Morgunblaðið - 06.02.2019, Qupperneq 22

22 MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2019
✝ Inga DóraGústafsdóttir
fæddist í Reykja-
vík 1. maí 1931.
Hún lést á kvenna-
deild Landspítala
– háskólasjúkra-
húss 27. janúar
2019.
Foreldrar henn-
ar voru Gústaf
Kristjánsson,
kaupmaður í
Reykjavík, f. 1. október 1904,
d. 6. mars 1968, og Sigurlaug
Aðalbjörg Sigurðardóttir, f. 4.
júlí 1910, d. 20. desember
1976. Bræður Ingu Dóru voru
Agnar hrl., f. 28. október 1926,
d. 26. september 2008, og Val-
ur leikari, f. 21. júní 1935, d.
10. maí 1997.
Gunnlaugur Sigfússon barna-
hjartalæknir. Eiginmaður
Ragnhildar er Birgir Ár-
mannsson alþingismaður og
börn þeirra eru Erna, Helga
Kjaran og Hildur. Barna-
barnabörnin eru sex talsins.
Inga Dóra útskrifaðist frá
Verslunarskóla Íslands árið
1949, fór sama ár til London til
að nema ensku og varð stúdent
frá öldungadeild Mennta-
skólans við Hamrahlíð árið
1979. Hún starfaði hjá sendi-
ráði Bandaríkjanna á Íslandi á
sjötta áratug síðustu aldar og
flutti síðan með fjölskyldu
sinni til langdvalar erlendis, í
Noregi, Svíþjóð og Eþíópíu.
Eftir heimkomu vann hún við
íslenskukennslu fyrir útlend-
inga hjá bandaríska sendi-
ráðinu og Námsflokkum
Reykjavíkur og stofnaði eigin
heildsölu, Karítas.
Útför Ingu Dóru fer fram
frá Dómkirkjunni í Reykjavík í
dag, 6. febrúar 2019, klukkan
13.
Eftirlifandi
maki er Einar Ó.
Lövdahl barna-
læknir, f. 22. júní
1929. Þau gengu í
hjónaband 5. jan-
úar 1957. Börn
þeirra eru: 1) Sig-
urlaug Ingibjörg,
f. 4. apríl 1958,
skrifstofustjóri í
Háskóla Íslands. 2)
Jóhanna Sólveig, f.
14. febrúar 1960, náms- og
starfsráðgjafi í Háskóla Ís-
lands. 3) Ragnhildur Hjördís, f.
1. maí 1971, leiðsögumaður.
Sonur Sigurlaugar er Arnar,
faðir hans er Pétur Jónasson
gítarleikari. Börn Jóhönnu eru
Eva Ýr, Sigfús Kristinn og
Einar Lövdahl, faðir þeirra er
Mamma lést á kvennadeild
Landspítalans á fallegum,
björtum og stilltum vetrardegi,
sólin var farin að hækka á lofti
en hún talaði alltaf um að birt-
an væri af allt öðrum toga eftir
vetrarsólhvörf. Næmni mömmu
fyrir umhverfinu var óvenjuleg
og hún gat setið lengi og horft
á sólarlagið, dreymandi eins og
hún væri komin í annan heim.
Nokkrum klukkustundum eftir
að mamma skildi við fæddist
lítil stúlka á hæðinni fyrir ofan.
Litla stúlkan er sjötta barna-
barnabarn mömmu og pabba.
Harmur og gleði á sama degi,
hin fallega hringrás lífsins.
Ábyggilega eins og mamma
hefði helst kosið.
Þegar við horfum til baka þá
er það fyrst og fremst þakklæti
sem fyllir hjörtu okkar. Þakk-
læti fyrir góðmennsku hennar,
hvatningu og jákvæðni. Hún
gaf endalaust af sinni einstöku
kímnigáfu og hláturinn smitaði
alla í kring. Fyrrverandi
tengdasonur orðaði það svo
réttilega einu sinni þegar hann
sagði að eigingirni væri eigin-
leiki sem vantaði algerlega í
hana. Hún tók fallega á móti
öllu því unga fólki sem fylgdi
dætrum hennar og sýndi hverj-
um og einum virðingu og
áhuga. Hún bjó lengi erlendis
með pabba og okkur eldri
systrunum, á stöðum þar sem
fáir Íslendingar höfðu búið áð-
ur, s.s. í Eþíópíu á tímum Haile
Selassie. Kannski var það þessi
reynsla sem ýtti undir mikla
víðsýni hennar í stóru sem
smáu. Hún var eiginlega heims-
borgari, hún mamma. Eftir
próf frá Verslunarskóla Íslands
árið 1949 fór hún til London í
enskunám ásamt íslenskri vin-
konu sinni.
Þær skruppu til Parísar og
mamma sagði okkur frá því
þegar þær stöllur settust inn á
veitingastað í Eiffelturninum,
pöntuðu sér fínan mat og báðu
um mjólkurglas með að íslensk-
um sið! Þjónninn missti auðvit-
að andlitið. Mamma og pabbi
ferðuðust mikið og ekki bara til
gamans heldur einnig til gagns.
Eitt sumarið dró mamma
pabba með sér til Bayreuth þar
sem hún fór á þýskunámskeið
en tungumál voru meðal þeirra
heima sem hún lifði og hrærðist
í. Orðabækur alltaf uppi á borð-
um og hún gat endalaust verið
að spekúlera í uppruna orða og
merkingu þeirra. Mamma var
afar vel gefin. Lengi hafði
blundað í henni áhugi á við-
skiptum, sennilega kominn frá
foreldrum hennar sem ráku
Verzlunina Drífanda í Reykja-
vík. Mamma var líka drífandi
og stofnaði eigin heildsölu, Kar-
ítas, sem hún rak í rúm tuttugu
ár. Tónlist skipaði stóran sess í
lífi mömmu og hún átti ekki
langt að sækja það. Amma
hennar, Ingibjörg Friðriksdótt-
ir, og tvær systur, Sigríður og
Þuríður, voru meðlimir í
Kvæðamannafélaginu Iðunni.
Faðir hennar var félagi í Karla-
kórnum Fóstbræðrum og Einar
Kristjánsson, tenór, föður-
bróðir hennar. Þegar mamma
hlustaði á tónlist var það eins
og með sólarlagið, hún fór inn í
annan heim. Það var svo gott
að hún náði að sjá kvikmyndina
Síðasti bærinn í dalnum við
undirleik Sinfóníuhljómsveitar
Íslands með tónlist Jórunnar
Viðar 11. desember sl. en
Valur, bróðir hennar, lék Berg í
myndinni. Mamma var ekki
trúuð í þeirri merkingu sem
flestir leggja í það hugtak en
hún lét oft í veðri vaka að það
væri eitthvað meira en okkar
jarðneska líf. Hún vissi það.
Hvíl í friði, elsku mamma, og
takk fyrir allt sem þú varst og
gafst okkur.
Þínar dætur,
Sigurlaug, Jóhanna
og Ragnhildur.
Inga Dóra, tengdamóðir mín
fyrrverandi, lést nýverið eftir
alvarleg veikindi og langar mig
að minnast hennar hér, þar sem
ég kemst ekki til að fylgja
henni síðasta spölinn.
Ég náði þó að kveðja hana
daginn fyrir andlátið og jafnvel
þótt þá hafi verið mikið af
henni dregið var það góð stund
sem ég held að okkur hafi báð-
um þótt mikið vænt um.
Ég var bara átján ára þegar
við Inga Dóra kynntumst og ég
man ennþá vel þegar við hitt-
umst í fyrsta sinn. Þá þegar og
alla tíð síðan var mjög gott á
milli okkar og man ég ekki til
að nokkurn tímann hafi brugð-
ið skugga á samskipti okkar –
svolítið í andstöðu við það sem
oft er sagt um slík sambönd
tengdamóður og tengdasonar.
Það sem mér er kannski efst
í huga þegar minningar liðinna
ára leika í höfðinu er hversu
traust hún Inga Dóra var,
hjálpsöm og alltaf til staðar.
Ég og mín fjölskylda á henni
mikið að þakka enda ekki
ósjaldan sem hún hljóp undir
bagga og aðstoðaði okkur,
hvort sem var með húsnæði
eða með fjárhagsstuðningi þeg-
ar þröngt var í búi.
Inga Dóra var hins vegar
hvorki manneskja margra orða
né vön að hafa hátt um tilfinn-
ingar sínar en hafði aðrar leiðir
til að sýna væntumþykju og
umhyggju. Svo kom hún oft
sterkust inn þegar mest á
þurfti, þegar erfiðleikar steðj-
uðu að á einhvern hátt.
Undanfarin ár þegar ég
heimsótti þau Einar og Ingu
Dóru barst talið oftar en ekki
að Svíþjóð og Stokkhólmi, þar
sem ég bý og starfa að hluta.
Ég veit að Ingu Dóru leið af-
skaplega vel í Svíþjóð, en þar
dvaldi fjölskyldan í allmörg ár
meðan Einar var í framhalds-
námi.
Hún talaði alltaf vel um árin
í Svíþjóð, elskaði sænska sum-
arið, umhverfið og menn-
inguna. Ég held líka að hún
hafi borið mikla virðingu fyrir
þeirri samfélagskennd sem þar
ríkir, líkað vel við áreiðanleika
Svíanna, aga og virðingu í sam-
skiptum.
Með miklu þakklæti í huga
og væntumþykju kveð ég Ingu
Dóru Gústafsdóttur og þakka
henni alla góða samfylgd í líf-
inu. Hvíl í friði.
Gunnlaugur Sigfússon.
Tengdamóðir mín, Inga
Dóra Gústafsdóttir, var bæði
merkilegur og margbrotinn
einstaklingur. Hún var á marg-
an hátt mikill heimsborgari, vel
að sér á fjölmörgum sviðum og
fylgdist vel með atburðum líð-
andi stundar, hvort sem var á
sviði menningar, stjórnmála
eða á öðrum sviðum, og hafði
góðan skilning á orsökum og
afleiðingum þeirra mála sem
upp komu.
Hún var hins vegar hógvær
og ekki mikið fyrir að hafa sig í
frammi og hafði lag á að koma
þekkingu sinni og sjónarmiðum
frekar á framfæri með því að
spyrja spurninga en með því að
hafa uppi fullyrðingar eða slá
um sig með einhverjum alhæf-
ingum.
Hún hafði ákveðnar skoðanir
og fastmótuð gildi en það var
henni alls ekki eðlislægt að
troða þeim upp á aðra. Hún
hafði gott skopskyn og vakti oft
athygli manns á spaugilegum
hliðum tilverunnar með því að
lauma út úr sér einhverjum at-
hugasemdum en gætti þess
jafnan að þær væru hvorki
meiðandi né særandi fyrir
nokkurn mann.
Inga Dóra ólst upp á borg-
aralegu menningarheimili í
Reykjavík og átti þess jafn-
framt snemma kost að víkka
sjóndeildarhringinn með búsetu
í öðrum löndum; fyrst þegar
hún fór kornung til enskunáms
í London að loknu verslunar-
prófi, síðar þegar hún fór með
manni sínum til Noregs og Sví-
þjóðar þar sem hann var við
framhaldsnám og loks þegar
þau dvöldu í Eþíópíu um
tveggja ára skeið þar sem hann
starfaði sem barnalæknir. Þá
starfaði hún fyrir sendiráð
Bandaríkjanna á Íslandi í nokk-
ur ár og fékk góða innsýn í am-
eríska þjóðfélagshætti og
menningu. Þegar eldri dæturn-
ar tvær voru vaxnar úr grasi og
umstangið á heimilinu farið að
minnka tók hún sig til, lauk
stúdentsprófi og stofnaði síðar
eigið innflutningsfyrirtæki, sem
hún rak af myndarskap um ára-
bil. Öllum þessum verkefnum
sinnti hún af eðlislægri alúð og
vandvirkni.
Inga Dóra var komin fast að
sjötugu þegar leiðir mínar og
Ragnhildar dóttur hennar lágu
saman. Hún var þá farin að
hægja á ferðinni miðað við það
sem áður var, að mörgu leyti
búin að draga sig í hlé, og má
segja að á þessu skeiði ævinnar
hafi líf hennar að mestu verið
farið að snúast um dæturnar og
fjölskyldur þeirra, velferð
þeirra og vellíðan. Þau Einar
áttu þó eftir að ferðast talsvert
á þessu tímabili og minnist ég
ánægjulegra ferðalaga með
þeim til jafn ólíkra staða og
Búdapest, Parísar, Slóveníu og
Tenerife, svo nokkur dæmi séu
nefnd, en ferðalög voru mikil-
vægur þáttur í lífi hennar með-
an þrek og heilsa leyfði. Það
var gaman að ferðast með Ingu
Dóru og alls staðar var hún á
heimavelli, fundvís á áhuga-
verða staði og hluti, og alltaf
einstaklega lagin við að gera
góð kaup.
Þegar við kveðjum Ingu
Dóru er mér efst í huga þakk-
læti fyrir góð kynni, ánægju-
legar samverustundir, velvild
og hlýju og ómetanlega aðstoð
á svo mörgum sviðum. Sökn-
uður fjölskyldunnar er mikill en
góðar minningar um hana
munu ylja okkur öllum um
ókomin ár.
Birgir Ármannsson.
Sem barn varði ég ófáum
stundum heima hjá ömmu og
afa á Hagaflöt. Ég aðstoðaði
afa við garðyrkjustörf, fór með
honum í kríuvarp, veiddi fisk í
Vífilsstaðalæknum, niðri á
bryggju og í ám og vötnum víða
um land ásamt ýmsu öðru
stússi.
Þegar erindum dagsins var
lokið fórum við svo heim og
fengum pönnukökur hjá ömmu,
en þá list kunni hún betur en
flestir. Vegna þessarar hlut-
verkaskiptingar á heimilinu var
ég óhjákvæmilega meira með
honum og tengdist honum því
betur en henni.
Eftir að ég svo stálpaðist og
fór að geta spjallað við fólk
opnaðist fyrir mér ný og áður
óþekkt hlið á ömmu. Hún var
viskubrunnur sem gaman var
að tala við því hún var lífs-
reynd, vel lesin og hafði óvenju-
legar og skemmtilegar skoðanir
á hlutunum. Hún ólst upp í
Reykjavík á stríðsárunum og
þreyttist ekki á að segja sögur
frá því sem þar átti sér stað,
ásamt því að hafa áhuga á ís-
lensku, sem var sameiginlegt
áhugamál okkar.
Hún var aldrei hrædd við að
segja skoðun sína og það
endurspeglaðist í því sem hún
tók sér fyrir hendur í lífinu,
sem oft braut í bága við það
sem taldist venjulegt og var því
pönkari í vissum skilningi.
Mér eru minnisstæð tvö at-
vik þar sem amma Inga Dóra
kom mér svo yndislega
skemmtilega á óvart. Annað
þeirra var í eftirpartíi eftir
stúdentsveisluna mína þar sem
hún heimtaði að fá að heyra
Summertime með Ellu Fitz-
gerald og stóð svo á miðju gólfi
og dansaði og söng af mikilli
innlifun.
Hitt var á jólunum fyrir
nokkrum árum þar sem öll fjöl-
skyldan var samankomin heima
hjá systur hennar mömmu. Þar
tilkynnti hún okkur óvænt við
matarborðið að hún ætlaði að
segja brandara. Í kjölfarið
fylgdi löng saga sem hún sagði
í miklum smáatriðum sem svo
endaði skyndilega og amma rak
upp rokna hlátur. Niðurlag
brandarans skildi enginn al-
mennilega en þetta var allt eitt-
hvað svo fyndið að fjölskyldan
lá öll í hláturskasti, sem gerði
þessi jól þau skemmtilegustu í
mínu minni.
Þú varst alltaf svo góð og
skilningsrík og skemmtileg
amma og það er nokkuð sem ég
mun hafa ofarlega í huga í upp-
eldi minna barna. Hvíldu í friði
og takk fyrir allt.
Arnar Pétursson.
„Elsku amma.“ Þannig hljóð-
ar andvarpið sem hefur hrokkið
endurtekið af vörum okkar
systkina undanfarna daga.
Elsku amma – þakklátasta, fró-
ðasta og kurteisasta kona sem
við höfum kynnst. Alltaf svo vel
tilhöfð, alltaf svo hlý.
Það er lýsandi fyrir fágun
ömmu að sjálf kveðjustundin
var sveipuð fegurð. Þann sama
dag og hún kvaddi á kvenlækn-
ingadeild Landspítalans kom
sjötta langömmubarn hennar í
heiminn, aðeins örfáum klukku-
stundum síðar undir sama þaki.
Eitt ljós slokknaði en annað
tendraðist og við fjölskyldan
komumst í tæri við lífið frá
upphafi til enda á einum og
sama sólarhringnum.
Að kveðja ömmu reynir á en
það veitir huggun að hugsa til
þess hversu litskrúðugt lífs-
hlaup hennar var.
Sem ung kona fór hún til
London í enskuskóla í einn vet-
ur að loknu verslunarprófi og
elti síðar afa okkar til Noregs,
Svíþjóðar og loks alla leið suður
til Eþíópíu þar sem hann nam
og starfaði sem barnalæknir.
Eftir heimkomu til Íslands
ákvað amma að feta mennta-
veginn sjálf og útskrifaðist með
stúdentspróf frá öldungadeild
MH árið 1979 – sem hún var
reglulega stolt af og mátti svo
sannarlega vera það. Amma var
fróðleikhús fram á síðasta dag
og hefði hún verið af síðari kyn-
slóðum hefði hún vafalaust not-
ið þess í botn að ganga örlítið
lengra eftir menntaveginum.
Það hefði farið ömmu vel að
vera háskólastúdent.
Þótt amma og afi hafi búið í
Vesturbænum frá 2008, í ná-
munda við alla afkomendur
sína, mun amma alltaf standa
okkur fyrir hugskotssjónum á
Hagaflöt í Garðabæ.
Þar fluttu amma og afi í ný-
byggt einbýlishús eftir heim-
komuna frá Eþíópíu sem er
hinn mesti fasti í æskuminn-
ingum okkar systkina. Í eldhús-
inu á Hagaflöt var „Amma
Garðó“ vön að reiða fram stafla
af vöfflum eða pönnukökum eft-
ir að maður var búinn að bralla
eitthvað með afa úti í garði eða
einfaldlega að tilefnislausu,
enda var amma mikill sælkeri.
Það er bara svo „ógurlega
gott“, svo gripið sé til hennar
orðfæris, að fá sér eitthvað
sætt annað slagið.
Í dagsins önn bar amma til-
finningar sínar ekki á torg en
umhyggja hennar í okkar garð
duldist engum.
Hún fórnaði sér fyrir aðra,
kom sterkust inn þegar eitt-
hvað bjátaði á og passaði alltaf
upp á að fólkið hennar hefði
það gott. Í hvert sinn sem mað-
ur leit við hjá henni ljómaði
hún af barnslegri gleði og
þakkaði manni fyrir innlitið líkt
og maður hefði sæmt hana
heiðursorðu. Hún var stolt af
okkur og var ófeimin við að
endurtaka það.
Af öllu því hlýja og góða sem
frá henni stafaði mun minning-
in um þessa óendanlegu gæsku
hennar alltaf standa hæst.
Amma var bara svo góð kona –
og það er nokkuð sem við höf-
um sjálf reynt að hafa í háveg-
um í samskiptum við aðra og
munum gera áfram í hennar
nafni.
Þrátt fyrir að það sé nánast
óhugsandi höfum við nú faðmað
elsku ömmu í síðasta sinn en
minning hennar verður þó aldr-
ei langt undan. Gæska hennar
mun umvefja okkur um ókomna
tíð og við vonum svo innilega að
hún hafi kvatt þetta líf fullviss
um hversu ógurlega vænt okk-
ur þótti sömuleiðis um hana.
Hvíl í friði, elsku amma.
Eva Ýr, Sigfús Kristinn
og Einar Lövdahl.
Í dag kveðjum við ömmu
okkar, ömmu Ingu Dóru, eða
ömmu á Flyðrugranda eins og
við kölluðum hana síðustu árin,
eftir að hún og afi fluttu úr
húsinu sínu í Garðabæ. Amma
var okkur alltaf mjög góð og
eigum við margar góðar minn-
ingar um heimsóknirnar til
hennar þegar hún tók á móti
okkur með pönnukökum eða
strútaís, eins og hún kallaði
hnetutoppa og svipaðan ís. Það
var alveg sérstakur viðburður á
aðventunni og í aðdraganda
páskanna þegar við fórum til
hennar til að hjálpa henni að
skreyta, verkefnin okkar voru
alltaf skýr og hún stjórnaði
verkinu, enda vildi hún hafa allt
í föstum skorðum.
Hún vildi alltaf hafa fínt hjá
sér og vildi líka alltaf vera mjög
fín og dömuleg hvert sem hún
fór, átti fín föt og fór reglulega
í lagningu alveg fram undir það
síðasta.
Amma var mjög hjálpsöm og
vildi alltaf hjálpa okkur eins og
hún gat, líka þegar hún var í
rauninni orðin of lasin til þess.
Hún kenndi okkur margt, til
dæmis að prjóna þegar við vor-
um litlar.
Seinna hjálpaði hún okkur
oft þegar við vorum að prjóna
og nú síðast lagði hún mikið
upp úr því að ná að ljúka við
peysu sem Erna byrjaði á í
fyrra en hafði ekki klárað.
Núna í desember kallaði hún
svo Ernu til sín til að máta
peysuna og gleðin skein úr aug-
unum þegar hún sá að hún
passaði alveg og bara átti eftir
að ganga frá endunum.
Það var gaman fyrir okkur
að fá tækifæri til að fara með
ömmu á kvikmyndatónleika
Sinfóníuhljómsveitarinnar nú í
desember þar sem gamla
myndin „Síðasti bærinn í
dalnum“ var sýnd. Það skipti
hana miklu máli enda var Valur
bróðir hennar meðal leikar-
anna.
Við erum mjög þakklátar
fyrir að hún gat verið hjá okkur
síðasta aðfangadagskvöld en
eftir það var hún orðin of veik
til að koma aftur í heimsókn.
Við söknum elsku ömmu
mikið en munum alltaf varð-
veita góðu minningarnar um
hana.
Erna, Helga Kjaran
og Hildur Birgisdætur.
Inga Dóra
Gústafsdóttir
Frímann & hálfdán
Útfararþjónusta
Frímann
897 2468
Hálfdán
898 5765
Ólöf
898 3075
Sími: 565 9775
www.uth.is
uth@uth.is
Cadillac 2017