Morgunblaðið - 31.05.2019, Qupperneq 14

14
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 31. MAÍ 2019
Hægt er að lýsa skoðun á ritstjórnargreinum Morgunblaðsins á http://www.mbl.is/mogginn/leidarar/
Úkra-ínudeilanhefur
fengið aukna at-
hygli að undan-
förnu eftir að grín-
istinn Volodymyr Zelenskí náði
að steypa sitjandi forseta,
Petró Porósjenkó, í úkraínsku
forsetakosningunum í síðasta
mánuði. Meðal þess sem Ze-
lenskí, sem talar rússnesku að
móðurmáli, lofaði í aðdraganda
kosninganna, var að hann
myndi reyna að finna varan-
lega lausn á deilunni við Rússa,
sem hefur nú þegar kostað um
13.000 manns lífið á síðustu
fimm árum.
Svo á að heita að vopnahlé sé
í gildi, kennt við Minsk, en því
virðist lítt fylgt, þó að vissu-
lega sé nokkuð rórra meðfram
„víglínunni“ í austurhluta
Úkraínu nú en þegar mestu
átökin geisuðu. Engu að síður
er það lykillinn að loforði Ze-
lenskís að honum takist að end-
urræsa friðarferlið sem hafið
var í Minsk með milligöngu
Frakka og Þjóðverja. Litlar
líkur virðast þó á að það takist.
Einn angi deilunnar var í
deiglunni um síðustu helgi, en
þá úrskurðaði Alþjóðahafrétt-
ardómstóllinn í máli sem Úkra-
ína höfðaði gegn Rússum í kjöl-
far þess að Rússar stöðvuðu för
þriggja úkraínskra herskipa og
sögðu þau hafa siglt inn fyrir
lögsögu Rússlands
við Krímskagann.
Úkraínustjórn hélt
öðru fram og lagði
fram sönnunar-
gögn þess efnis
fyrir dómstólinn, sem fyrir-
skipaði í kjölfarið að Rússar
skyldu tafarlaust sleppa skip-
unum, sem og sjóliðunum 24
sem voru í áhöfn þeirra.
Úkraínumenn fögnuðu úr-
skurðinum en Rússar sögðust
ekki viðurkenna lögsögu dóm-
stólsins í málinu og fóru ekki
eftir niðurstöðunni. Til þess að
bæta gráu ofan á svart var
varðhald yfir sjóliðunum 24
framlengt fram í júlí næstkom-
andi, en þeir eiga yfir höfði sér
allt að sex ára fangelsi.
Málið er áhugavert, ekki síst
fyrir þjóð eins og Íslendinga,
sem eiga mikið undir því að
hafréttarsáttmálinn sé virtur,
og áhyggjuefni að Rússar virði
ekki niðurstöðu hans.
Zelenskí sagði í kjölfar úr-
skurðarins, að það yrði fyrsta
merkið um að leiðtogar Rúss-
lands væru tilbúnir til þess að
ræða við Úkraínumenn um
lausn Úkraínudeilunnar ef sjó-
liðunum yrði sleppt. Af því
varð ekki og sú ákvörðun að
framlengja þess í stað varð-
haldið yfir þeim felur í sér
skilaboð um að rússnesk
stjórnvöld hyggist ekki gefa
eftir í þeirri deilu.
Rússar hafna lög-
sögu Alþjóðahaf-
réttardómstólsins}
Þokast ekki í friðarátt
JapansheimsóknDonalds
Trumps Banda-
ríkjaforseta þótti
vel heppnuð, en
henni var ætlað að
sýna fram á styrk
tengsl Bandaríkjanna og Jap-
ans, auk þess sem Trump varð
fyrsti erlendi þjóðhöfðinginn
til þess að hitta Naruhito, nýj-
an keisara Japans.
Það sem vakti þó kannski
einna mesta athygli úr heim-
sókn Trumps voru ummæli
sem hann lét falla um Kim
Jong-un, einræðisherra Norð-
ur-Kóreu. Trump hefur á síð-
ustu misserum sóst eftir því að
ná samkomulagi við Kim um
kjarnorkuafvopnun Norður-
Kóreumanna. Trump lét því í
veðri vaka, að nýlegar tilraunir
Norður-Kóreumanna með eld-
flaugar trufluðu sig lítt, en
ljóst þykir að þær brjóta í bága
við ályktanir öryggisráðsins.
Um leið tákna tilraunirnar aft-
urför í ástandinu á Kóreuskag-
anum.
Trump sagði að hann teldi
tilraunirnar í raun bara hafa
verið ákall Kims um athygli
frekar en alvarlegt
brot á sam-
þykktum alþjóða-
samfélagsins. Þá
hrósaði Trump
Kim í hástert, í
trássi við álit sinna
helstu ráðgjafa í utanríkis-
málum. Ljóst er að ummælum
Trumps var að einhverju leyti
ætlað að byggja ofan á það
trúnaðartraust sem skapast
hefur milli leiðtoganna
tveggja, í þeirri von að léttara
verði að fá Kim aftur að samn-
ingaborðinu, og á endanum fá
hann til að láta kjarnorkuvopn
sín af hendi.
Sú viðleitni er góðra gjalda
verð, svo langt sem hún nær.
Aftur á móti bera eldflaugatil-
raunir Norður-Kóreumanna
ekki vott um að Kim telji sig
þurfa að endurgjalda Trump
það traust sem forsetinn hefur
sýnt honum. Þá bendir fátt til
þess að Norður-Kóreumenn
séu ginnkeyptir fyrir þeim
skiptum sem Trump býður, um
aukinn efnahagslegan stöðug-
leika í stað kjarnorkuvopna.
Hvorugt lofar góðu um fram-
haldið.
Traust Trumps til
einræðisherrans
kann að vera
heldur mikið}
Hvert stefnir Kim?
S
íðustu daga hafa hellst yfir lífeyr-
isþega árviss skilaboð Trygginga-
stofnunar um skerðingar á
greiðslum almannatrygginga.
Flestir sem fá þessa sendingu átta
sig engan veginn á því hvers vegna þau sem
ekki eru með nema rúmar 200.000 króna
hungurlús í framfærslu á mánuði eiga nú að
endurgreiða Tryggingastofnun í sumum til-
vikum tugi þúsunda á mánuði vegna of-
greiddrar framfærslu stofnunarinnar.
Í augum margra sem eru svo lánsamir að
þurfa ekki að nýta sér þetta kerfi er þetta ekki
merkilegt, en fyrir þann sem lifir við fátækt,
munar um hverja krónu sem einfaldlega er
ekki til.
Í eldhúsdagsumræðum á Alþingi nú á miðvikudags-
kvöldið spurði ég þeirrar spurningar hvort ekki sé eitt-
hvað að kerfi sem árvisst neyðir þúsundir til að að horf-
ast í augu við skerðingarnar og verða um leið fyrir
mismiklum áföllum þess vegna?
Við í Flokki fólksins viljum svo sannarlega gera um-
bætur á kerfinu. Nú þegar kjörtímabilið er næstum
hálfnað þá höfum við lagt fram mörg þingmál; frumvörp,
þingsályktunartillögur og fyrirspurnir, allt góð mál sem
eiga það sammerkt að vilja hjálpa okkar minnstu bræðr-
um og systrum. Þingmenn Flokks fólksins hafa lagt sig
fram í baráttunni gegn bágum kjörum þessa þjóðfélags-
hóps sem á sér fáa málsvara og á undir högg að sækja í
öllum samskiptum sínum við ríkjandi stjórnvöld hverju
sinni. Til þess höfum við nýtt okkur aðgang að mikilvæg-
asta ræðustóli þjóðarinnar. Við gefumst aldr-
ei upp á að segja sannleikann um raunveru-
lega stöðu þeirra sem höllustum fæti standa
Markmiðið er skýrt og aðeins eitt. Það er að
útrýma fátækt.
Nú þegar við horfum fram á kólnun hag-
kerfisins langar mig að vekja athygli ykkar
enn og aftur á frumvarpi Flokks fólksins, sem
lýtur að afnámi skerðinga á launatekjum
aldraðra. Það er vitað að það kostar ríkið ekki
krónu að leyfa þeim eldri borgurum að vinna
sem á annað borð vilja og geta. Það er
ómetanlegt og algjört lýðheilsumál fyrir
þennan þjóðfélagshóp að fá að halda áfram að
lifa án þess að vera refsað með skerðingum.
Ég skil ekki heldur af hverju við hjálpum
ekki öryrkjum til sjálfshjálpar með því að gera þeim
kleift að afla sér viðbótartekna án skerðinga ef þeir
treysta sér til. Hér er um að ræða fátækasta þjóðfélags-
hópuinn sem lifir á smánarlegri framfærslu sem hvergi
fylgir lögbundinni launaþróun í landinu. Hvaða þjóð-
hagfræði er það sem dæmir þegna sína til aðgerðaleysis
með því að skerða þá þannig að þeir hrökklist frá því að
reyna að hjálpa sér sjálfir?
Ég verð að segja að ég skil ekki þá hugmyndafræði
sem varin er af flokki á borð við Sjálfstæðisflokkinn.
Flokki sem kennir sig við framtaksfrelsi einstaklingsins
til sjálfsbjargar en um leið er það einmitt hann sem
hamlar öllu slíku. Lái mér hver sem vill.
Inga Sæland
Pistill
Burt með skerðingarnar
Höfundur er formaður Flokks fólksins.
STOFNAÐ 1913
Útgáfufélag: Árvakur hf., Reykjavík.
Ritstjóri:
Davíð Oddsson
Aðstoðarritstjóri:
Karl Blöndal
Ritstjóri og framkvæmdastjóri:
Haraldur Johannessen
BAKSVIÐ
Helgi Bjarnason
helgi@mbl.is
Íbúar og ferðaþjónar í sveit-arfélögum tveimur viðaustanverðan Eyjafjörð teljaað ófullnægjandi merkingar
beggja vegna Vaðlaheiðarganga villi
um fyrir ferðamönnum sem ekki
eru staðkunnugir. Svalbarðs-
strandarhreppur vinnur að gerð
útsýnisstaðar við gangamunnann og
þar verða veittar upplýsingar um
þjónustu á svæðinu.
Svalbarðsstrandarhreppur og
Svalbarðseyri fóru úr þjóðleið við
opnun Vaðlaheiðarganga í vetur og
lengra varð frá hringveginum til
Grýtubakkahrepps og Grenivíkur.
Sveitarstjórarnir hafa óskað eftir
því við Vegagerðina að merkingar
verði lagfærðar.
Varaleiðin ekki sýnd
Björg Erlingsdóttir, sveitar-
stjóri Svalbarðsstrandarhrepps,
segir að sú þjónusta og byggð sem
er norðan við göngin Eyjafjarðar-
megin sé ekki nógu vel merkt fyrir
vegfarendur. Fyrir ökumenn sem
koma að austan séu engin skilti sem
vísi á Svalbarðseyri og Grenivík
fyrr en komið er í gegnum göngin
og inn í hringtorgið. Þá bendir hún
á að skilti sem er við veginn frá Ak-
ureyri, áður en komið er í göngin,
sýni ekki varaleiðina um Vík-
urskarð til Húsavíkur og Mývatns,
vísi aðeins til Svalbarðseyrar og
Grenivíkur. Það sé eins og varaleið-
in sé ekki valkostur við göngin.
Þröstur Friðfinnsson, sveitar-
stjóri Grýtubakkahrepps, segir að
merkingarnar séu ekki nógu skýr-
ar. Nefnir hann að þegar komið er
austan að sé aðeins vísað á Vík-
urskarð við vegamótin áður en
komið er að göngunum. Ekki sé
minnst á að þetta sé leiðin til Greni-
víkur, Svalbarðseyrar og varaleiðin
til Akureyrar.
Ferðamenn í villum
Þröstur segir að leiðin um
Fnjóskadal og Dalsmynni ætti í
raun að vera varaleiðin í stað Víkur-
skarðs. Það sé afar falleg leið en
gleymd. Þar sé 70 ára gamall mal-
arvegur, hættulegur á köflum og
ekki með vetrarþjónustu þannig að
menn geti ekki beint ferðafólki þá
leiðina með góðri samvisku.
Þröstur segir að merkingarnar
hafi verið ræddar við starfsmenn
Vegagerðarinnar og vonast hann til
þess að málin smám saman þróist í
rétta átt.
Töluverð ferðaþjónusta er í
þessum tveimur sveitarfélögum og
söfn sem margir vilja skoða. Þeir
sem grundvalla rekstur sinn á
lausaumferð finna sumir hverjir
fyrir samdrætti í viðskiptum eftir
að göngin komu. Stefán Krist-
jánsson sem er með hestaferðir í
nafni Pólarhesta segir verst að
gestir séu að lenda í villum vegna
lélegra merkinga eins og dæmi séu
um.
Útbúa útsýnisstað
Svalbarðsstrandarhreppur er
að undirbúa gerð útsýnispalls neðan
við göngin. Þar er gott útsýni yfir
Akureyri og Eyjafjörð. Fyrir er
plan sem verktakar við ganga-
gerðina útbjuggu til að koma fyrir
skrifstofuaðstöðu en er núna
geymslustaður fyrir dót sem eftir
er að fjarlægja. Hreppurinn hefur
fengið leyfi landeigandans til að
setja þar upp útsýnisstað með upp-
lýsingaskiltum um þjónustu á svæð-
inu og landeigandinn hefur jafn-
framt hug á að setja þar upp
veitingasölu. Björg segir að útsýn-
ispallurinn geti þannig þróast í án-
ingarstað.
Sveitarfélagið hyggst sækja
um stuðning úr Framkvæmdasjóði
ferðamannastaða til framkvæmdar-
innar.
Ófullnægjandi
merkingar við göngin
Ljósmynd/Björg Erlingsdóttir
Merkingar Á skilti við veginn frá Akureyri að Vaðlaheiðargöngum er ekki tilgreind varaleiðin um Víkurskarð. Það
er eins og öllum sé vísað í göngin. Ef farið er um Víkurskarð er Svalbarðseyri við alfaraleið og stutt til Grenivíkur.