Morgunblaðið - 04.10.2018, Side 9

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 4. OKTÓBER 2018 9FRÉTTASKÝRING
ásinni í október 2008
Þ R I Ð J U D A G U R 7. O K T Ó B E R 2 0 0 8
STOFNAÐ 1913
274. tölublað
96. árgangur
Landsprent ehf.
MBL.IS
Morgunblaðið
hvar sem er
hvenær sem er
A ÖG Á ÍS ANEYÐ RL L NDI
 Alþingi samþykkti
g jlö um f ármálamarkaði
 Fjármálaeftirlitið
fær víðtækar heimildir
 Skuldir bankanna
þjeru óðinni ofviða
 Glundroði einkenndi
gj yalde rismarkaði
Eftir Baldur Arnarson
baldur@mbl.is
ÞÝSKA stjórnin leggst gegn hugmyndum um sameigin-
legan björgunarpott evrópskra ríkja til að rétta við fjár-
málafyrirtæki á fallanda fæti, á sama tíma og stöðugt
fjölgar í hópi þeirra Evrópuríkja sem hyggjast ganga í
ábyrgðir fyrir sparifjárinnstæður þegna sinna.
Spánverjum sárnar að hafa ekki verið boðið á neyðar-
fund fjögurra Evrópusambandsríkja, Ítalíu, Þýskalands,
Frakklands og Bretlands, í París um helgina, þar sem
y g þ g gre nt var að finna leiðir út úr efnaha s ren in unum.
Þessi óánægja kom fram í þeirri gagnrýni Pedros
Solbes, fjármálaráðherra Spánar, að skort hefði á sam-
stillt átak Evrópusambandsríkjanna við kreppunni.
Jean-Claude Trichet, bankastjóri evrópska seðlabank-
ans, vildi hins vegar meina að sameiginlegar björgunar-
aðgerðir evrópskra ríkja á undanförnum dögum vitnuðu
um samstöðu innan Evrópusambandsins, sem gengur nú
í gegnum mestu efnahagslægðina í sögu evrunnar.
Líkt og í Bandaríkjunum lækkuðu hlutabréf frekar í
verði í Evrópu í gær og má nefna að franska hlutabréfa-
vísitalan CAC 40 féll um 9%, á næstversta deginum í
sögu sinni. | Leiðaraopna
Titringur í Evrópu
 Þjóðverjar leggjast gegn hugmyndum um björgunarpott
 Áframhaldandi lækkanir á hlutabréfavísitölum í álfunni
Efti E il Ól fr g a sson
egol@mbl.is
STJÓRNVÖLD gripu í gær til rót-
tækustu aðgerða í efnahagsmálum
sem gripið hefur verið til í sögu þjóð-
arinnar. Með lögum sem Alþingi
samþykkti í gær fékk Fjármálaeftir-
litið (FME) víðtækar heimildir til að
taka yfir stjórn fjármálastofnana
sem ekki geta staðið við skuldbind-
ingar sínar.
„Sú hætta er raunveruleg, góðir
landsmenn, að íslenska þjóðarbúið
myndi, ef allt færi á versta veg, sog-
gast með bönkunum inn í brimrótið o
afleiðingin yrði þjóðargjaldþrot.
Engin ábyrg ríkisstjórn teflir fram-
tíð þjóðar sinnar í slíka tvísýnu, jafn-
vel þótt sjálft bankakerfi þjóðarinn-
ar sé í húfi. Til slíks höfum við,
ráðamenn þjóðarinnar, ekki leyfi,“
sagði Geir H. Haarde forsætisráð-
herra í ávarpi sínu til þjóðarinnar í
gær.
Skuldabréf með 60% afföllum
Erlendir lánardrottnar eru þegar
farnir að selja skuldabréf íslensku
bankanna með allt að 60% afföllum.
Þeir vilja frekar fá eitthvað fyrir
bréfin en ekki neitt.
Staða viðskiptabankanna hefur
breyst mjög á skömmum tíma. Það
sem breyttist frá sunnudagskvöldinu
var að stórum lánalínum var lokað
bæði á Landsbankann og Kaupþing.
Þar spilaði annars vegar inn í lækk-
un lánshæfismats eftir að ríkið ákvað
að fara inn í Glitni og hins vegar
fgengisfall krónunnar. Mikið a
tryggingum fyrir lánum í erlendri
mynt er í íslenskum krónum og verð-
ur minna virði þegar krónan fellur.
Í gærkvöldi var gengið út frá að
FME myndi yfirtaka rekstur bæði
Glitnis og Landsbanka. Lands-
bankamenn höfðu þó ekki heyrt neitt
frá FME í gærkvöldi. Heimildar-
maður innan bankans sagði að hann
yrði opinn í dag eins og venjulega.
 y gNe ðarlö | g2-9 o 11-17.
Eftir Agnesi Bragadóttur og
Þóru Kristínu Ásgeirsdóttur
STJÓRNVÖLD gera sér fulla grein fyrir því að
þegar aðgerðir Fjármálaeftirlitsins eru komnar til
framkvæmda í íslenskum fjármálastofnunum mun
lánstraust Íslendinga skaðast. Samkvæmt heim-
ildum Morgunblaðsins taldi ríkisstjórnin þó að
fórna yrði minni hagsmunum fyrir meiri, þ.e.
hagsmuni alls almennings. Nýir bankar um inn-
lenda starfsemi munu að líkindum líta dagsins ljós
g y gí vikunni o full rt er einni að lánstraust ríkis-
sjóðs muni ekki bíða skaða af, jafnvel batna.
Ekki liggur fyrir hversu miklum fjármunum er-
lendir lánardrottnar tapa á því ef innlendir bank-
ar greiða ekki upp lán sín að hluta eða öllu leyti.
Þá hefur Morgunblaðið heimildir fyrir því að
Seðlabankinn hafi metið það þannig að eini bank-
inn sem ætti raunhæfa möguleika á að komast í
gegnum þrengingarnar sé Kaupþing. Því hafi ver-
ið ákveðið að veita Kaupþingi 500 milljarða króna
erlent brúarlán gegn því að bankinn setti öll
hlutabréf sín í danska bankanum FIH að veði, en
hann er talinn mun meira virði en svo.
Stjórnvöld fullyrða að bankastarfsemi nýrra
banka muni verða með eðlilegum hætti þar sem
almenningur sæki sína venjulegu bankaþjónustu.
Þegar Össur Skarphéðinsson iðnaðarráðherra
var í gær spurður hvaða bankar myndu „rúlla“
svaraði hann að menn vissu um örlög Glitnis sem
hefði þegar leitað á náðir Seðlabankans og það
lægi sömuleiðis fyrir að Landsbankinn hefði sætt
áhlaupi í Bretlandi í gær. Kaupþing hefði fengið
fyrirgreiðslu hjá Seðlabanka út á trygg veð.
Morgunblaðið/Kristinn
Þungar byrðar „Ákvörðun um umfangsmiklar björgunaraðgerðir til handa íslensku bönkunum er því ekki spurning um að skattgreiðendur axli þyngri
byrðar tímabundið heldur varðar hún stöðu íslensku þjóðarinnar í heild sinni til langrar framtíðar,“ sagði Geir H. Haarde í ávarpi til þjóðarinnar.
Stofna nýja banka
 Útlit fyrir að nýir bankar líti dagsins ljós í kjölfar alþjóðlegrar lausafjárkreppu
 Iðnaðarráðherra talar um „örlög“ Glitnis og segir Landsbanka hafa sætt áhlaupi
 jTel a forsendur | g8 o 12
íf i jóði i já f á ðL eyr ss rn r s ram a
eignir sjóðanna eigi eftir að
rýrna umtalsvert. Hugsanlega
munu þeir fresta áformum um að
færa heim eignir sínar.
f ill f f i i h j b kE a er yr r e n ver um ön -
um á næstu dögum hefur það
víðtæk áhrif enda er bæði fólk og
fyrirtæki hluthafar í viðskipta-
bönkunum.
Al l d ði i k di j ldger g un ro e n enn g a -
eyrismarkaði og erfitt var að sjá
raunverulegt gengi krónunnar.
Gengi evru fór upp í allt að 250
krónur í gær.
l di lá d fEr en r nar rottnar eru arn-
ir að selja skuldabréf íslenzku
bankanna með allt að 60% afföll-
um. Þeir horfa fram á mikið tap
af lánum sínum.
25% minni sykur
október
ndir fjármálasérfræðingar, sem tengjast al-
ðlegum fjármagnsmarkaði, lýsa áhyggjum
ástandi á Íslandi í evrópskum fjölmiðlum
segja fjárfesta hafa misst traust á íslenska
ármálakerfi nu.
Fundahöld hefjast í rauðabítið um leiðir út úr
efnahagsvandanum og bregðast við lausa-
fjárvanda bankanna. Yfi r vofði m.a. veðkall
frá Seðlabanka Evrópu í íslensku bönkunum
og kröfur frá breskum stjórnvöldum um að
yggja innstæður í Icesave-innlánsreikningum
ótturfélags Landsbankans í Bretlandi. Full-
ar launþega, atvinnurekenda, lífeyrissjóða
fjármálastofnana og Alþingis sitja á fund-
með ráðherrum fram á kvöld. M.a. er rætt
að lífeyrissjóðir fl ytji erlendar eignir sínar
ands til að styrkja gjaldeyrissforðann.
9. október
Ríkið yfi rtekur rekstur Kaup-
þings um nóttina. Geir H.
Haarde segir að harkalegar
aðgerðir breska fjármála-
eftirlitsins og annarra
yfi rvalda þar hafi orðið
Kaupþingi að falli.
Fjármálaeftirlitið ákveður
að Nýi Landsbanki Íslands
hf. taki yfi r hluta af eign-
um, réttindum og skyldum
Landsbankans hf. Elín
Sigfúsdóttir tekur við starfi
bankastjóra.
21. október
Ríkið leggur spilin á borðið með stofnun
þriggja nýrra ríkisbanka, Nýja Glitnis, Nýja
Kaupþings og Nýja Landsbankans. Efna-
hagsreikningar bankanna liggja fyrir og
Landsbankinn er langstærstur með efna-
hagsreikning upp á 2.300 milljarða króna og
eigið fé upp á 200 milljarða króna. Kaupþing
er minnstur hinna nýju ríkisbanka. Tilkynnt
að Finnur Sveinbjörnsson taki við starfi
bankastjóra Nýja Kaupþings.
Hópur sparisjóða í Noregi kaupir dótturfélag
Glitnis í Noregi á 300 milljónir norskra króna.
Er það sagt vera innan við 10% af upphafl egu
verði sem Glitnir greiddi árið 2004.
11. október
Tilkynnt að hollensk og íslensk stjórnvöld hafi
náð samkomulagi um lausn mála hollenskra
eigenda innstæðna á Icesave-reikningum
Landsbankans. Muni íslenska ríkið bæta
hverjum hollenskum innstæðueiganda
innstæður að 20.887 evrum en hollenska
ríkisstjórnin veiti Íslandi lán til að standa undir
þessum greiðslum. Viðræður hófust einnig við
sendinefnd breskra stjórnvalda um Icesave.
Geir H. Haarde forsætisráðherra segir á
fl okksráðsfundi Sjálfstæðisfl okksins að
bresk stjórnvöld hafi með valdníðslu knésett
stærsta fyrirtæki Íslendinga í vikunni og Ísland
hljóti að skoða það í fullri alvöru að leita réttar
síns vegna þessa.
a samþykkir að lækka stýrivexti
rða stýrivextir bankans því
ð mikil umskipti hafi orðið í
ap, störf hafi horfi ð, eftirspurn
r með daufasta móti. Búast megi
ætti.
naður um innlenda bankastarfsemi
a Einarsdóttir er ráðin bankastjóri.
smálaráðherra, segir á Alþingi
ort eitthvert refi svert athæfi hafi
við hrun bankanna. Ríkis-
sókninni og fái liðsinni frá
ármálaeftirliti og ríkisendur-
16. október
Vísað er til Íslands
í lokayfi rlýsingu
leiðtogafundar
Evrópusambandsins í
Brussel. Er þar lýst yfi r
samstöðu með Íslandi
en jafnframt sagt, að
íslensk stjórnvöld verði
að uppfylla alþjóðlegar
skuldbindingar sínar.
„Við
erum
að ákveða
að við ætl-
um ekki að
borga er-
lendar skuld-
ir óreiðu-
manna.
berast af því að breskir sparifjár-
ur sem ætluðu að taka fjármuni út af
gum sínum í Icesave í Bretlandi, geti
ki.
Haarde fl ytur sjónvarpsávarp þar sem
kýrir frá því að raunveruleg hætta sé á
jaldþroti, fari allt á versta veg. Lokaorð
ru: „Guð blessi Ísland.”
lagafrumvarpið lagt fram á Alþingi
s og samþykkt um kvöldið.
krónunnar lækkar um 11,65% í
tum dagsins. Bandaríkjadalur kostar
45 krónur, pundið 221,9 krónur og
72,25 krónur.
28. október
Færeyska landstjórnin ákveður að
veita Íslandi 300 milljóna danskra
króna gjaldeyrislán.
Geir H. Haarde segir að Ísland
hafi leitað til Seðlabanka Evrópu
og bandaríska seðlabankans
eftir lánafyrirgreiðslu. Einnig hafi
íslensk stjórnvöld leitað til seðla-
banka landanna á Norðurlöndum
um lánafyrirgreiðslu og gjaldeyris-
skiptasamninga.
Seðlabankinn hækkar stýrivexti í
18% í samræmi við samkomulag milli
Íslands og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins.
Landsbankinn slítur peninga-
markaðssjóðunum sínum og
greiðir út til viðskiptavina. Þeir
sem eiga peningabréf í íslenskum
krónum fá 68,8 prósent greidd, þeir
sem eiga peningabréf í evrum fá
67,3 prósent.
Fram kemur að tæplega 200 starfs-
menn Kaupþings fá ekki starf hjá
Nýja Kaupþingi. Rúmlega þúsund
starfsmenn fara því yfi r í Nýja
Kaupþing.
Nafni Nýja Landsbankans er
breytt í NBI hf.
27. október
Alistair Darling
segir í bresku
sjónvarpsvið-
tali, að hann
hafi ekki verið í
nokkrum vafa,
eftir samtalið
sem hann átti við
Árna Mathiesen
7. október, að
íslensk yfi rvöld
myndu ekki geta
komið til móts
við breska inni-
stæðueigendur.
31. október
Hlutdeildar-
skírteinishafar
í Kaupþingi
Peninga-
markaðssjóði
fá greitt úr
sjóðnum.
Upphæðin
nemur 85,3% af
eignum sjóðsins
miðað við
3. október.
„Við
föllumst
ekki á lög -
s kýringar
Breta í þessu
máli.
eyrissjóðnum.
eyrissjóðsins, segir á blaða-
amundan á Íslandi. Spár geri
saman um allt að 10%.
ir á blaðamannafundi að ágrein-
varðandi ábyrgð á innistæðum
öfur séu uppi um meira, en
ð standa undir. „Ég tel að tím-
„Við föllumst ekki á lögskýr-
s hf. Noregi verði kyrrsettar
lagði 80 milljónir evra inn á
Björgólfur Thor Björgólfsson og bankastjórar Landsbankans mæta á samráðsfund með ríkisstjórninni, fulltrúum Seðlabanka
Íslands, atvinnurekendum, verkalýðshreyfi ngunni, Fjármálaeftirlitinu, lífeyrissjóðunum og fl eirum hinn 5. október 2008.
Morgunblaðið 7. október 2008
Ljósmynd/Brynjar Gauti