Morgunblaðið - 27.03.2019, Blaðsíða 10

Áhugaverðar staðreyndir koma í ljós
þegar rýnt er í samsetningu íslenska
skipaflotans og hve mikill munur get-
ur verið á kostnaði og sölutekjum út-
gerða eftir því hvort bolfiskur er
verkaður í landi og seldur ferskur,
eða unninn á sjó og seldur frosinn.
Húni Jóhannesson, sérfræðingur
hjá fyrirtækjaráðgjöf Arctica Fin-
ance, er höfundar nýrrar greiningar
sem sýnir svart á hvítu að íslenskur
sjávarútvegur hefur færst frá notkun
stórra vinnsluskipa, sem eru að veið-
um í margar vikur í senn og fram-
leiða frosnar fiskafurðir, yfir í ísfisk-
togara sem fara í mun styttri túra og
koma með fiskinn í land kældan og
slægðan.
Voru ísfisktogararnir 25 árið 2010
en hafði fjölgað í 29 árið 2017. Á sama
tíma fækkaði vinnsluskipum úr 28
niður í 16, og vinnsla á aflanum færst
sem því nemur af sjó upp á land.
Húni segir þróunina hægfara,
enda fylgi því mikill kostnaður að
breyta rekstrarmódeli útgerðar,
kaupa nýtt skip og koma upp fisk-
vinnslu í landi. Reikna megi með að
taki nokkur ár fyrir útgerð, frá því
ákvörðun er tekin, að skipta út út-
gerð vinnsluskips yfir í ísfisktogara
og landvinnslu en ávinningurinn sé
greinilegur:
„Munar mest um að með því að
breyta veiðum og vinnslu með þess-
um hætti lækkar launakostnaður
hlutfallslega samhliða því að hærra
verð fæst fyrir fersku vöruna en fyrir
þá frystu,“ útskýrir Húni og bendir á
fleira sem gerir rekstur vinnsluskipa
kostnaðarsamari en ella: „Bæði hefur
olíuverð áhrif enda þurfa skipin að
framleiða rafmagn úti á sjó til að
halda vinnsluvélunum gangandi og
Vinnsluskip að víkja
fyrir ísfisktogurum
Ásgeir Ingvarsson
ai@mbl.is
Hærra verð fyrir ferskan
fisk og hlutfallslega lægri
launakostnaður í landi er
meðal þess sem skapar
hvata til að breyta við-
skiptamódeli félaga sem
gera út vinnsluskip
Líflegur dagur í fiskvinnslunni. Aukin afköst
á hverja vinnustund í landi, þökk sé tækni-
væðingu, hafa áhrif á reikningsdæmið.
10 MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 27. MARS 2019
Eltak sérhæfir sig í sölu
og þjónustu á vogum
Bjóðum MESTA úrval
á Íslandi af smáum
og stórum vogum
Vinnsluskip og ísfi sktogarar borin saman
35%
30%
25%
20%
15%
10%
Vinnsluskip Ísfi sktogarar
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Framlegðarhlutfall rekstrar (EBITDA margin) fyrir bolfi sk
Tekjur og launakostnaður vegna þorskafurða
Launakostnaður sem
hlutfall af tekjum
Tekjur (sölu-
verð, kr/kg)
Launakostn-
aður (kr/kg)
Mismunur
(kr/kg)
Vinnsluskip 42% 613,0 255,8 357,2
Ísfi sktogarar 38% 199,4 75,3 124,1
Landvinnsla 18% 967,0 177,0 790,0
Ísfi sktogarar + landvinnsla 26% 967,0 252,3 714,7
35%
30%
25%
20%
15%
10%
Vinnsluskip Ísfi sktogarar
2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017
Breytingar á samsetningu fl otans
Heimild: Verðalagsstofa skiptaverðs
og Hagstofan. Mynd: Colourbox.
Afurðaverð á markaði
26. mars 2019, meðalverð, kr./kg
Þorskur, óslægður 297,54
Þorskur, slægður 382,71
Ýsa, óslægð 312,82
Ýsa, slægð 278,86
Ufsi, óslægður 108,97
Ufsi, slægður 163,31
Gullkarfi 211,29
Langa, óslægð 186,00
Langa, slægð 233,79
Keila, óslægð 20,74
Keila, slægð 100,24
Steinbítur, óslægður 145,35
Steinbítur, slægður 200,29
Skötuselur, slægður 604,12
Skarkoli, óslægður 199,00
Skarkoli, slægður 383,21
Þykkvalúra, slægð 839,19
Langlúra, slægð 264,00
Bleikja, flök 1.492,00
Grásleppa, óslægð 246,40
Hlýri, slægður 283,65
Hrogn/ýsa 182,00
Hrogn/þorskur 252,11
Lúða, slægð 331,82
Lýsa, slægð 102,22
Rauðmagi, óslægður 223,65
Skata, óslægð 67,00
Skata, slægð 77,08
Stóra brosma, slægð 79,00
Undirmálsýsa, óslægð 120,89
Undirmálsýsa, slægð 145,93
Undirmálsþorskur, óslægður 209,03
Undirmálsþorskur, slægður 216,90
ÞÚ FINNUR ALLT Á FINNA.IS
ÞARFTU
AÐ LÁTA
GERA VIÐ?
Um 3000
þjónustufyrirtæki
eru á skrá hjá
finna.is