Ljósmæðrablaðið - 01.12.2012, Qupperneq 25

25Ljósmæðrablaðið - desember 2012
skýringu að finna fyrir Grikkland. Hér gildir
að sönnu að sinn er siðurinn í landi hverju
en athygli vekur að í Bandaríkjunum virðist
sængurlega vera að lengjast aftur.
Í töflu 2 sést að af OECD ríkjum er
sængurlega kvenna á stofnun lang styst í
Mexíkó og Tyrklandi eða einungis hálfan
annan sólarhring. Á tíðnitölum yfir burðar-
málsdauða í þessum löndum sést þó að
tíðnin er há eða milli 13 og 15 á hver 1000
lifandi fædd börn. Auk þess má sjá að
útgjöld til heilbrigðismála í þessum ríkjum
eru lág á hvern íbúa sem gefur vísbendingu
um erfiða fjárhagsstöðu þjóðanna. Sviss og
Slóvakía skera sig aftur á móti úr vegna
lengri sængurlegu, eða ríflega fimm sólar-
hringa sjúkrahúslegu. Útgjöld til heil-
brigðismála eru há í Sviss en í samanburði
við önnur lönd virðist það ekki skila þeim
lægri tíðni burðarmálsdauða, þar sem
burðarmálsdauðatíðni í Sviss (4,3) er í og
yfir meðaltali OECD landa (IMR 4,3/1000).
Þetta gildir jafnvel þó útlagarnir Mexíkó og
Tyrkland séu ekki teknir inn í það meðaltal
(IMR 4,1/1000). Slóvakía hefur bæði hærri
burðarmálsdauðatíðni og mun minni útgjöld
til heilbrigðismála en meðaltal OECD
ríkja og gefur það einnig vísbendingu um
bolmagn þjóðarinnar til heilbrigðisútgjalda.
Ísland, Holland og Bretland skera sig úr
öðrum sambærilegum OECD löndum í töflu
1. Þar er sængurlega stutt en burðarmáls-
tíðni tiltölulega lág, sérstaklega á Íslandi
(sjá töflu 2). Útgjöld þessara þjóða til heil-
brigðismála eru misjöfn, há í Hollandi en
í Bretlandi og á Íslandi í ríflegu meðaltali
OECD landa (3361US$/íbúa).
Sérstaða Íslands, Hollands og Bret-
lands kemur ekki eingöngu fram í lengd
sængurlegu á stofnun, heldur einnig
uppbyggingar þeirrar þjónustu sem í
boði er eftir útskrift af fæðingarstofnun.
Í þessum þremur löndum fara ljósmæður
í heimavitjanir til sængurkvenna fyrstu
vikuna eftir heimkomu (Ljósmæðrafélag
Íslands, 2010; Wiegers, 2006; Bull o.fl.,
2004) og jafnvel fyrsta mánuðinn, eins og
breska þjónustan er uppbyggð (Bull o.fl.,
2004). Ætla má að þessi þjónusta sé ástæðan
fyrir að löndin þrjú skera sig úr öðrum
sambærilegum OECD löndum í fjölda
sængurlegudaga á stofnun, þar sem útgjöld
til heilbrigðismála bera þess vitni að vel er í
heilbrigðisþjónustu lagt að jafnaði.
Þróun þjónustunnar í sambærilegum
löndum
Síðan farið var að bjóða heimaþjónustu
ljósmæðra eftir snemmútskrift af fæðingar-
stofnun hefur sængurlega hérlendis þróast
á annan hátt en í nágrannaríkjum okkar. Af
landfræðilegum ástæðum og aðgengi að
heilbrigðisþjónustu þeim tengdum, má ætla
að Ísland sé einna líkast Noregi af Norður-
löndunum og samanburður því raunhæfur í
þessum tveimur ríkjum.
Eins og sjá má á mynd 2 hefur sængurlega
á stofnunum styttst ár frá ári. Á árabilinu
1994 til 19983 má hins vegar sjá byrjun
á umtalsvert hraðari þróun í þessa átt á
Íslandi. Árið 2009 var meðalsængurlega í
Noregi 3,1 dagur, meðaltal OECD landa
var þá 3,2 dagar en meðaltal á Íslandi 1,8
Tafla 3. Yfirlit kostnaðartengdra rannsókna á sængurleguþjónustu.
Tafla 4. Kostnaður sængurlegu á LSH. Tafla 5. Kostnaður SÍ af heimaþjónustu.
Mynd 2. Meðallengd sængurlegu á Íslandi og í Noregi (OECD health data, e.d2.
2Tölur yfir lengd sængurlegu á Íslandi árin 1995–1997 liggja ekki fyrir en í ljósi greinilegrar þróunar er
hér gert ráð fyrir að jöfn lækkun hafi verið milli áranna 1994 (4,6 dagar) og 1998 (3,6 dagar).
3Tölur yfir lengd sængurlegu á Íslandi árin 1995–1997 liggja ekki fyrir og því ekki hægt að sjá
nákvæmlega hvenær þessi þróun byrjar að skera sig úr.