Skessuhorn - 01.02.2006, Blaðsíða 12

12
MIÐVIKUDAGUR 1. FEBRÚAR 2006

VESTURLAND Á FLEYGIFERÐ - VESTURLAND Á FLEYGIFERÐ - VESTURLAND Á FLEYGIFERÐ - VESTURLAND Á FLEYGIFERÐ
Nauðsynlegt að skapa Vesturlandi sérstöðu í ferðamálum
Stefán Gíslason umhverfis-
stjórnunarfræðingur telur engan
vafa leika á því að í sjálfbærri ferða-
þjónustu felist mikil tækifæri fyrir
Vesturland. Slík tækifæri byðust
fleirum og því væri spumingin að-
eins hver væri fyrstur og hver fengi
bestu hugmyndirnar. „Til að nýta
tækifærin þarf að taka ákvörðun.
Um það snýst allt málið. Þetta er
einfaldlega spurning um að hrökkva
eða stökkva, eða nánar tiltekið að
stökkva. Þetta snýst um að grípa
færið meðan það gefst. Þetta snýst
um að þora að skipa sér í hóp ffum-
herjanna, því að hika er sama og að
tapa - samkeppni," sagði Stefán
orðrétt í erindi sínu.
Stefán sagði að
ferðaþjónusta væri
sú atvinnugrein
heimsins sem vax-
ið hefur mest og
jafhast síðustu ár
og áratugi. Þannig
hafi fjölgaði kom-
um ferðamanna í
heiminum öllum
um 11% milli ár-
anna 2000 og
2004, það er að
segja úr 687 millj-
ónum í 760 millj-
ónir. Og að ekkert
bendi til annars en
að þessi aukning
haldi áfram. Gera
megi ráð fyrir að
innan 6 ára standi ferðaþjónustan
undir 11% af þjóðarframleiðslu
ríkja heims.
Háð náttúrunni
Hann segir ljóst að ffamtíð ferða-
þjónustunnar sé afar háð umhverf-
islegum og félagslegum auðlindum,
því það séu einmitt þær auðlindir
sem ferðaþjónustan nýtir og selur
aðgang að. Ef salan sé meiri en auð-
lindin þolir sé þess stutt að bíða að
markaðurinn hrynji. „Þetta er ekki
síst vert umhugsunar í landi eins og
Islandi, þar sem greinin er mjög
háð sérstæðri náttúru og fámennu
samfélagi," sagði Stefán.
„I ljósi þess sem hér hefur komið
Sundabraut fylgja
kostir og gaJlar
Salvör Jóns-
dóttir, forstöðu-
maður skipulags-
og byggingasviðs
Reykj avíkurborg-
ar segir að til-
komu Sunda-
brautar fylgi
kostir og gallar
fyrir byggðir sem
að henni liggja.
Hún telur einnig
að byggða- og
borgarstefna
þurfi að vera sam-
tvinnaðar. Þetta
kom ffam í erindi
hennar á ráð-
stefnunni sem
haldin var á Bif-
röst.
í máli hennar kom fram að til-
koma Sundabrautar auðveldaði
íbúum Vesturlands aðgang að
menningarviðburðum, æðstu
stjórnsýslu, markaði og sérhæfðri
verslun og þjónustu. Sem galla
nefndi hún að fyrirtæki sem erfitt
ættu með að fá tálskilin leyfi fyrir
starfsemi sína höfuðuborgarsvæð-
inu rnyndu sækja í jaðarbyggðirnar
og það ættd einnig við um starfsemi
sem gerði kröfur um ódýrt land. Þá
kynni nærþjónusta á Vesturlandi að
minnka með tilkomu brautarinnar.
Vegna þessara þátta væri mjög
mikilvægt að horfa til stærri svæða í
skipulagi og í því sambandi væri
hefðbundin hreppapólitíkur á þétt-
býli og dreifbýli úrelt. Hún sagði
að byggðastefna og borgarstefna
yrðu að vera samtvinnaðar því
margir hagsmunir íbúa stærri
svæða væru sameiginlegir þrátt fyr-
ir að þeir væru kannski ekki allir
hinir sömu.
Salvör taldi því mikilvægt að í
skipulagi fælist skýr sýn fyrir ffam-
tíðarskipulag, stefnumörkun um
framtíðarþróun væri til staðar og
einnig áætlun til þess að ná settum
markmiðum og einnig virkri end-
urskoðun markmiða.
Þá ræddi Salvör ýmsa þætti sem
huga þurfi að við skipulagningu
byggðar og ræddi nokkuð um það
sem hún kallaði gæði byggðar. Þar
á meðal nefhdi hún verndun auð-
linda, mengunarvarnir, samgöngur,
húsnæðismál, menntunarmögu-
leika og fleira. Einnig ræddi hún
svokallað fæðuframboðsskipulag
þar sem þess er gætt að landnotkun
og samgönguskipulag tryggi að-
gengi að hollum og góðum mat.
Þar er einnig áhersla lögð á fjöl-
breytileika og sjálbæra framleiðslu
og áherslu dreifbýlis í fæðufram-
leiðslunni. Einnig að aukin séu
tengsl matvælaframleiðslu og um-
hverfismála og bein tengsl skóla og
stórra opinberra stofnana við ffam-
leiðendur.
HJ
ffam er augljóst að ferðaþjónustan á
mikla framtíð fyrir sér sem atvinnu-
grein. Um leið er ljóst að áhersla á
sjálfbæra þróun er algjört lykilatriði
hvað þetta varðar. Hér dugar ekki
að einblína á stundarhaginn, heldur
verður að haga málum svo, að hægt
verði að halda áffam á sömu braut
lengi enn. Sjálfbær atvinnurekstur
er atvinnurekstur sem er gerður til
að endast. Annar atvinnurekstur er
einnota,“ sagði hann.
Verður að
skapa sérstöðuna
Stefán sagði Vesturlandi í raun
ekki hafa neina sérstöðu þegar horft
væri til tækifæra í ferðaþjónustunni.
„Það er alla vega ekkert náttúrulög-
mál að Vesturland skari ffam úr
öðrum landshlutum hvað þetta
varðar. Jafnvel þótt heimamenn
telji sérstöðuna augljósa, er ekki
hægt að gera ráð fyrir að það sama
gildi um ferðamenn. Sérstaða svæð-
is er ekkert sem verður til sjálfkrafa.
Hana þarf að búa til. Þetta gildir
ekki bara um Vesturland, heldur
einnig um alla aðra landshluta,"
sagði hann.
Stefán lagði til að einstakar
byggðir á Vesturlandi fylgi fordæmi
sveitarfélaganna á Snæfellsnesi og
leiti eftir vottun samkvæmt staðli
Green Globe 21 fyrir samfélög og
fyrirtæki í ferðaþjónustu á svæðinu
verði hvött til að gera slíkt hið
sama. Þá vill hann að upplýsinga-
miðstöð ferðamála gangi á undan
með góðu fordæmi sem nokkurs
konar andlit svæðisins. Þegar flest
sveitarfélögin væru komin með
vottun, verði hægt að markaðssetja
svæðið í heild undir merkjum sjálf-
bærrar ferðaþjónustu og þannig
væri hægt að búa til sérstöðu sem
auðvelt væri að kynna.
,^Allt þetta starf snýst um að setja
sér markmið, að ákveða hvert mað-
ur vill fara - til að eiga síður á hættu
að lenda einhvers staðar annars
staðar, að skapa eigin ffamtíð í stað
þess að láta ffamtíðina koma af
sjálfsdáðum á meðan maður sýslar
við eitthvað annað," sagði Stefán og
bætti við að kýrnar mjólkuðu sig
ekki sjálfar. Til þess að ná árangri
væri nauðsynlegt að taka til hend-
inni. Ekkert gerðist áreynslulaust.
HJ
Borgarflóttmn hafinn
„Hvalfjarðargöngin eru ekld síð-
ur opinberun fyrir Reykvíkinga og
hafa með sanni brúað bilið milli
þéttbýlis og dreifbýlis," sagði Sig-
mundur Emir Rúnarsson, frétta-
stjóri NFS í erindi sínu á Bifröst
sem hann kaus að kalla „Borgar-
flóttann." Þar fjallaði hann á
skemmtilegan hátt um þá gríðar-
miklu hugarfarsbreytingu sem átt
hefur sér stað hjá hinum hefð-
bundna þéttbýlisbúa, viðhorfi hans
til landsbyggðarinnar og hvernig
það hafi breyst samhliða bættum
samgöngum. Hann sagði að Hval-
fjarðargöngin væru mesta sam-
göngubylting okkar Islendinga síð-
asta aldarfjórðung og á svipstundu
hafi Reykvíkingar orðið að lands-
byggðarmönnum þegar þeir áttuðu
sig á mikilvægi þeirra.
Sigmundur sagði að á undan-
förnum árum væru reykvískir garð-
ar komnir út á land, eins og hann
orðaði það, þar sem sífellt fleiri
veldu að eyða frítíma sínum annars
staðar en á malbikinu, m.a. í sívax-
andi fjölda sumar- og heilsárshúsa á
landsbyggðinni. „I dag eru allar
helgar ferðahelgar, en ekki ein-
göngu verslunarmannahelgin eins
og hefðin var fyrir og er nóg að líta
til umferðarþunga inn í borgina á
sunnudagskvöld-
um til að sannfær-
ast um að sú sé
raunin. Við ökvun
t.d. til Akureyrar
og þurfum varla
að taka pissstopp
á þeirri leið, en
áður fyrr tók þetta
ferðalag a.m.k.
hálfan daginn
með viðkomu í
a.m.k. þremur
vegasjoppum."
Sigmundur
taldi Vesturland
ákjósanlegt svæði
fyrir margra hluta
sakir og þar lægju
vegir tdl allra átta,
ekki væri um að ræða hefðbundið
strandlengjusvæði þar sem ekið
væri meðffam ströndinni og aðal-
leiðin væri ein. „Hér geta Borgfirð-
ingar t.d. villst í sínu eigin héraði,
því vegir liggja í allar áttir. Þetta
þýðir m.a. fjölbreytileika fyrir
ferðafólk sem flokka verður sem
eina af auðlindum héraðsins.“ Sig-
mundur sagði Vestlendinga vel í
stakk búna til að taka á móti „þess-
um tómstundaóðu Reykvíkingum,"
eins og hann orðaði það. „Þetta á
bæði við um framboð af sumarbú-
staðalóðum sem og úrval og fjöl-
breytileika í tómstundum og afþr-
eyingu hvort sem er fyrir hesta-
menn, veiðimenn, kylfmga eða
aðra. Með þessari þróun getur tóm-
stundabyggð Vesturlands vaxið
hratt og örugglega og ferðaþjón-
ustan orðið að heilsársatvinnugrein
sem mun vonandi snúa íbúaþróun-
inni til hins betra og sporna við
fólksflótta frá minni sveitarfélög-
um.“ KÓÓ
Ráðstelhugestir
Helga Halldórsdóttir, formaður
stjómar SSVsetti ráðstefruna.
Brynhildur Ólafsdóttir, fréttamaður á
NFS var ráðstefrustjóri.
A spjalli í matarhléi.
Stungið saman nefjum í hléi. A annað hundrað manns sóttu ráðstefruna.