Útvegur - 01.09.2002, Blaðsíða 43

Afli og aflaverðmæti
41
5. Afli og aflaverðmæti
5. Catch and catch value
Heildarafli íslenskra skipa árið 2001 reyndist vera rétt
tæpar 2 milljónir tonna sem er litlu meiri afli en á árinu
2000, munurinn er um 6.400 tonn sem er 0,3% aukning.
Þetta er nokkuð frá metveiðinni 1997 þegar 2,2 milljónir
tonna veiddust, en samt vel yfir meðaltali síðustu 10 ára sem
er um 1.700.000 tonn. Þrátt fyrir svipað heildarmagn þá
urðu nokkrar sveiflur í aflamagni einstakra tegunda og
tegundaflokka.
Botnfiskafli varð 438.251 tonn og dróst saman um tæp
27.000 tonn eða 5,7% og er þetta annað árið í röð þar sem
botnfiskafli dregst saman. Þorskafli jókst lítilsháttar og var
240.000 tonn, aukning um tæp 1.700 tonn eða 0,7%. Ý suafli
dróst hins vegar saman um 4,5% og ufsaafli um 3,1%.
Karfaafli dróst meira saman eða um tæpt 21.000 tonn sem
lætur nærri að vera 30% samdráttur í magni. Veiði á
úthafskarfa dróst einnig saman um tæplega 2.800 tonn eða
um 6,2%. Nokkur aflaaukning varð á steinbíti annað árið í
röð, alls veiddust tæplega 18.000 tonn samanborið við
15.000 tonn á árinu 2000 og nemur aukningin 19,3%.
Aukning varð á flatfiskafla en á árinu 2001 veiddust
32.585 tonn samanborið við 29.671 tonn sem er tæplega
3.000 tonna magnaukning og tæplega 10% hlutfallslega.
Aukning varð á afla vel flestra tegunda nema skarkola og
þykkvalúru. Þannig jókst lúðuaflinn um tæp 100 tonn
(19,5%), grálúðuaflinn um 1.500 tonn (10%) og sandkolaafli
um rúmlega 1.300 tonn ( 45%).
Uppsjávarafli jókst um 2% eða rúm 29.000 tonn og varð
1.468.497 tonn. Mikill samdráttur varð á veiði úr norsk-
íslenska síldarstofninum, alls minnkaði aflinn um rúm
108.000 tonn (58,2%) en afli úr sumargotsstofninum var
nánast sá sami og á árinu 2000 eða 101.000 tonn. Aukning
á kolmunnaafla vegur nærri upp samdráttinn í síldveiðunum
því hann jókst um 106.000 tonn (40,9%) en alls veiddust
rúmlega 365.000 tonn af kolmunna. Loðnuveiðin jókst
einnig, alls veiddust 918.000 tonn á móti 884.000 tonnum
árið áður. Þrátt fyrir aukningu um rúm 33.000 tonn þá dróst
hinsvegar saman það magn sem náðist að vinna af
loðnuhrognum, 6.000 tonn náðust en það er 1.500 tonnum
minna magn en á árinu 2000.
Eftir samdrátt á árunum 1999 og 2000 þá eykst skel- og
krabbadýraafli á árinu 2001. Heildaraflinn varð 46.820
tonn og jókst um rúm 600 tonn frá árinu 2000. Mest munar
hér um stóraukinn afla á kúfiski því alls veiddust um 7.500
tonn, samanborið við tæplega 1.600 tonna afla á árinu 2000.
Þá jókst humarafli um 189 tonn (15,4%) þegar 1.420 tonn
fengust og er það umtalsvert þegar verðmæti humars er haft
í huga. Afli annarra skel- og krabbadýra dregst aftur á móti
saman. Rækjuaflinn varð tæp 31.000 tonn og minnkaði um
2.800 tonn (8,2%). Rækjuafli hefur farið minnkandi frá
árinu 1998. Hörpudisksaflinn varð 6.500 tonn og minnkaði
um rúm 2.500 tonn (28,4%) frá árinu 2000.
Á mynd 5.1, sem sýnir heildarafla Islendinga 1981-
2001, sést glöggt að aflinn sveiflast nokkuð á þessu tímabili
en er þó yfirleitt um eða yfir 1,5 milljónir tonna nema á
árunum 1982-1983 og árinu 1991 þegar loðnuveiðar
brugðust. Síðustu tvö ár hefur aflinn verið nærri tvær
milljónir tonna.
Einnig sést hver þróunin hefur verið á veiðum íslenskra
skipa á fjarlægum miðum. Þær jukust jafnt og þétt á árunum
1993-1996 en fóru minnkandi á næstu þremur árum þar á
eftir. Nokkuð stökk varð í afla af fjarlægum miðum á árinu
2000 þegar rúm 90.000 tonn komu þaðan. Á árinu 2001 var
Mynd 5.1 Heildarafli íslenskra fiskiskipa 1981-2001. Afli af öllum miðum
Figure 5.1 Total catch oflcelandic vessels 1981-2001. Catch from all fishing grounds
g|j Fjarlæg mið
Distant
grounds
[~[ íslandsmið
Iceland
grounds