Morgunblaðið - 28.01.2019, Blaðsíða 17

17
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 28. JANÚAR 2019
Snjópar Við Ægisíðu í Reykjavík risu karl og kerling úr snjó. Hlutskipti þeirra virðist ósvipað þrátt fyrir að byggingarefnið sé hið sama; karlinn lútir þreytulegur höfði en kerlingin stendur keik.
Eggert
Á fundi borgarráðs
28. maí 2009 lagði ég
fram umferðaröryggis-
tillögu, þar sem segir
m.a.:
„Borgarráð sam-
þykkir að nú þegar
verði hafinn undirbún-
ingur að gerð 30 km
svæðis á Hringbraut,
sem nái frá gatnamót-
um Hringbrautar og
Sæmundargötu á móts við Háskóla
Íslands allt vestur að hringtorgi við
Ánanaust. Jafnframt verði Hofs-
vallagata öll gerð að 30 km svæði.
Einnig samþykkir borgarráð að Bú-
staðavegur frá gatnamótum við Sæ-
braut verði gerður að 30 km svæði
vestur að Háaleitisbraut. Jafnframt
verði Háaleitisbraut öll gerð að 30
km svæði. Auk þess verði unnar
nýjar og víðtækari tillögur um-
hverfis- og samgöngu-
nefndar um fjölgun 30
km svæða og mislægra
göngutengsla í öllum
hverfum borgarinnar í
samræmi við tillögu
þáverandi borgarstjóra
(Ólafs F. Magnús-
sonar) frá aprílmánuði
2008 m.a. með það að
markmiði að börn á
leið í skóla þurfi ekki
að fara yfir götur með
yfir 30 km hámarks-
hraða. Annars komi til
mislæg göngutengsl.“
Tillaga mín var svæfð með því að
vísa henni til umhverfis- og sam-
göngunefndar en þeir borgar-
stjórar, sem tóku við af mér, Hanna
Birna Kristjánsdóttir og Dagur B.
Eggertsson, voru miklir andstæð-
ingar mínir í umferðarmálum sem
öðrum málaflokkum. Í borgar-
stjóratíð minni var hafist handa um
umferðaröryggisráðstafanir á
nyrðri hluta Hálaeitisbrautar, sem
allir geta séð í dag og eru oft nefnd-
ar sem dæmi um vel heppnaða
hraðahindrandi aðgerð á leið barna
í skóla. En framhald varð ekki á
áætlunum mínum í samræmi við
áðurnefnda tillögu mína í borgar-
stjóratíð 2008 og í borgarráði 28.
maí 2009. Ég tek það fram, að
borgarstjórinn árin 2010-2014, Jón
Gnarr, sinnti aldrei því starfi, enda
var hann aðeins leppur fyrir Dag B.
Eggertsson og Samfylkinguna, eins
og dæmin sanna.
Ég var svo lánsamur, árið 1990,
að verða varaborgarfulltrúi og geta
sinnt umferðaröryggismálum af eld-
móði frá þeim tíma. Um það vitna
fjölmargar umferðareyjur og hraða-
hindranir. Göngubrú yfir Miklu-
braut á móts við Framheimilið var
árangur áralangrar baráttu minnar.
Fjölmargar tillögur mínar um eyð-
ingu svokallaðra svartbletta (slysa-
staða) á 20 ára borgarstjórnarferli
verða annars ekki tíundaðar hér.
Sem íbúi í Fossvogshverfi á ár-
unum 1986-2012 varð ég vitni að
mörgum slysum og afleiðingum
þeirra. Skömmu áður en ég flutti
ofangreinda tillögu mína í borgar-
ráði frá 28. maí 2009 kom ég að
mótorhjólaslysi á gangbraut yfir
Bústaðaveg á móts við Bústaða-
kirkju. Á fundi mínum sem borgar-
stjóri með íbúum í Fossvogs-, Smá-
íbúða og Bústaðahverfi í
Réttarholtsskóla, í apríl 2008, fann
ég ég glöggt að hjarta íbúanna sló í
takt við mitt, með börnunum og ör-
yggi þeirra. Það var forgangsmálið!
Ég ræddi einnig ítarlega við íbúa
við Hringbraut, sem höfðu miklar
áhyggjur af hraðakstri þar. Skjól-
stæðingur minn sem heimilislæknis
hafði látið lífið í mótórhjólaslysi á
mótum Birkimels og Hringbrautar
21. maí 2009 og skömmu áður en ég
flutti tillöguna í borgarráði kom ég
tvívegis að gangbrautarslysum á
Hringbraut á móts við Háskóla Ís-
lands. Í öðru tilfellinu var ekið fram
úr strætisvagni gegn rauðu ljósi!
Það sýnir best hve umferðarljós
geta verið litilvirk til að ná niður
hámarkshraða. Með reynslu mína í
farteskinu, sem læknir í 40 ár og
kjörinn fulltrúi Reykvíkinga í 20 ár,
segi ég hiklaust, að hraðahindranir
eru öruggasta og besta hraða-
vörnin. Þær hægja á umferðarflæði
en koma ekki í veg fyrir það, eins
og virðist ástríðufull vegferð núver-
andi borgarstjóra og meðreið-
arsveina hans.
Eftir Ólaf F.
Magnússon » Börn á leið í skóla
þurfi ekki að fara
yfir götur með yfir
30 km hámarkshraða.
Annars komi mislæg
göngutengsl.
Ólafur F. Magnússon
Höfundur er læknir og
fv. borgarstjóri.
Umferðaröryggi og hámarkshraði
Atlagan að eldri
borgurum landsins á
undanförnum árum er
fordæmalaus. Skattp-
íningu og afskiptaleysi
stjórnvalda af þessum
frumherjum landsins
sem byggðu upp Ís-
land nútímans þarf að
veita meiri athygli.
Frelsi til athafna og
betri nýtingu á vits-
munalegum auði þessa hóps til meiri
verðmætasköpunar fyrir Ísland þarf
að nálgast með meiri virðingu og
þakklæti. Í ljósi þess að lífaldur
fólks eykst með hverju árinu er mik-
ilvægt að vera með verðmætaskap-
andi stefnumörkun fyrir þennan
mikilvæga hóp þjóðfélagsins sem
hefur að geyma mikinn vits-
munalegan auð, góð gildi og reynslu
sem getur nýst til verðmætasköp-
unar fyrir Ísland.
Verðmætasta eign hvers þjóð-
félags og fyrirtækja er vitsmuna-
legur auður. Þessi eign tekur til óá-
þreifanlegra eigna eins og hæfileika,
þekkingar og upplýsinga sem hafa
safnast fyrir á löngum tíma.
Í niðurstöðum efnahagsreikninga
fyrirtækja eru áþreif-
anlegar eignir fyr-
irtækis bókfærðar, s.s.
fasteignir, vélar og
tæki, en ekki óáþreif-
anlegar eignir. Vits-
munalegur auður getur
verið miklu meira virði
heldur en virði eigna
sem birtast í efnahags-
reikningi fyrirtækis og
er í flestum tilfellum
það hráefni sem skapar
fjárhagslegan árangur.
Gera þarf greinar-
mun á tvenns konar vitsmunalegum
auði, annars vegar mannlegum og
hins vegar kerfisbundnum. Mann-
legur auður er uppspretta nýsköp-
unar og nýjunga og verður aðeins
hagnýttur með kerfisbundnum
hætti með upplýsingakerfum, þekk-
ingu á dreifileiðum og tengslum við
viðskiptavini. Í dag samanstendur
kostnaður nýrra vara að mestu leyti
af rannsóknum og þróun, vits-
munalegum eignum og þjónustu.
Óáþreifanlegar eignir s.s. hæfi-
leikar, þekking og upplýsingar eru
orðnar aðalinnihald hins nýja efna-
hagslega veruleika sem fyrirtækin
standa frammi fyrir. Vitsmunalegur
auður er efniviður til að framleiða
verðmætari eignir og þannig auka
verðmætasköpun til lengri tíma.
Hægt er að stjórna vitsmunalegum
auði með skýrri stefnumörkun auk
þess sem mikilvægt er að hafa
stjórn á óáþreifanlegum eignum
þannig að þær leiði til áþreifanlegs
árangurs, en án þess er erfitt að
hagnýta hinn vitsmunalega auð.
Í stað hagræðingar í rekstri rík-
issjóðs undanfarin ár hefur aukin
skattlagning á hópa sem flestir hafa
lagt verulegar fjárhæðir til sam-
félagsins en á sama tíma fengið
frekar lítið til baka þegar njóta á
þjónustu ríkisins t.a.m. í heilbrigðis-
kerfinu. Eldri borgarar sem eru um
15% af heildarmannfjölda á Íslandi
eru vannýtt auðlind sem þarf að
virkja á næstu árum með skipu-
lögðum hætti á öld æskudýrkunnar
og ofurskattlagningar. Það er í raun
óskiljanlegt að þjóðfélagsþegnar
sem hafa skilað góðu dagsverki á
fjórða áratug skuli vera ofurskatt-
lagðir á eftirlaunaárum sínum þegar
um hægist hjá flestum. Skattlagning
eldri borgara skilar litlu til ríkis-
sjóðs, ætti ríkissjóður að hætta að
höggva í sama knérunn. Það má bú-
ast við að aukið athafnafrelsi og at-
hafnasemi eldri borgara myndi auka
skatttekjur ríkissjóðs með óbeinum
hætti.
Auka þarf lífsgæði eldri
borgara með athafnafrelsi
Nú þegar meðalævi lengist með
hverju ári og margir sem hafa náð
70 ára aldri eru við fulla starfsorku
og athafnasemi þá er þessu fólki
gert það erfitt að fara á vinnumark-
aðinn nema að vera nánast skattlagt
að fullu. Sú kynslóð sem lagði
grunninn að Íslandi nútímans með
vinnusemi og bjartsýni þarf nú við
lok starfsævinnar að þola ofurskatt-
lagningu og skerðingar margskonar.
Í stað þess ætti að hvetja eftir-
launaþega til góðra verka og vinnu.
Þannig væri hægt að nýta verðmæta
reynslu á margan hátt til hagsbóta
fyrir þjóðfélagið í heild og auka
þannig verðmætasköpun til fram-
tíðar fyrir komandi kynslóðir lands-
ins. Á næstu árum má búast við að
eldri borgurum fjölgi tvöfalt og þar
með aukist mikilvægi þess að nýta
athafnasemi þessa fólks til góðra
verka. Fólk af þessari kynslóð lagði
grunninn að Íslandi nútímans með
mikilli vinnusemi, dugnaði og fram-
sýni. Í dag eru Íslendingar að njóta
ávaxta þessa góða starfs sem unnið
var á árunum 1960-1990 en á þess-
um tíma urðu miklar framfarir á
mörgum sviðum íslensks þjóðlífs. Á
tímum æskudýrkunar hefur virðing-
arleysi og fordómar gagnvart eldri
borgurum aukist en mikilvægt er að
bæta stefnumörkun í málaflokkum
sem tengjast eldri borgurum. Vegna
mikillar fjölgunar þeirra á næstu ár-
um vegna aukinnar ævilengdar og
aldurssamsetningar þjóðarinnar
þarf að hefjast handa strax við að
auka athafnafrelsi og athafnasemi.
Mikilvægi gildismats, reynslu, góðr-
ar dómgreindar og betri nýtingar á
vitsmunalegum auði þjóðarinnar
sem felst í eldri borgurum landsins
er vannýttur fjársjóður og auðlind.
Eftir Albert Þór
Jónsson » Verðmætasta eign
hvers þjóðfélags
og fyrirtækja er vits-
munalegur auður. Þessi
eign tekur til óáþreif-
anlegra eigna eins og
hæfileika, þekkingar
og upplýsinga sem
hafa safnast fyrir
á löngum tíma.Albert Þór Jónsson
Höfundur er viðskiptafræðngur,
MCF í fjármálum fyrirtækja og
með 30 ára starfsreynslu á fjár-
málamarkaði. albertj@simnet.is
Eldri borgarar eru vannýtt auðlind á Íslandi