Morgunblaðið - 22.11.2018, Side 38

38 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 22. NÓVEMBER 2018
Funahöfði 1 | 110 Reykjavík | Sími 567 4840 | www.bilo.is | bilo@bilo.is
MINI ONE COUNTRYMAN
nýskr. 07/2014, ekinn 56 Þ.km, bensín, 6 gíra.
FÖSSARATILBOÐ 2.290.000 kr. stgr.
Raðnúmer 257394
TOYOTA LAND CRUISER 120VX
nýskr. 06/2005, ekinn 284 Þ.km, dísel, sjálfskiptur,
33“. FÖSSARATILBOÐ 1.990.000 kr. stgr.
Raðnúmer 258331
SVARTUR FÖSSARI - SVARTUR FÖSSARI - SVARTUR FÖSSARI
FORD FIESTA TREND
nýskr. 04/2014, ekinn 81 Þ.km, bensín, 5 gíra.
FÖSSARATILBOÐ 890.000 kr. stgr.
Raðnúmer 258429
PORSCHE CAYENNE S
Árg. 2004, ekinn 173 Þ.km, 8 cyl. bensín, sjálfskiptur.
FÖSSARATILBOÐ 999.000 kr. stgr.
Raðnúmer 258288
M.BENZ C 180 CDI AVANTGARDE
02/2011, ekinn 199 Þ.km, dísel, sjálfskiptur.
FÖSSARATILBOÐ 1.990.000 kr. stgr.
Raðnúmer 258355
Bílafjármögnun Landsbankans
FÖSSARA
TILBOÐ
Íslenski dansflokkurinn frum-sýndi tvö ný íslensk verk áNýja sviði Borgarleikhússinssíðastliðið laugardagskvöld,
sem hluta af alþjóðlegu sviðslistahá-
tíðinni Spectacular. Viðburðurinn
ber nafnið Dísablót. Flokkurinn hef-
ur tekið mikilli endurnýjun á þessu
ári og það er gaman að sjá mörg ný
andlit á sviðinu. Hópurinn vinnur vel
saman, dansararnir leggja sig gríð-
arlega fram, og er augsýnilegt að á
milli þeirra ríkir góður skilningur og
traust.
Verk nr. 1 eftir Steinunni Ketils-
dóttur og dansarana er fyrsta verk í
seríu verka sem eru afrakstur
tveggja ára rannsóknarvinnu höf-
undar, sem nefnist EXPRESS-
IONS: virði og vald væntinga í
dansi. Um er að ræða kóreógrafíska
listrannsókn þar sem væntingar inn-
an dansins og fyrirframgefnar hug-
myndir um dans og möguleika
formsins eru í brennipunkti. Verkið
er kröftugt, flókið, skemmtilegt og
tilefni til mikilla heilabrota. Unnið er
með margar hugmyndir, margra
spurninga spurt, og klisjur eru
afbyggðar og settar í ný samhengi.
Framsetningin gefur tilefni til ólíkra
túlkana en þó má segja að þetta sé
dansverk um dans, um hlutverk
dansarans, sem og dansverk um
afstöðu og viðmót áhorfandans.
Það er undirliggjandi allt verkið
að dansararnir eru skýrt meðvitaðir
um nærveru áhorfenda, þeir með-
taka þá og horfa beint á móti, ein-
hvers konar „ég sé þig sjá mig“ og
„ég vil það eða vil það ekki“-
tilfinning. Þeir vilja að áhorfandinn
horfi á þá, hlutgeri þá, og víki sér
ekki undan. Spurningarnar sem sitja
eftir eru: Hvað er dansari og hvert
er hlutverk hans? Er áhorfandinn
hugsanalaus neytandi og dansinn og
líkami dansarans neysluvara?
Hverjar eru væntingar áhorfandans
til dansarans og dansins? Verkið
spyr þannig pólitískra spurninga
sem má yfirfæra á önnur svið.
Tónlist Áskels Harðarsonar spilar
stórt hlutverk í heildarupplifuninni
en hún er sambland af hústónlist,
teknó, raftónlist, og hljóðgervlalík-
ingum. Tónlistin varð til á æfingum
og er því samofin dansinum, hún er
límið sem heldur verkinu saman og
skapar grípandi andrúmsloft. Hún á
í góðu samtali við búningana sem
eru frumlegir og fallega litríkir og
undirstrika líkamsvöxt dansaranna.
Lýsingin er afar falleg og magnar
áhrif verksins.
Kóreógrafían er hrein og formföst
frekar en flæðandi. Það reynir á ein-
beitingu og samstillingu dansar-
anna, og þeir sem hópur standa und-
ir fyllstu kröfum. Verkið hefur yfir
sér fútúríska, vélræna stemningu og
ákveðna ró, sem kristallast sér-
staklega í frammistöðu Ernu Gunn-
arsdóttur sem er einn af nýjum
dönsurum flokksins. Hreyfingar
hennar eru áreynslulausar, og hún
heldur athygli áhorfandans frá
fyrsta augnabliki. Frammistaða og
nærvera Sólbjartar Sigurðardóttur
var einnig áhrifamikil, en Sólbjört
kemur inn í uppfærsluna með aðeins
tveggja daga fyrirvara vegna for-
falla.
Í verki þar sem einblínt er á list-
formið sjálft og hlutverk listamanns-
ins er það umhugsunarefni hvort
hinn almenni áhorfandi hafi for-
sendur til að skilja hin fínni blæ-
brigði í því sem um er fjallað. Það
má líka spyrja sig hvort það hefði
verið til gagns að einfalda verkið,
draga betur fram höfuðþættina og
einblína á færri hugmyndir.
Verk nr. 1 fjallar um gífurlega
áhugavert efni og verður spennandi
að sjá framhaldið. Lengi framan af
er verkið eins og þægileg neyslu-
vara, vélrænt og fjarlægt. Í endann
verður það þó persónulegra, og við
sjáum glitta í innra líf dansaranna.
Þetta endurspeglast sérstaklega í
lokasólóinu, sem Elín Signý Wey-
wadt Ragnarsdóttir dansar af mikilli
list. Þar kemur fram nýtt sjónar-
horn á heim verksins, formfestan
hverfur og við sjáum undir yfirborð-
ið. Við erum skilin eftir með óþægi-
lega tilfinningu og stingandi sorg,
sem og spurningar um manneskjur
og dans.
Pottþétt myrkur er lokakaflinn í
fjórleik um myrkrið og berskjöldun
mannslíkamans eftir Ernu Ómars-
dóttur, Valdimar Jóhannsson og
dansara Íd. Verkið hefst í rétt svo
nægri birtu til að hægt sé að greina
form ótal svartra mannslíkama sem
ferðast um rýmið eins og svart haf.
Hápunkti er náð í ljóðrænum fossi
líkama, sem er eftirminnileg mynd.
Búningarnir virka vel þarna, ver-
urnar eru samtengdir líkamar,
dúkka og dansari, og minna á sálu-
félaga-skrímsli Platós. Það er heims-
endastemming yfir senunni, hún er
frumleg og í anda danshöfundarins.
Nálgunin gefur áhorfandanum tæki-
færi til að upplifa dans á annan hátt,
og einblína á formin og hreyfing-
arnar.
Myndlíking verksins á líklega að
vera sú, að við höfum öll einhvers
konar draug eða djöful að draga,
sem við losnum aldrei við. Það getur
verið óöryggi, þunglyndi, kvíði, ást-
arsorg, ofbeldissamband, fíkn, sjúk-
dómur, væntingar eða öll heimsins
helvíti. Áhorfendum er frjálst að
túlka. Einnig er hægt að tengja
verkið við átök okkar tíma þar sem
gröftur samfélagsins er að brjótast
upp á yfirborðið.
Að lokum þessa áhrifamikla inn-
gangs umbreytist allt andrúmsloftið.
Það birtir á sviðinu, andlit dansar-
anna koma í ljós, tónlistin hækkar,
og dansararnir verða ógnandi og
hreyfingarnar hrottafullar. Birtunni
er teflt á móti myrkrinu og stemning
ofbeldis tekur völdin. Hvað hefur
eiginlega gerst, og hvers vegna? Til
þess að svona umbreyting geti virk-
að verður að vera innistæða fyrir
henni, eitthvað í aðdragandanum
sem gefur til kynna framhaldið. Því
er því miður ekki að skipta í þessu
tilfelli, bara tilgangslaus hávaði og
hamagangur og aldrei gefið neitt
eftir. Jú, reyndar verður stemnings-
breyting þegar dansararnir birtast í
sínum eigin hversdagsfötum, gefa
frá sér kokhljóð og leika einhvers
konar dýr eða uppvakninga, sem
minnir helst á risaeðlur. Ætlunin er
óljós, á þetta að vera fyndið eða
óþægilegt? Búningavalið er einnig
torskilið, eiga dansararnir núna að
vera þeir sjálfir í eigin fötum?
Tónlist Sigur Rósar og Valdimars
Jóhannssonar er mjög ágeng og
hvöss, og áhorfandinn fær aldrei
pásu. Þetta er samfelldur hljóð-
massi, aldrei þagnir eða rólegri
augnablik, til að geta síðan sprengt
allt upp á nýtt. Hún er þannig pláss-
frek og yfirgnæfandi og má spyrja
sig hvort hún hafi verið rétta valið
fyrir þetta verk.
Maður spyr sig líka hver sé ástæð-
an fyrir því að gera verk með svona
miklu ofbeldi. Það getur fengið á
áhorfendur líkamlega að horfa á
dansarana fleygja dúkkunum og
hver öðrum um sviðið, og getur haft
öfug áhrif við það sem ætlað er, orð-
ið tilgerðarlegt og pirrandi. Í lokin
er nýtt efni kynnt til sögunnar,
svartar konfetti bombur og flöktandi
strobe-ljós sem er klisjukennt og
bætir engu við.
Sjálfsagt er það ætlun höfunda að
spyrja spurninga um valdbeitingu,
hlutgervingu og notkun á mann-
eskjum – þessir tveir pólar, að vera
sá sem beitir valdinu og vera sá sem
er beittur valdinu. Að keyra á tryll-
ingslegri orku eða gefast upp í ör-
mögnun. Að vera fastur í fangi ann-
ars afls eða annarrar manneskju,
algjörlega undir hennar valdi. Að
hata djöfulinn sinn en geta ekki lifað
án hans. Allt er þetta spennandi og
verðugt efni fyrir dans, en það
hvernig svo hugmyndin er fram-
kvæmd, stöðugt af sömu þungu orku
og án þess að setja í annað sam-
hengi, verður fljótt þreytandi og
jaðrar við tilgerð þegar upp er stað-
ið. Það einfaldlega vantar dýpt til að
kveikja í áhorfendum. Hér hefði
þurft að huga betur að dramatúrgíu,
tempói og tónlist – og stytta. Hins
vegar er það krafturinn, færnin, ein-
beitnin og traustið hjá dönsurunum
sem heldur verkinu uppi.
Um tilgang, kraft og ofbeldi
Ljósmyndir/Jónatan Grétarsson
Borgarleikhúsið
Verk nr. 1 bbbbn
Eftir Steinunni Ketilsdóttur í samvinnu
við dansara Íslenska dansflokksins.
Tónlist: Áskell Harðarson. Lýsing: Björn
Bergsteinn Guðmundsson. Búningar:
Alexía Rós Gylfadóttir. Dansarar: Elín
Signý Weywadt Ragnarsdóttir, Erna
Gunnarsdóttir, Ernesto Camilo Aldaza-
bal Valdes, Félix Urbina Alejandre, Inga
Maren Rúnarsdóttir, Sigurður Andrean
Sigurgeirsson, Sólbjört Sigurðardóttir,
Una Björg Bjarnadóttir og Þyri Huld
Árnadóttir.
NÍNA
HJÁLMARSDÓTTIR
DANS
Pottþétt myrkur bbnnn
Eftir Ernu Ómarsdóttur í samvinnu við
dansara Íd. Listrænir stjórnendur: Erna
Ómarsdóttir og Valdimar Jóhannsson.
Tónlist: Sigur Rós og Valdimar Jóhanns-
son. Búningar: Rebekka Jónsdóttir.
Leikmunir og sviðsmynd: Erna Ómars-
dóttir og Valdimar Jóhannsson. Dans-
arar: Sömu og fyrr ásamt Hannesi Þór
Egilssyni. Íslenski dansflokkurinn frum-
sýndi bæði verk undir yfirskriftinni
Dísablót á Nýja sviði Borgarleikhússins
laugardaginn 17. nóvember 2018.
Áhugavert „Verk nr. 1 fjallar um gífurlega áhugavert efni og
verður spennandi að sjá framhaldið,“ segir í rýni um Verk nr. 1.
Kraftur „[Það er]
krafturinn, færn-
in, einbeitnin og
traustið hjá döns-
urunum sem held-
ur verkinu uppi,“
segir í rýni um
Pottþétt myrkur.