
tengiflugi í gegnum Ísland. Það er gríðarlega
stór markaður og við erum ekki með stóran
hlut af honum. Það sem Icelandair þarf alltaf
að kljást við er að við höfum ekki mikil áhrif á
þeim markaði og erum háð ákveðnum sveiflum
á honum. Eitt af því sem er að gerast með
þessum nýju vélum er að þær eru byrjaðar að
fara beint yfir hafið, þessar litlu vélar, Max og
Neo. Það er hagkvæm leið til þess að fara yfir
hafið. Það er þó ekki stór hluti af okkar
áfangastöðum sem þessar vélar draga á, þær
draga ekki langt inn í Bandaríkin eða langt inn
í Evrópu. Þetta er fyrst og fremst Bretland yf-
ir á Norðaustur-Bandaríkin sem er undir
þarna. Þetta er nýr veruleiki sem við erum að
vinna með. Svo eru lággjaldafélög byrjuð að
keppa líka, Norwegian er byrjað að fljúga
beint yfir Atlantshafið, WOW air einnig, en á
sama hátt og við, með millilendingu á Íslandi.
Það eru bæði áskoranir og tækifæri í þessu.
Fyrirtæki eins og okkar, með mikla reynslu og
fjárhagslegan styrk, hefur fullt af tækifærum
til þess að vaxa og þróast. Viðskiptalíkanið
okkar, sem byggist á landfræðilegri legu
landsins og þessum tengimöguleikum, hefur í
rauninni aldrei verið stærra og það er virkilega
gaman að sjá það. Í flugbransanum er mikið að
gerast úti í heimi. Eldri félög eru að breyta
viðskiptamódelum sínum vegna lággjaldaflug-
félaga, í Evrópu og Bandaríkjunum eru teikn á
lofti um að landleiðir fari að verða fljótlegri og
þægilegri kostur, lestir og þess háttar eru að
verða hraðskreiðari. Lestir geta verið miklu
hentugri en flug. En þetta snertir okkur ekki,
verandi eyja í Norður-Atlantshafi sem tengir
saman Evrópu og Norður-Ameríku.“
Samkeppni við WOW air
Það er nýr veruleiki í rekstri Icelandair, en
ekkert fyrirtæki hefur veitt þeim jafn mikla
samkeppni hérlendis og WOW air undanfarin
ár. Þegar Jens er spurður hvort Icelandair hafi
brugðist of seint við samkeppni frá WOW air
segir hann erfitt að svara þeirri spurningu.
„Það má taka undir að WOW hafi komið af
miklum krafti inn á markaðinn. Hins vegar er
hollt fyrir okkur sem fyrirtæki að vera með öfl-
ugan keppinaut. Þeir hafa svo sannarlega sýnt
það og sannað að þeir ætla sér stóra hluti. Per-
sónulega hef ég alltaf borið mikla virðingu fyr-
ir þeim sem öflugum keppinaut og vitað að
þetta væru aðilar sem gætu gert góða hluti.“
Launakostnaður sem hlutfall af tekjum
Undanfarið hefur athygli verið vakin á
launakostnaði Icelandair sem hlutfall af
tekjum. Í maí var birt frétt í ViðskiptaMogg-
anum um kynningu Arctica Finance á Ice-
landair, þar sem afstaða þeirra gaf til kynna að
bréf Icelandair væru of hátt verðlögð. Þegar
Jens er spurður um þennan samanburð launa
Icelandair við önnur flugfélög líkt og WOW
air, Norwegian og SAS segir hann að þessar
tölur séu oft ekki sambærilegar.
Nýjar vélar
Icelandair farið fram
úr björtustu vonum
Steingrímur Eyjólfsson
steingrimur@mbl.is
Jens Þórðarson er framkvæmdastjóri rekstrarsviðs Icelandair, en hann hefur unnið hjá fyrirtækinu frá árinu
2006. Hann byrjaði að vinna, meðfram skóla, á tæknisviði í flugskýlinu á Keflavíkurflugvelli, en vann sig fljótt
upp innan fyrirtækisins og fimm árum síðar var hann orðinn framkvæmdastjóri sama sviðs, þá 29 ára gamall.
Í janúar tók hann við núverandi starfi og líkar vel að eigin sögn. Yfir sumartímann vinna allt að 3.600 manns á
sviðinu og til að mynda hafa 900 bæst í starfsmannahópinn síðan í janúar. Þetta sumar er hið umfangsmesta
í sögu Icelandair en síðan 2010 hefur félagið vaxið á hverju ári, alltaf um tveggja stafa prósentutölu.
Jens Þórðarson, framkvæmdastjóri
rekstrarsviðs Icelandair, í nýrri vél Ice-
landair, 737-MAX 8. Jens er meðlimur í
Karlakórnum Esju, sem útskýrir ljós-
bláu slaufuna sem hann er klæddur.
8 MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. JÚLÍ 2018VIÐTAL
Jens segir fyrirtækið vera mjög stolt af flugsk
„Við höfum búið við þröngan kost í viðhalds
„Veðurfar á Íslandi er þannig að það er töluve
að sinna viðhaldi á þeim. Við höfum einfaldleg
það er reyndar fullbókað núna þrátt fyrr viðby
Það var fyrir tveimur árum sem stjórn Icelan
byggja við flugskýlið. „Með þessari viðbót urð
og fremst flugvirkjastörf. Við reyndum að tryg
til fyrirmyndar fyrir okkar starfsfólk og viðhald
sem þarf að inna af hendi við góðar aðstæður
byggt, þetta er frábær aðstæða og flugvirkjar
umhverfi og líður vel þarna inni. Þetta skýli te
þarna inn ef mikið liggur við. Það fer þó eftir t
því. Þarna inni er hægt að sinna öllu þyngra v
fyrir stærri aðgerðir.“
Stálgrindarhúsið var reist á rúmum sextán m
„Þetta hús er 95 metrar og þar af leiðandi m
inga á Íslandi.
Það er alveg óhætt að segja að þessi flugvö
að mæta þeirri starfsemi sem er á honum í da
hann er spurður út í aðstæður flugfélaga á Ke
konar tilgangi. Annars vegar til að fara með fa
flug. Þarfirnar eru ólíkar í hvorri tegundinni af
á vellinum séu orðin of lítil. Við erum til dæmi
nema fyrir lítinn hluta af vélunum sem eru á v
lifun viðskiptavina. Það er miklu betra að kom
taka rútu.“
Jens segir að Isavia hafi kynnt nýverið metn
inum. „Það eru ýmis spurningarmerki varðand
skiptavinur sæti við borðið þegar umræður um
við deilum ekki alltaf skoðunum er þetta gott
hraða uppbyggingu sem fyrst svo að við getu
irtæki.“
Stærsta byggingarfræðilega