Ljósmæðrablaðið - 01.12.2012, Síða 41

41Ljósmæðrablaðið - desember 2012
Heimsókn á Landssjúkrahúsið
í Þórshöfn í Færeyjum
Ég var svo lánssöm að fá tækifæri til að fara til
Færeyja í sumar og skoða fæðingardeild Lands-
sjúkrahússins í Þórshöfn undir leiðsögn Önnu
Christiansen ljósmóður þann 13. maí sl. Hvers
vegna valdi ég að fara þangað og hvað bjóst ég
við að læra af störfum ljósmæðra í Færeyjum?
Ég kom til baka með þann lærdóm að í
Færeyjum verða ljósmæður að standa saman
og fá læknana með sér til góðrar samvinnu eigi
fæðingarþjónustan að lifa af á eyjunum. Það
getur oltið á ákvörðun einnar persónu um brott-
flutning eða starfslok og að önnur fáist ekki í
starfið.
Mér fannst aðstæður þar svipaðar og þær
sem við stöndum frammi fyrir víða í dreifðum
byggðum Íslands hvað varðar þjónustu ljós-
mæðra í barneignarferlinu.
Á Færeyjum eru tveir fæðingarstaðir,
Landssjúkrahúsið með um 500 til 600
fæðingar á ári og sjúkrahúsið á Suðurey með
um 50 til 70 en árið 2011 voru 580 fæðingar
á eyjunum. Í Þórshöfn er fæðingardeildin í
gömlum hluta sjúkrahússins en hluti þess er
nýlega byggður. Örlög fæðingardeilda virðast
víða vera að sitja eftir í gamla hlutanum þó
byggt sé við sjúkrahúsin. Á fæðingarganginum
er fæðingarstofa, stór, óvistleg og í bland
geymsla fyrir alls konar dót tengt fæðingunni,
eins og sogklukku, tölvu, sírita, dropateljara,
bolta, dýnur og margt fleira, auk þess sem þar
er baðkar sem notað er til verkjastillingar. Á
sama gangi er göngudeildarþjónusta, sónar-
skoðanir, þar eru stofur fyrir innlagðar konur,
sængurkonur og fyrirbura sem ekki eru fluttir
til Danmerkur, en allir fyrirburar yngri en 32
vikna fara þangað auk þeirra sem þurfa mikla
aðstoð.
Umönnun fæðandi kvenna er mjög svipuð
og hér á landi, sömu lyf notuð nema gangsett er
með Prostin-stílum, en monitor-rit eru tekin af
öllum konum við komu á deildina, öll skráning
er gerð í tölvu en tölvukerfin ekki samtengd og
skráningin mjög tímafrek.
Ekki er skortur á ljósmæðrum á deildinni en
Anna ljósmóðir sagði mér að yfirljósmóðirin
hefur verið í leyfi í rúmlega eitt ár og þann tíma
hefur ekki verið ráðinn neinn starfsmaður í
afleysingu, sem hefur haft áhrif á starfsemina.
Hjúkrunarfræðingur frá barnadeildinni kemur
til að hjúkra þeim fyrirburum sem liggja á
fæðingardeildinni.
Ljósmæður af fæðingardeildinni fara í
mæðravernd til hinna ýmsu staða í nágrenni
Þórshafnar, öll hefðbundin mæðravernd fer
fram í Færeyjum en sykursjúkar konur fara í
eftirlit til Danmerkur svo og konur sem þurfa
mjög sértækt eftirlit.
Ekki er boðið upp á ljósmæðranám í
Færeyjum en sjúkrahúsið tekur við nemum
frá þremur skólum í Danmörku og að auki eru
stundum gestanemendur frá öðrum Norður-
löndum.
Ef tekið er mið af árinu 2011 var keisaratíðnin
í Færeyjum 22,9% sem er óvenjuhátt, var
18,3% árið áður en þess ber að geta að
fæðingar eru fáar og einn keisaraskurður breytir
prósentutölunni fljótt. Ein heimafæðing var á
framangreindu ári og ein fæðing á leiðinni á
spítala, fyrirburafæðingar voru 31 eða 5,3%,
perinatal mortalitet 6,4% sem var líka óvenju
hátt, tvíburapör voru níu þar af fimm fædd undir
37 viku, meðalþyngd þeirra 2685 gr. Alls fæddu
10,4% kvennanna eftir 42 vikna meðgöngu eða
lengri, þyngd þeirra barna var 3889 gr. Fylgst
er vel með konunum fram í eða yfir 42 viku
með sírita og sónar en ekki beðið lengur með að
gangsetja en 42 vikur og tvo daga.
Heimsóknin var fróðleg, lærdómsrík og
skemmtileg. Á sama tíma fór þar fram fundur
stjórnar NJF, þar sem Hildur Kristjánsdóttir,
formaður NJF, og Esther Ósk Ármannsdóttir,
formaður LMFÍ, voru mættar. Naut ég samvista
við þær ásamt öðrum helstu áhrifavöldum í
straumum og stefnum ljósmæðraþjónustu á
Norðurlöndum.
Guðrún G. Eggertsdóttir ljósmóðir
Guðrún og Hildur á leið í siglingu í Þórshöfn í Færeyjum
Anna Christiansen að kynna starfsemi sjúkrahússins fyrir Guðrúnu og Esther