Morgunblaðið - 07.06.2019, Qupperneq 8

8 MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 7. JÚNÍ 2019
S
óley Rut nam húsgagnasmíði og
húsasmíði í Byggingatækniskól-
anum í Reykjavík. „Námið nær
auðvitað ekki yfir allt sem snertir
greinarnar en það er virkilega góð-
ur grunnur í því helsta sem varðar umgengni
við vélar, handverkfæri, efnisfræði og sam-
setningar á ýmsu tengdu húsgögnum og hús-
um en svo er námssamningur sem þarf að
klára til að fá að taka sveinspróf. Námið er
blanda af verklegum smíðaæfingum, fríhendis
og tölvuteikningu, fróðleik um uppbyggingu
mannvirkja og framkvæmdir, efnisfræði og
ýmis viðbótarnámskeið til að velja úr. Námið
er ótrúlega hagnýtt og skemmtilegt og ég
mæli með því að kynna sér brautirnar sem eru
í boði og sérstaklega fyrir þá sem eru að klára
grunnskóla því það er hægt að taka stúdents-
próf samtímis.“
Flökkusögur ekki nákvæmar
Nú þykir þetta ekki hefðbundið nám fyrir
stúlkur, hver er ástæða þess að þínu mati að í
greininni eru aðallega karlar?
„Kynningin á greininni og hvernig er talað
um hana og enn frekar hvernig er ekki talað
um hana. Enginn hafði minnst einu orði á iðn-
greinar við mig þegar ég var barn né ungling-
ur, bara alltaf sama tuggan að fá stúdentspróf
til að komast í háskóla og það er tilvikið fyrir
langflesta held ég, nema kannski þá sem eiga
foreldra sem eru iðnaðarmenn. Iðnnám hefur
mikið verið talað niður í gegnum tíðina og sú
hræðilega flökkusaga að aðeins þeir sem geta
ekki lært á bókina fari í iðnnám, sem er bull.
Það krefst mikillar hæfni og æfingar að verða
góður iðnaðarmaður. Ástæður sem ég hef
heyrt því til stuðnings að konur eigi erfiðara
með að vera smiðir eru t.d. að aðbúnaður sé
ekki nógu góður, eins og það sé ekki eitthvað
sem er auðvelt að breyta og það öllum í hag;
að við séum of litlar í okkur og getum ekki
höndlað kaffistofuhúmor, að við séum ekki
nógu sterkar og aðrar misgáfulegar ástæður
sem halda ekki vatni. Húsgagna- og húsasmíði
eru mjög fjölbreyttar og margþátta greinar
svo möguleikinn að finna ekkert innan þeirra
sem kona getur gert eða fengið áhuga á er al-
gjörlega út í hött.“
Hvað hefur þú gaman af því að gera/smíða?
„Mér finnst ekkert eitt skemmtilegra en
annað í því sem ég geri í dag en það er
skemmtilegt að sjá eitthvað eftir mig, eins og
t.d. gólfefni, innréttingar, þök og fleira. Mér
finnst líklega skemmtilegast að sjá bætingar
bæði í framkvæmdarhraða og við frágang.“
Heiðarleiki skiptir miklu máli
Hver ertu utan vinnu?
„Ég er bara alls konar utan vinnu, t.d. sam-
býliskona, hundamamma, dóttir, systir, vinur,
félagi, reddari, þreytuskrímsli og hamingju-
hrúga allt í bland og á víxl. Mér finnst oft erf-
itt að fara úr einu hlutverki í annað og það
getur orðið pínu brosleg útkoma því ég vil
gera allt en samt ekkert og vera með öllum en
samt vera ein. Getið ímyndað ykkur hvað það
er spennandi fyrir Stefán kærastann minn að
koma heim og vita aldrei hver er heima,“ segir
hún og hlær.
-Hver eru þau gildi sem þú ert alin upp við?
„Heiðarleiki kemur fyrst upp í hugann en
ég var svo heppin að eiga heimsins bestu
mömmu sem ég get sagt frá öllu. Frá því ég
man eftir mér hefur hún alltaf sagt að hún
treysti mér og hún hefur aldrei gert neitt til
að ég haldi annað. Það fylgir því ákveðin
ábyrgð að vera treyst og alls ekki sjálfgefið
þegar maður er unglingur að byrja lífið. Ég
hafði engan áhuga á að skemma sambandið
okkar eða bregðast traustinu og það hefur
verið gott veganesti í gegnum lífið að vera
ekki að pukrast með neitt eða vera í ein-
hverjum feluleikjum. Ef þú vilt ekki segja
neinum frá því sem þú ert að gera, ættirðu lík-
lega ekki að vera að gera það. Alveg sama
hvað þú ert ungur eða gamall.“
Lá alltaf fyrir að verða smiður
-Áttu skemmtilega sögu að segja frá því þú
varst að alast upp?
„Ég og frænka mín erum jafn gamlar en
mjög ólíkar, sem barn var ég uppi um alla
veggi og inni í öllum skápum á meðan hún var
mjög yfirveguð og róleg. Við vorum ósjaldan
saman uppi í sveit hjá ömmu og afa á sumrin
og eitt skiptið var ég að brasa við að saga spýt-
ur af miklum eldmóð til að smíða fuglakofa.
Hún fylgist með í hæfilegri fjarlægð þegar ég
saga í löppina á mér í öllum æsingnum. „Sól-
eee-ey þó!“ Hún hleypur og nær í ömmu sem
bannar mér að halda áfram en ég fann ekkert
til þó að það liti illa út svo ég fékk bara plástur
og kláraði að smíða kofann. Þetta upphróp
frænku minnar er oft ennþá grínast með í dag
og ég er með skemmtilegt ör eftir tennurnar á
fótleggnum. Þegar ég hugsa til baka held ég
að það hafi alltaf legið fyrir að ég yrði smiður
af einhverju tagi því ég var alltaf eitthvað að
negla, saga, klippa eða líma.“
-Hver eru tækifærin fyrir konu í þínu fagi?
„Eins og staðan er í dag eru óteljandi tæki-
færi. Það vantar fólk alls staðar og ég gæti ef-
laust unnið allan sólarhringinn ef mér sýndist
svo. Smiðir geta unnið í nýbyggingum ýmist
við að steypa, klæða, smíða eða setja upp inn-
réttingar, það þarf að smíða allavega sérpant-
anir og hönnunarvörur, hægt að vinna bæði
inni á verkstæði og úti í öllu mögulegu, vinna í
hönnunar-, húsgnagna- og/eða byggingavöru-
verslunum, reka eigið fyrirtæki, vera verk-
efnastjórar, teymisstjórar, verkstjórar, bygg-
ingastjórar, það er eftirspurn eftir smíða-
kennurum bæði á grunnskóla- og mennta-
skólastigi um allt land, húsverðir eru oft
þúsundþjalasmiðir, það er hægt að bæta við
smíðanámið alls konar háskólaprófum. Það
eru allir vegir færir og iðnnám nýtist ótrúlega
vel heima hjá okkur líka því allir vita að það er
ekki á allra færi að fá iðnaðarmann eða -konu
þegar manni hentar eða bráðvantar strax í
gær.“
Finnur sjálfstraustið aukast með hverju verki
-Hvað grípur þig í enda dagsins?
„Í enda dagsins er ég bara ótrúlega þakklát
fyrir að hafa heilsu og burði til að vinna við
það sem ég elska. Ég finn sjálfstraustið aukast
með hverju verkinu og að gleðja fólk með
vinnunni er ótrúlega góð tilfinning.“
-Hver eru áhugmál þín?
„Ég er nýbúin að kaupa mér drauma 62 m2
endaraðhús með kærastanum mínum svo
helsta áhugamálið mitt í dag er allt sem kemur
að því, hvort sem það er tengt innanhúss-
hönnun, viðhaldi sem ég hef aldrei þurft að
spá í fyrir sjálfa mig eða núna nýjast garð-
rækt.“
-Hvað skiptir þig mestu máli?
„Heilsan, fólkið mitt og hundurinn minn.“
Félag í kringum fagkonur
-Hvað er Félag fagkvenna og hvað geturðu
sagt mér um það?
„Félag fagkvenna var stofnað fyrir um 2 ár-
um og er fyrir allar konur sem eru að læra eða
vinna í karllægum iðngreinum. Við erum hér
til að vera góðar fyrirmyndir og höfum verið í
kynningarstarfi um iðngreinar fyrir börn á
grunnskólastigi víðs vegar um landið. Við höf-
um einnig tekið þátt í Háskóladeginum í HR,
Framadögum, Stelpur og tækni-deginum, Ís-
landsmótinu í iðngreinum, ýmsum starfamess-
um um landið og viljum gera iðnmenntaðar
konur sýnilegri. Við erum líka í þessu til að
mynda tengslanet okkar á milli og vera stuðn-
ingur hver fyrir aðra, þetta er fjölbreyttur
hópur kvenna í mörgum greinum og virkilega
góður félagsskapur. Við hittumst á nokkurra
mánaða fresti og gerum eitthvað skemmtilegt
og einu sinni á ári höldum við Nýsveinahátíð
til heiðurs þeim konum sem luku sveinsprófi á
árinu sem leið. Við erum á Facebook undir Fé-
lag fagkvenna, instagram Fagkonur og e-mail
fagkonur@gmail.com.“
-Hvað er fram undan?
„Ég var að standast skriflegt sveinspróf í
húsgagnasmíði svo næst á dagskrá er að klára
verklega hlutann 3. júní nk. og fá vonandi loks-
ins sveinsbréfið. Ég er stúdent bæði af nátt-
úrufræði- og málabraut svo ég vil endilega
hafa tvö sveinsbréf líka fyrst ég hef tækifæri
til þess. Við erum svo nokkur í vinnunni sem
skráðum okkur í meistaraskólann í haust svo
það verður nóg að gera þegar ég er búin að
standsetja garðinn minn í sumar.“
Sóley Rut Jóhannsdóttir er
26 ára húsgagna- og húsa-
smiður. Hún segir iðngreinina
henta konum vel en segir
ákveðna vanþekkingu um
iðnaðinn ríkja í samfélaginu.
Elínrós Líndal | elinros@mbl.is
Morgunblaðið/Kristinn Magnússon
„Við erum ekki of litlar í okkur“
Sóley Rut hefur alla ævi haft
áhuga á að negla, saga,
klippa og líma.