Morgunblaðið - 31.05.2019, Side 1

SM LAND
Er þettaástarfíkn?
umfjöllunum sjúka á
F Ö S T U D A G U R 3 1. M A Í 2 0 1 9
Stofnað 1913  127. tölublað  107. árgangur 
SUMARTÍSKAN,
FÖRÐUN OG
SÓLVARNIR
SMARTLAND 48
 Morgunblaðið hefur undir hönd-
um gögn sem sýna að fyrirtækið
Arctic Sea Farm lagði fram þrjár
umsóknir nær samhliða því að at-
vinnuveganefnd skilaði áliti vegna
breytinga á lögum um fiskeldi.
Álitið er dagsett 17. maí og birt
20. maí. Til samanburðar lagði Arc-
tic Sea Farm fram eina umsókn 16.
maí og tvær aðrar 20. maí.
Fram kemur í áliti nefndarinnar
að við mat á umsóknum verði horft
til þess hversu langt þær séu komn-
ar í ferlinu fyrir gildistöku laganna.
Mágur Gunnars Atla Gunnars-
sonar, aðstoðarmanns Kristjáns
Þórs Júlíussonar sjávarútvegs-
ráðherra, er stjórnandi hjá Arctic
Sea Farm. Lilja Rafney Magnús-
dóttir, formaður atvinnuvega-
nefndar, segir að næstu daga verði
unnið að því að skýra hvaða um-
sóknir teljist vera gildar. »6
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
Í vexti Áformað er að efla fiskeldið.
Sóttu um fiskeldis-
leyfi samhliða áliti
atvinnuveganefndar
 Íslendingar sem hafa stundað
nám við Jessenius-læknaskólann í
Slóvakíu og útskrifast úr lækna-
námi í vor eru 29. Næstum tvöfalt
fleiri Íslendingar hafa sótt um inn-
tökupróf í skólann heldur en í
fyrra.
Umboðsmaður skólans hér á
landi segir að ástæðan fyrir þessum
áhuga Íslendinga á skólanum sé
fyrst og fremst sú hve skólinn sé
góður. »7
Ásókn í slóvakískt
læknanám eykst
Útlit er fyrir að á komandi skólaári
verði metfjöldi leiðbeinenda við
kennslu í grunnskólum á Íslandi.
Þetta segir formaður Skólastjóra-
félags Íslands, Þorsteinn Sæberg, í
samtali við Morgunblaðið, en erf-
iðlega gengur að ráða í auglýstar
stöður í grunnskólum.
600 undanþáguumsóknir til
kennslu fyrir næsta skólaár hafa
borist undanþágunefnd grunn-
skóla. Staðan er mikið áhyggjuefni
og mikilvægt er að bregðast við
stöðunni sem fyrst. „Af hverju fer
ungt fólk ekki að læra til kennara í
dag?“ spyr Þorsteinn og segir hið
augljósa vera launamálin, þó að
málið snúist um marga þætti.
Einskorðast ekki við kennara
Vandinn varðandi skort á kenn-
urum er ekki séríslenskur. Í Sví-
þjóð er horft upp á sömu þróun og
hér á landi. Launamál og starfsum-
hverfi eru einnig umræðuefnið
þarlendis.
Vandinn á Íslandi einskorðast
ekki við kennarastöður því sífellt
færri sækja um æðstu stöður í
grunnskólum. „Það er af sem áður
var þegar auglýstar voru stjórn-
endastöður í grunnskólum, þá
höfðu menn úr nógu að velja,“
segir Þorsteinn.
Aftur eru það launamál sem
eiga stóran þátt í áhugaleysi um
skólastjórnendastöður en einnig
mikið álag í starfi og aðstæður
starfsins. »2
Sífellt færri kennara að fá
 Metfjöldi leiðbeinenda við kennslu í grunnskólum í haust Alls voru11.300 bílar af-
skráðir í fyrra,
sem var metár í
förgun bíla.
Endurvinnslu-
fyrirtækið
Hringrás er eitt
þeirra fyrirtækja
sem sjá um slíka
förgun en fram-
kvæmdastjóra
fyrirtækisins sýnist ekki að dregið
hafi úr förgun á þessu ári. Brota-
járnið úr bílunum er selt til N-
Evrópu eða Tyrklands. »2
Aldrei fleiri bílum
fargað en í fyrra
Yfirleitt eru bílarnir
ónýtir fyrir förgun.
Systkinin Áslaug María og Vilhelm Bjartur Ei-
ríksbörn una sér vel í Árbæjarhjáleigu þar sem
amma þeirra og afi búa. Þau eru vön að umgang-
ast skepnurnar á bænum, hesta, kindur og geit-
ur. Huðnan Matthildur hnusaði af hendi Áslaug-
ar en Vilhelm hélt á nýbornum hafri. »10-11
Morgunblaðið/RAX
Vel fer á með börnunum og geitunum
Guðni Einarsson
gudni@mbl.is
„Þetta er rétti tíminn til að snúa við
hverri krónu og skoða leiðir til að
gera betur,“ sagði Bjarni Benedikts-
son, fjármála- og efnahagsráðherra,
um hvernig ríkið ætlar að bregðast
við fyrirsjáanlegum samdrætti í
tekjum ríkissjóðs.
Afkoma ríkissjóðs getur mögulega
versnað um allt að 35 milljarða á
þessu ári og jafn mikið á því næsta,
án allra mótvægisaðgerða. Þetta
kemur fram í tillögu til þingsálykt-
unar um endurskoðun á fjármála-
stefnu fyrir árin 2018-2022 sem
Bjarni hefur lagt fram á Alþingi.
Gripið verður til fjölbreyttra ráð-
stafana og segir Bjarni að umfang
þeirra sé um tíu milljarðar á ári.
Meðal annars er hugmynd um að
seinka lækkun bankaskatts um eitt
ár. Verið er að endurmeta ýmis út-
gjaldaáform eins og t.d. uppbygg-
ingu á Stjórnarráðsreitnum og að
hliðra eitthvað til ferli uppbygging-
ar Nýsköpunarsjóðs. Útgreiðslur
vegna þyrlukaupa munu einnig fær-
ast til vegna aðstæðna.
Unnið hefur verið að ýmsum um-
bótaverkefnum til að tryggja betri
ráðstöfun opinbers fjár. Útgjöld eru
endurmetin og skoðað hvort hægt sé
að gera betur. Bjarni segir kröfu
gerða um að það skili ákveðinni hag-
ræðingu á næstu árum. Eins á staf-
ræn opinber þjónusta að skila hag-
ræðingu. „Þetta leggst allt saman í
allnokkra milljarða sem gerir okkur
kleift að stefna að hallalausum
rekstri,“ sagði Bjarni.
Staðið verður við áform um
skattalækkanir en til stendur að
lækka tekjuskattinn.
Umbætur sem gerðar hafa verið í
almannatryggingum og sjúkra-
tryggingum á undanförnum árum
taka mjög mikið til sín sem þýðir
minna svigrúm fyrir aðrar áherslur í
ríkisfjármálunum. Bjarni sagði mik-
ilvægt að koma í veg fyrir bótasvik
en bótakerfin ættu að ná til þeirra
sem eru í mestri þörf.
Snúa við hverri krónu
 Fyrirsjáanlegur samdráttur í tekjum ríkissjóðs  Afkoman getur versnað um
allt að 35 milljarða á ári, án mótvægisaðgerða  Gripið til fjölbreyttra ráðstafana
MTryggja hallalausan… »4