Stjarnan - 01.04.1921, Síða 7

STJARNAN
55
veröum vér að fara langt til baka í tím-
ann, til hinnar fyrstu kristni, og verðum
vér þá aö viöurkenna, að <hinir kristnu
hafi ekki fullkomlega losaö sig frá hinum
heiðnu erfikenningum, er þeir höfðu tek-
iS aö erfSum eftir forfeSur sína, og
lialdið svo áfram á mismunandi hátt.
Mjög snemma á tímum, fyrir 'þúsundum
ára, finnum vér marga, sem trúSu aS
hjólið líktist mjög sköpulagi sólarinnar;
sú hugmynd þróaðist meðal fólksins, að
sólin væri nokkurs konar kringla, eins-
konar ihjól, sem brunaði áfram í himin-
geimnum. Þegar maöur svo athugar, aö
einnig vagnar, sem í byrjun voru notaðir
til daglegrar vinnu, höfðu hjól, sem ekki
voru annað en sívalningar með gati í
miðjunni, þá sér maður fljótlega sam-
bandið. Hjólið var í lögun sem sólin,
og sólin var hinn æðsti guödómur. Án
hennar var engin ánægja og engin feg-
urð. Hjólið, það er aö segja hjól meö
rjórum spælum, varð svo smárn saman
til þess að mynda guðdóminn yfir höfuð,
og þessi ímynd (symbolj birtist svo aft-
ur í krossmerkinu meðal hinna kristnu.
Á óteljandi myndum frá fornt.ímanum
finnur maöur sólina eins og hjól með
fjórum spælum jafnt, eða alveg eins í
hinum norðlægu löndum. Frá ímyndun-
inni um sólina sem hjól þroskaðist smátt
•og smátt hugmyndin um guðdóminn,
sem æki í gegn um himinhvolfið í vagni
sínum, og væri dreginn af fjórum hest-
um.
Hjólið, eins og skýrt hefir verið frá
því, varð nokkurs konar alment jarteikn
•og hinir kristnu tóku það til meðferðar
sem ímynd guðdómsins. Vér finnum
það einnig notað sem geislabaug, ekki
•einungis á bak við höfuð Krists, heldur
einnig bak við persónugervinga af Guði
Föður og Heilögum Anda, þar á móti
aldrei yfir höfðum annara persóna. Og
þannig var það með Maríu mey, sem þó
var svo nátengd hinum þríeina guðdómi,
að hún hafði aldrei um sig slíka geisla-
baug. Á þessu sést, að það er glögt
merki guðdómsins. Annað, sem er þessu
til sönnunar, er það, að maður á ein-
stöku myndum af Kristi sér höfuð hans
innilukt í bogamynduðum geislum. Þetta
voru geislar sólarljóssins, að undanteknu
því, að spælina vantaði. Hinn sami
geislasveigr er látinn prýða höfuð Ap-
polons. Það er fullkomlega skýrt, að
þessi tvö jarteikn eru eitt og ihið sama.
, Smám saman, eftir því sem tíminn
leið, hvarf í burtu ummálshringur ljóss-
ins, ,en spælarnir stóðu eftir; þannig
fengu menn hinn gríska kross. Af hon-
um myndaðist svo aftur hinn latneski.
Þetta skeði á tvennan hátt. Sumpart
við framlenging á neðri hlutanum, og
sumpart með því að krossinn var látinn
á staf, og að svo merkið milli kross og
stafs smátt og smátt hvarf.
Að kross hugmyndin er talsvert eldri
en hin kristna trú sést af því t. d. að
hinn griski kross kemur fyrir á austur-
ienzkum myndum frá niundu öld fyrir
fæðingu Krists sem ímynd mánans., og
á hinum og þessum stöðum hafa menn
funudið hinn gríska kross meðal annars
á peningum hins heiðna keisara Max-
entiusar; krossinn var þá enn ekki orð-
inn óbrigðult einkenni kristindómsins.
Það sýnir sig glögglega, að krossinn
er eklci merki upp á Krists lítillækkun og
dauða, heldur þvert á móti upp á guð-
dómseðli hans. Merki sólarinnar hefir
þróast og náð framgangi sínum meðal
'hinna kristnu. í samræmi við það, sem
liér hefir verið sagt, er einnig þetta, áð
kristnir menn halda helgan sunnudag-
inn, dag sólarinnar, á meðan Múhameðs-
trúarmenn halda helgan föstudaginn og
Gybingar laugardaginn.
Fylgismenn Krists og Múhameðs-
trúarmenn hafa þannig öldum saman
barist sín á milli undir sóarinnar og
tunglsins merki.”