Bæjarblaðið - 18.12.1954, Blaðsíða 2

2
BÆJARBLAÐIÐ
Laugardagur 18. desember 1954.
e.. —..........— .. »
BÆJARBLAÐIÐ
Ritnefnd:
DR. ARNI ARNASON, KARL HELGASON,
RAGNAR JÖHANNESSON OG VALGARÐUR KRISTJANSSON
AfgreiSslumaSur:
ODDUR SVEINSSON
Sirni 74.
2 ' • v •>. ' f ..... -
| - ' V i .- f - .. .
BlaSiS kemur út annan hvern fimmtudag.
PrentaS í Prentverki A kraness h.f.
JóUtósk
„FriSarins Guð, in hœsta hugsjón min,
höndunum l-yfti ég í bœn til þín!“
ÓfriSur. Hve oft heyrum viS ekki eSa lesum þetta orS:
ófriSur. DagblöSin fylla dálka sína meS lesmáli — oft feitletr-
uSu — urn ófriS einhvers stáSar í heiminum og útvarpiS þylur
hinar sömu fregnir í eyra manns. Enginn dagur líSur svo, aS
hann ékki beri yfirskriftina: ófriSur, aS meira eSa minna leyti.
Satt er þaS, aS oft eru ófriSarfregnirnar komnar aS langa vegu,
og margur lœtur sér fátt um finnast. „ÞaS má svo illu venjast,
aS gótt þyki“, segir máltœkiS. En ófriSur er allra þjóSa böl,
og þar sem hann fœr aS dafna, er lífiS saurgáS og lífsgléSi fleiri
éSa færri tröSin fótum. ÞaS sorglega er: mannkyniS ræktar
þennan bölvald lífsins. Og oft sjáum viS hann þar sem sízt
skyldi. En hvar sem hann birtist og í hvaSa mynd sem er, allt
frá blóSugum átökum þjóSanna á vígvöllunum og inni á heim-
ilinu, þar sem hann læsir któnum í vé heimilislífsins og rífur
þaS og flekkar, sem heilt skyldi vera og heilagt, —— alls staSar
á hann rót sína á einum og sama staSnum: í hjarta mannsins.
Og þar nærist hann á því, sem heitir: eigingirni. Þetta er ofur
einfalt mál, en hitt getur hugur okkar ekki rúmaS hversu mik-
itli bölvun ófriSurinn hefur valdiS í mannheimi — og gerir
enn.
Þarf nú þetta aS vera svona? Nei, og aftur nei, svarar
kristindómurinn. Hans hugsjón er: friSur. Og er þaS ekki friSur,
sem mennirnir þrá, þrátt fyrir allt? En þaS er ekki nóg aS tala
um friS. Ef mannshjörtun eiga ekki kærleikann, ríkir ekki
friSur á jörS. Eigingirnin þarf aS hverfa, en kærleikurinn aS
koma í staSinn. FriSur og kærleikur eiga saman aS sínu leyti
eins og lindin og uppsprettan. — Og nú skulum viS — hvert
og eitt — líta nœst okkur — líta í okkar eigin barm. HvaS býr
í hjarta mínu og þínu? Þar er rótin til ills eSa góSs.
Innan stundar fagna kristnir menn jólum um gjörvallan
heim. Frelsarinn er fœddur og meS honum kom kærleikurinn
í líf mannanna. Og enn kemur hann til þín og mín. Munum
viS hafa ráS á aS ala eigingirnina öllu lengur í brjósti okkar?
ÞaS borgar sig betur aS bjóSa kœrleikanum inn, vertu viss.
Fyrir sjálfan þig og áSra:
Hállgrímur baS:
„Upplýstu hug og hjarta mitt,
herra minn Jesú sæti,
svo aS ég dýrSar dœmiS þitt
daglega stundaS gæti“.
MéS sama hug ættum viS áS krjúpa viS jötu jólabarnsins
á þessum jólum. / raun og sannleika á enginn gléSileg jól, sem
ekki hefur mætt Frelsaranum og finnur kœrleika hans hræra
hjarta sitt. Og friSflytjandi getur enginn veriS, sem ekki á hans
friS. ÞáS skal því vera ósk mín til þín og þjóSar minnar um
þessi jól, áS GuS gefi þér og henni sinn kœrleika — sinn friS.
„FriSarins GuS, ég finn þitt hjarta slá
föSurmilt, blítt og sterkt í minni þrá,
brennandi þrá aS mýkja meinin hörSu.
því finn ég mínum vængjum vaxa flug,
viljanum traust og strengnum mínum dug
til þess áS syngja — syngja friS á jörSu“.
Jórt M. Guðjónsson.
DR. ÁRNI ÁRNASON:
Börnin - dýrmiEtnsto eignin
Enginn mun treysta sér til
að neita því, að börnin eru dýr-
mætasta eignin. Þjóðfélagið lít-
ur svo á, að börnin, æskulýður-
inn séu dýrmætasta eign þess
til frambúðar og er ekki erfitt
að skilja, að svo hlýtur að vera.
Börnin og æskulýðurinn eru
framtíð þjóðfélagsins. Þau eru
þjóðin, sem koma skal og erfa
landið. Þau eru þjóðin í næsta
lífi, framhaldslíf þjóðarinnar.
Hvert þjóðfélag leggur því
mikla rækt við hina uppvax-
andi kynslóð og leggur hart að
sér til þess að sjá henni fyrir
góðu uppeldi. Forráðamenn og
forsjármenn þjóðfélagsins vita
það vel, að sú er sýkin verst og
örlagarikust, þegar óáran kem-
ur í mannfólkið.
Allir góðir og heilbrigðir ‘for-
eldrar líta svo á, að börnin séu
dýrmætasta eignin og það er
þeirra stolt og yndi, að eiga
góð og mannvænleg börn. Þeir
foreldrar, sem ekki elska börn
sín og láta sér annt um þau, eru
að þessu leyti verri en skyn-
lausar skepnur, og verður sú
hlið þessa máls ekki rædd hér.
Heilbrigðir og skynsamir for-
eldrar vilja heill og hag barna
sinna í hvívetna af heilum
huga. En það er svo í þessum
efnum, að tilfinningarnar eru
ekki einhlítar, þótt góðar séu
og göfugar, heldur er vits þörf
hér sem annars staðar. I þessu
greinarkorni skal leitazt við að
benda á atriði, sem varða
framtíðarheill barnanna.
Hvert barn fær líkamlega og
andlega eiginleika sína að erfð-
um. Gamalt orðtæki segir, að
f jórðungi bregður til fósturs, en
það merkir, að það sem maður-
inn er, hæfileikar hans og eig-
inleikar séu að einum fjórða
hluta undir uppeldinu komnir.
Vitanlega ber ekki að skilja
þetta bókstaflega, en hér er
settur fram sá sannleikur, að
uppeldi og umhverfi hefir mik-
il áhrif og mótar, lagar eða af-
lagar hvert barn og ungmenni.
Um það eru skiptar skoðanir,
hve mikill þáttur uppeldisins er
í þessu efni, en það er vafa-
laust, að meðfæddir, arfgengir
eiginleikar eru mikilvægir. Það
gjörir enginn góðan smíðisgrip
úr ónýtu efni eða þvi efni, sem
ekki á við.
Hvert barn erfir eiginleika
sína frá báðum foreldrunum,
en að vísu 1 misjöfnum mæli
og er það alkunna, að barn
líkist ýmis meir föður sínum
eða móður. Foreldrarnir hafa
aftur erft eiginleika sína frá
sínum foreldrum og þannig eru
það ættaeinkennin, sem erfast.
Sumir þessara eiginleika koma
í ljós hjá hverjum einstakling
og mann fram af manni, en
aðrir eru duldir og koma ekki
í ljós nema við og við. Þannig
getur barn erft eiginleika, sem
ekki hafa komið í ljós hjá for-
eldrunum, en aftur á móti hef-
ir borið á hjá afa eða ömmu
eða öðrum fyrirrennurum
Verður ekki farið hér lengra
út í þá sálma, en þessa er hér
getið til að minna á, að faðerni,
móðerni og ætterni yfirleitt á
mikinn þátt í allri gerð hvers
barns. Það er undirstaðan und-
ir allri andlegri og líkamlegri
gerð hvers manns. Það er þess
vegna hið mesta happ hverj
um manni, að vera af góðu
fólki kominn, og það er þjóð-
félaginu hin mesta nauðsyn, að
sem mestur hluti fólksins sé af
góðu bergi brotinn. Margir góð-
ir menn hafa þvi fyrr og síðar
rætt í fullri alvöru inn kynbæt-
ur á mannfólkinu.
Það er alkunnugt, að forfeð-
ur vorir lögðu á það hina mestu
áherzlu, að synir þeirra hlytu
gott gjaforð, að konan væri vel
ættuð. Margt bendir einnig til
þess, að þeir létu sig það ekki
litlu skipta, hverjum þeir gáfu
dætur sinar. Sjálfsagt má gjöra
ráð fyrir því, að þar hafi verið
litið á riki og göfgi ættarinnar
og mannaforráð, en hitt hefir
vafalaust einnig verið haft fyr
ir augum, að erfingjarnir yrðu
mannvænlegt fólk en engir
ættlerar, enda kom hitt að litlu
haldi að öðrum kosti. Vér vit-
um það líka beinlínis, að feð-
urnir höfðu það í sínu svari, er
þeir réðu sonum sínum til á-
kveðins kvonfangs, að kona sú
væri hinn bezti kvenkostur.
Þeir hafa áreiðanlega litið jafn-
framt á þá hlið málsins. Vér
vitum ekki, hve mikinn þátt
þessi fasti siður hefir átt í því
að halda við þrótti og góðum
hæfileikum beztu ætta þjóðar
vorrar.
Allir góðir foreldrar vilja
börnum sínum alh hið bezta.
Það er þeirra heitasta ósk, að
þau megi verða dugandi og
hamingjusöm. Það má því oft
og tíðum vera undrunarefni,
hve mikið er um hugsunarleysi
í þeim efnum, sem nú var vik-
ið að, hve lítið margir virðast
hugsa um, að velja börnum sín-
um gott faðerni og móðerni.
Þetta á við, enda þótt um dug-
andi og skytnsamt fólk sé að
ræða, bæði yngra og eldra. Og
þetta er ekki nútíma fyrirbæri,
heldur hefir það löngum viljað
við brenna. Vér vitum þess þá
líka dæmin, að börn gáfaðra
og merkra manna hafa orðið
aumustu ættlerar, af því að
hinn makinn var litils verður.
Orsakanna er vitanlega að leita
í því, að í þessum málum ráða
tilfinningarnar svo miklu, en
einnig mun vanþekkingu og
hugsunarleysi um að kenna.
Hverjmn manni, karli og
konu, á að vera það ljóst, að
barn ha'ns er ekki eingöngu
barn hans sjálfs, heldur einnig
barn hins aðilans. Hann á ekki
nema helminginn af barninu.
Stúlka eignast bam, els'kar barn
sitt og er hamingjusöm af þvi
að eiga það. Hún ætlar sér að
lifa fyrir barnið sitt og gjöra
það að góðum, nýtum og ham-
ingjusömum manni. En hún
verður að gæta þess, að þetta
er ekki eingöngu hennar barn.
Hún á ekki nema hluta af
því, ef til vill helming, ef til
vill meira eða minna. —
Hinn hlutann af öllum eigin-
leikum barnsins á faðirinn, og
e'f hún hefir eignazt barnið
með einhverju ómenni eða
jafnvel ræfli, þá má hún búast
við því, að það komi í ljós gall-
ar og jafnvel þverbrestir i þess-
um dýrgrip hennar, og að ham-
ingjuvonir hennar rætist ekki
Ég nefndi hér stúlku, en hefði
einnig getað tekið pilt til dæm-
is, að því er aðalatriði málsins
snertir.
Allir góðir og heilbrigðir for-
eldrar elska böm sín. Þau em
hold af þeirra holdi, sál af
þeirra sál, líf af þeirra lífi. En
þess ber að gæta, að hluti hvors
foreldrisins er sameinaður slík-
um hluta af holdi, sál og lífi
annars, manns eða konu, og
líf og hamingja barnsins getur
oltið á því, hvernig sá hlutinn
er. Sá, sem vill reyna að tryggja
mannkosti og velferð bams síns,
verður að hugsa fyrir því áður
en barnið verður til. Menn og
konur eru ýfirleitt ekki fús á
að blanda eigum sínum og fjár-
munum við eigur og fjármuni
hvers sem er, sem ef til vill
eyðir því og spillir. En sumir
ungir menn og ungar konur
virðast ekki hafa jafn mikla gát
Framhald á 3. síðu
r--------------------------------------------------n
HÚS TIL SÖLU!
Húsið nr. 7 við Kirkjubraut hér í bænum er til sölu.
-— Húsið er járnklætt timburhús, og eru í því 3 herbergi
og eldhús á hæð og 3 herbergi í rishæð..
Húsið á að flytjast fyrir mánaðamót maí—júni 1955,
og er þegar fengin góð lóð fyrir það.
Nánari upplýsingar veitir
Valgarður Kristjánsson
© Jaðarsbraut 5 — Sími 398.
------------------------------- ->