Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 01.10.2000, Side 11

Sveitarsjóðareikningar 1999
9
fram hjá sveitarfélögum eingöngu sá hluti af fjármálum
Jöfnunarsjóðs, sem varðar samskipti hans við þau, en
fyrirgreiðsla sjóðsins við aðra aðila er ekki meðtalin.
Afkoma sveitarfélaga 1999
í þessari skýrslu um fjármál sveitarfélaga á árinu 1999 er í
yfirlitstöflum reynt að sýna þau í samhengi við afkomu þeirra
árið á undan. Með því móti fæst gleggri mynd en ella af helstu
breytingum sem urðu á fjárhag sveitarfélaganna á árinu
1999. Annarsvegarerfjallaðumsveitarfélöginíheild, hins
vegar borin saman íjármál þeirra á íbúa miðað við mismunandi
flokkun sveitarfélaga.
Fjárhagur sveitarfélaga í heild
Niðurstöðutölur um fjármál sveitarfélaga á árinu 1999 sýna
bæði minni tekjuhalla og lánsfjárþörf en árið á undan. Tekjur
sveitarfélaga jukust á milli ára um 11,9% eða um 8.2% að
raungildi og gjöld um 8,7% eða um 5,2% að raungildi.
Verðlagsbreytingar eru hér miðaðar við vísitölu neysluverðs
sem hækkaði um 3,4% frá 1998 til 1999. Heildargjöld
umfram heildartekjur námu 2,9 milljörðum króna og svarar
hallinntil0,5% afvergri landsframleiðslu. Hreinlánsfjárþörf
sveitarfélaganna var 3,0 milljarðar króna eða 0,5% af
landsframleiðslu. Afkoma sveitarfélaga á árinu 1999 varþví
nokkru hagstæðari en næstu tvö ár á undan. Árið 1998 nam
halli þeirra 4,5 milljörðum króna og árið 1997 var hann 3,6
milljarðar króna. Sem hlutfall af landsframleiðslu var
tekjuhallinn svipaður þessi tvö ár eða 0,7% fyrra árið og
0,8% það seinna. Lítill munur var á tekjuhalla og hreinni
lánsfjárþörf sveitarfélaganna bæði árin. Sem hlutfall af
landsframleiðslu nam lánsfjárþörfin 0,6% árið 1997 og 0,9%
árið 1998.2. yfirlit sýnir fjármál sveitarfélaga á árunum 1998
og 1999 í hnotskurn.
Tekjuhalli sveitarfélaganna svaraði til 4,1% af tekjum
þeirraárið 1999 samanboriðvið7,l%árið 1998og6,3%árið
1997. Árin 1993 og 1994 var halli sveitarfélaganna hvað
mestur en þá nam hann 15,1% af tekjum þeirra fyrra árið og
19,4% það seinna. I 3. yfirliti er dregin upp mynd af
tekjuafkomu sveitarfélaga árin 1998 og 1999.
Heildartekjur sveitarfélaga námu 11,4% af landsfram-
3. yfirlit. Tekjur og gjöld sveitarfélaga 1998-1999
Summary 3. Local government revenue and expenditure 1998-1999
Milljónir króna á verðlagi hvers árs Hlutfall af Vlf1
Million ISK at current prices Percent ofGDP'
1998 1999 1998 1999
Heildartekjur 63.543 71.075 11,0 11,4 Total revenue
Skatttekjur 43.655 49.154 7,6 7,9 Tax revenue
Þ.a. beinir skattar 34.435 38.778 6,0 6,2 Direct taxes
Þ.a. óbeinir skattar 9.220 10.376 1,6 1,7 Indirect taxes
Þjónustutekjur 14.006 15.252 2,4 2,4 Service revenue
Vaxtatekjur 626 891 0,1 0,1 Interest
Tekjur til fjárfestingar 5.256 5.777 0,9 0,9 Capital transfers received
Heildargjöld 68.073 74.014 11,8 11,8 Total expenditure
Rekstrargjöld 50.085 55.680 8,7 8,9 Operational outlays
Fjármagnskostnaður 2.504 2.107 0,4 0,3 Interest
Gjöld til fjárfestingar 15.485 16.227 2,7 2,6 Investment outlays
Tekjujöfnuður -4.530 -2.939 -0,8 -0,5 Revenue balance
Verg landsframleiðsla, en hún nam 577.406 m. kr. árið 1998 og 624.606 m. kr. árið 1999, samkvæmt gögnum Þjóðhagsstofnunar. Landsframleiðslan jókst
um 4,5% að raungildi fyrra árið og um 4,4% seinna árið. Gross domesticproduct amounted to 577,406 million ISK1998 and 624,606 million ISK in 1999.
leiðslu ársins 1999 og heildargjöld þeirra 11,8%. Áratuginn
1990-1999 hafa umsvif sveitarfélaga mælst frá 9% upp í
rúmlega 11 % af landsframleiðslu hvers árs. Á þessu tímabili
jókst landsframleiðslan um rúm 23% að raungildi. Tekjur
sveitarfélaga á árinu 1999 voru 71,5% meiri að raungildi en
þær voru árið 1990 og gjöldin 78,5% meiri. Aukin umsvif
sveitarfélaga skýrast einkum af tilflutningi verkefna frá ríki
til sveitarfélaga.
Tekjur sveitarfélaga eru einkum af þrennum toga; skatt-
tekjur, eigin rekstrartekjur og framlög frá öðrum. Síðasttaldi
tekjustofninn er aðallega vegna sölu á eignum hjá sveitar-
félögum og greiðslur til sveitarfélaga frá ríkissjóði og öðrum
sveitarfélögum til að standa skil á hlutdeild í kostnaði af
sameiginlegum verkefnum. í þeim yfirlitum sem hér eru
sýnd, er hugtakið þjónustutekjur notað sem samheiti fyrir
rekstrartekjur sveitarfélaga af veittri þjónustu að viðbættum
rekstrarframlögum frá öðrum, svo sem vegna kostnaðar-
hlutdeildar í sameiginlegum rekstri.
Rekstrar- og fjármagnsgjöld vega sem fyrr langþyngst hjá
sveitarfélögum og námu tæplega fjórum fimmtu hlutum af
útgjöldum þeirra á árinu 1999. Á níunda áratugnum varþetta
hlutfall tiltölulega stöðugt, en þá rann um fjórðungur af
heildargjöldum sveitarfélaga til fjárfestingar. Árin 1989-
1992 hækkaði hlutfall fjárfestingarútgjalda í um og yfir 30%.