Morgunblaðið - 06.02.2019, Side 10

10 FRÉTTIRInnlent
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2019
Opið:
8-18 virka daga
10-14 laugardaga
Sími 588 8000
slippfelagid.is
Blár vinur í stofunni,
yndislegur litur sem nýtur
sín vel í flestum rýmum.
Skoðaðu litaúrvalið
okkar á slippfelgid.is
Notalegur
Ágúst Ingi Jónsson
aij@mbl.is
Unnið er að gerð samnings á milli
Íslands, Noregs og Bretlands hvað
varðar vöruviðskipti sem myndi fela
í sér að núverandi tollkjör héldu í
grundvallaratriðum áfram að gilda
fyrir inn- og útflutning til og frá
Bretlandi. Vinna við gerð samnings-
ins er vel á veg komin og stefnt er á
að hægt verði að beita honum ef til
þess kemur að Bretland gangi úr
ESB án samnings í lok mars. Í
framhaldinu yrði unnið að því að
bæta markaðsaðgang fyrir sjávaraf-
urðir til Bretlands enn fremur til
langs tíma.
Bundnir af EES-regluverki
Þetta er meðal þess sem fram
kom í skriflegu svari Sveins Guð-
marssonar, upplýsingafulltrúa utan-
ríkisráðuneytisins, er hann var
spurður hvort í gangi væru viðræð-
ur um slíkan tímabundinn samning.
Í svari ráðuneytisins kom jafnframt
fram að hafa bæri í huga hagsmuni
er vörðuðu heilbrigðisreglur og
gagnkvæma viðurkenningu á heil-
brigðisvottorðum hvað snerti við-
skipti með matvæli og þá sérstak-
lega sjávarafurðir sem fluttar væru
til Bretlands.
„Hvað varðar matvælaöryggis-
reglur er Ísland bundið af reglu-
verki EES-samningsins og því ekki
unnt að semja um það við Breta.
Aftur á móti hafa bresk stjórnvöld
gefið til kynna að þau muni ekki
krefjast heilbrigðisvottorða fyrir
vörur frá ESB eða EES-ríkjum eftir
útgöngu. Svo kann að vera að reglur
í Bretlandi breytist í þessum efnum
með tímanum, en það yrði þá gert
með fyrirvara sem gæfi útflytjend-
um færi á að aðlagast. Hvað varðar
innflutning frá Bretlandi, mun Ís-
land aftur á móti þurfa að beita þeim
EES-reglum sem gilda um afurðir
sem koma utan EES,“ segir í svari
ráðuneytisins.
Margvíslegar fyrirspurnir
Þar kemur fram að stjórnvöld eru
í nánum samskiptum við hagsmuna-
aðila vegna Brexit. Fjölmennur upp-
lýsingafundur var haldinn 19. des-
ember 2018 og stefnt er að því að
annar verði haldinn síðar í febrúar.
Þá hefur fjöldi minni funda verið
haldinn um tiltekin málefnasvið m.a.
varðandi útflutning á sjávarafurð-
um.
„Upp úr áramótum og sérstak-
lega eftir að útgöngusamningur
Bretlands úr ESB var felldur á
breska þinginu, hefur utanríkisráðu-
neytið í auknum mæli sinnt fyrir-
spurnum frá almennum borgurum,
fyrirtækjum og öðrum hagsmunaað-
ilum sem tengjast Brexit. Um er að
ræða almennar fyrirspurnir um
stöðu og rétt fólks og fyrirtækja en
einnig atviksbundnar fyrirspurnir
sem miðast að sérstökum aðstæð-
um,“ segir Sveinn aðspurður hvort
ráðuneytið hafi heyrt af áhyggjum
kaupenda eða seljenda vegna stöð-
unnar sem gæti komið upp eftir
Brexit.
Miðað við þær varúðarráðstafanir
sem unnið sé að hafi dregið verulega
úr hættu á alvarlegri röskun á við-
skiptum við Bretland. Mikilvægt sé
þó að hafa í huga að útganga Bret-
lands úr ESB án samnings mundi
hafa ýmsar breytingar í för með sér
hvað varði lagalega umgjörð við-
skipta Íslands og Bretlands þar sem
Bretland yrði ekki lengur aðili að
EES-samningnum.
„Þá verður einnig að hafa í huga
ytri aðstæður sem gætu haft áhrif,“
segir í svari við spurningu um hvað
ráðuneytið ráðleggi sölufyrirtækj-
um, t.d. í sjávarútvegi.
„Mögulegt er að gengi pundsins
veikist og breskt efnahagslíf al-
mennt a.m.k. til skamms tíma. Þá
gætu flöskuhálsar myndast við
landamæri Bretlands og Frakklands
fyrst um sinn sem gæti haft áhrif á
flutning íslensks fisks frá Bretlandi
yfir á meginland Evrópu. Hér þurfa
hagsmunaaðilar og fyrirtæki sem
eru í viðskiptum við Bretland að
meta stöðuna og bregðast við með
viðeigandi hætti en íslensk stjórn-
völd eru þó ávallt reiðubúin til að
gera það sem í þeirra valdi stendur
til að aðstoða og greiða fyrir málum
þar sem hægt er.“
Mikil viðskipti
Vöruútflutningur frá Íslandi til
Bretlands nam 49 milljörðum króna
(£353m) árið 2017. Verðmæti út-
flutnings þangað náði hámarki 2015,
en samhliða styrkingu krónunnar og
veikingu pundsins tók útflutnings-
verðmæti að dragast saman til árs-
ins 2017, og á sama tíma jukust inn-
flutningsverðmæti. Rúmlega 60% af
vöruútflutningnum samanstanda af
sjávarafurðum en Bretland er
stærsti útflutningsmarkaður Íslend-
inga fyrir sjávarafurðir.
Í svarinu kemur fram að á fyrstu
ellefu mánuðum ársins 2018 sjáist
glöggt að útflutningsverðmætin hafi
aukist á ný, bæði af sjávarafurðum
og iðnaðarvörum. Upplýsingar um
heildarvöruviðskipti Íslands og
Bretlands árið 2018 liggja ekki fyrir.
Vinna við samn-
ing um tollkjör
er langt komin
 Viðræður Breta, Íslendinga og Norð-
manna  Yrði hægt að beita samningn-
um ef til útgöngu kæmi án samnings
AFP
Brexit Theresa May, forsætisráðherra Bretlands, hefur staðið í ströngu að
undanförnu. Myndin er tekin fyrir utan Downing-stræti 10 í gær.
Vöruviðskipti milli Íslands og Bretlands
Útflutningur til Bretlands 2017
Inn- og útflutningur 2010-2017, milljarðar kr.
Útflutningur
Innflutningur
80
60
40
20
0
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Heimild: Hagstofa Íslands
Milljónir kr.
Sjávarafurðir
Aðallega þorskur og rækja 30.608
Iðnaðarvörur
Ál og álafurðir 14.973
Landbúnaðarvörur
Eldislax og sauðfjárafurðir 1.619
Aðrar vörur 1.397
63%
31%
3% 3%
2017
Einn virðulegasti bíll héraðsins var
á ferðinni á götum Akureyrar í
gær.
Elsta slökkvibíl Slökkviliðs Akur-
eyrar var ekið með kistu Gunnlaugs
Búa Sveinssonar slökkviliðsmanns
frá Akureyrarkirkju, þaðan sem út-
för hans var gerð, að Kirkjugarði
Akureyrar.
Gunnlaugur Búi fór ungur til
starfa hjá Slökkviliði Akureyrar og
þar var hans ævistarf.
Slökkvibíllinn er af gerðinni
Ford F750 „Big Job“, árgerð 1953
og er merktur slökkviliðinu með
stöfunum SA-1. Slökkviliðið fékk
hann nýjan og á Akureyri var sett á
hann slökkvidæla, vatnstankur og
annar búnaður. Bíllinn var í fyrstu
línu slökkviliðsins í nærri fimm ára-
tugi, eða til ársins 1999.
Fordinn er kominn á „eftirlaun“
því eftir að hann var tekinn úr
notkun var hann gerður upp og er
til sýnis í slökkvistöðinni. Hann er
stundum notaður til að flytja
slökkviliðsmenn síðasta spölinn og
á dögunum var hann í forystu bíla-
lestar sem ók um Vaðlaheiðargöng
við formlega opnun ganganna.
Morgunblaðið/Þorgeir Baldursson
Forysta Gamla slökkviliðsbílnum var ekið með kistu Gunnlaugs Búa Sveins-
sonar slökkviliðsmanns sem borinn var til grafar á Akureyri í gær.
Með slökkvibílnum
síðasta spölinn
Í Noregi hefur síðustu daga
talsvert verið fjallað um út-
göngu Breta úr Evrópusam-
bandinu án samnings, og þá um
leið Evrópska efnahagssvæð-
inu, og samskipti við Norð-
menn. Í grein í Aftenposten um
helgina var ljósinu varpað á
sjávarútveg og þar komu fram
áhyggjur af þróun mála í Bret-
landi. Þar segir að óvissan sé
mikil og skynsamlegt geti verið
að tryggja að vörur séu komnar
til Bretlands fyrir 29. mars.
Hvað varði ferskan fisk séu
möguleikarnir þó takmarkaðir
eðli málsins samkvæmt.
Auk fyrrnefnds tímabundins
fríverslunarsamnings kemur
fram í blaðinu að Norðmenn eigi
einnig í viðræðum við Breta um
sambærilegan samning vegna
flutninga- og farþegaskipa, olíu-
starfsemi og hafnaþjónustu.
Áhyggjur
í Noregi
RÆÐA FLEIRI ÞÆTTI